Krzysztof Stypuła

Krzysztof Stypuła

Data i miejsce urodzenia	20 marca 1948 Kraków
Data i miejsce śmierci	19 maja 2020 Kraków
profesor nauk technicznych
Specjalność: inżynier budownictwa
Alma Mater	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Doktorat	1981
Habilitacja	2002
Uczelnia	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Instytut Mechaniki Budowli
Odznaczenia

Krzysztof Konstanty Stypuła^[1] (ur. 20 marca 1948 w Krakowie, zm. 19 maja 2020 tamże) – polski inżynier budownictwa, profesor nauk technicznych, specjalista mechaniki budowli i budowy metra, wykładowca akademicki.

Urodził się 20 marca 1948 r. w Krakowie^[2]. Uczył się w Szkole Podstawowej nr 36^[1], a w 1966 r. ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie, zaś następnie z wyróżnieniem ukończył w 1971 r. studia magisterskie na Wydziale Leśnym Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie ze specjalnością inżynieria leśna. W latach 1971–1974 pracował w Instytucie Użytkowania Lasu i Inżynierii Leśnej Akademii Rolniczej w Krakowie, tworząc laboratorium mechaniki gruntów i gruntoznawstwa drogowego^[2]. Prowadził wówczas przedmioty z pogranicza tematyki rolnej i budowlanej^[1].

Jednocześnie od 1969 do 1974 r. studiował na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej na specjalności teoria konstrukcji, a jego praca dyplomowa została wyróżniona w konkursie im. prof. I. Stella-Sawickiego. W 1974 r. zaczął pracę w Instytucie Mechaniki Budowli Politechniki Krakowskiej i siedem lat później obronił pracę doktorską nt. badania propagacji w podłożu gruntowym oraz przenoszenia na budynki drgań wywołanych wbijaniem pali fundamentowych^[2]. W 2002 r. uzyskał habilitację na podstawie pracy nt. drgań mechanicznych wywołanych eksploatacją metra płytkiego i ich wpływu na budynki^[2], dwa lata później został profesorem nadzwyczajnym na Politechnice Krakowskiej, a w 2014 r. otrzymał tytuł profesora nauk technicznych^[3].

Od 1995 r. pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. badań naukowych i współpracy z przemysłem^[2], a od 2013 r. był dyrektorem instytutu^[3] i pełnił tę funkcję do 20 marca 2018 r., gdy osiągnął wiek 70 lat. Następnie sprawował funkcję p.o. dyrektora^[1].

Specjalista badań statyki i dynamiki budowli, dynamiki gruntów i ochrony środowiska przed wibracjami^[4], w tym wibracjami powodowanymi przez środki transportu^[5], w szczególności metro w Warszawie^[1]. Autor lub współautor monografii, artykułów^[2], ponad 200 publikacji i ponad 170 prac naukowo-badawczych^[4]. Twórca prac poświęconych drganiom spowodowanym przez budowę i eksploatację metra w Warszawie oraz linii kolejowych. Zaprojektował wibroizolację torowiska w tunelu średnicowym w Warszawie i na części I linii metra oraz w pobliżu linii tramwajowych w tym mieście. Był także autorem analogicznych projektów dla dworca w Katowicach, dworca głównego w Krakowie i Centralnego w Warszawie, ale też Wydziału Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydziału Nanotechnologii Akademii Górniczo-Hutniczej. Prowadził obliczenia sejsmiczne podczas projektowania metra w Algierze i dynamiczne na potrzeby estakady dworca w Częstochowie oraz innych budynków sąsiadujących z liniami kolejowymi, tramwajowymi i Metra Warszawskiego, a także szacował wpływ drgań powodowanych przez budowę i użytkowanie dróg na budynki^[5][6]. W 2005 r. przedstawił później potwierdzoną badaniami tezę o odmiennym charakterze odpowiedzi budynków na drgania z komunikacji podziemnej w stosunku do drgań wywoływanych przez komunikację naziemną^[1]. Był promotorem budowy metra w Krakowie^[7][8]. Koncepcja krakowskiego metra stała się elementem wyborów samorządowych w 2016^[9].

Autor polskich norm^[2] (m.in. w zakresie wpływu drgań na budynki i ludzi w budynkach)^[5] i konsultant końcowej wersji normy międzynarodowej (ISO)^[1] oraz uczestnik tworzenia prawa budowlanego dotyczącego wpływu drgań na budowle^[1].

Wieloletni członek senatu uczelni^[4]. Przewodniczący Małopolskiego Oddziału Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, członek rad naukowych Zarządu Metra Warszawskiego i Kolei Dużych Prędkości PKP PLK^[5]. Promotor trzech prac doktorskich^[1]. Wyróżniony Nagrodą Sekretarza Naukowego PAN (1982 r.), dwiema Nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1980, 1984 r. – obie zespołowe), Nagrodami Rektora Politechniki Krakowskiej^[2], Nagrodą im. Stefana Bryły i nagrodą TOPBuilder^[4]. Członek Komisji Budownictwa Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk^[2].

Pisał wiersze i fraszki zebrane w tomiku Sobie śpiewam, a ludziom^[4], był także autorem tekstów pieśni religijnych^[10]. Krótkie utwory poetyckie zamieszczał na 3. stronie okładki w każdym kolejnym numerze miesięcznika „Nasza Politechnika” począwszy od roku 2009^[11].

Zmarł w 19 maja 2020 r. w Krakowie^[12]. Został pochowany na Cmentarzu Podgórskim, kwatera XXXI, rząd 5, miejsce 6^[13].

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[4]
• Złoty Krzyż Zasługi^[4]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2000)^[1]
• nagroda sekretarza naukowego PAN (1982)^[2]
• Medal im. prof. Romana Ciesielskiego (2010)^[14]
• Nagroda im. prof. Stefana Bryły (2003)^[15]
• TOPBuilder (2017)^[1]
• Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1980, 1984 – zespołowe)^[2]

• Prof. dr hab. inż. Krzysztof Stypuła, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-06-05] .