Ludność Kielc

Struktura demograficzna Kielc

Według danych GUS z dnia 31 grudnia 2010 r.^[1] Kielce zamieszkiwało 203 804 osób. (17. lokata wśród miast Polski), w tym 96 157 mężczyzn i 107 647 kobiet. Według danych na koniec 2009 r.^[2] 11 285 osób (10,6%) pozostawało bez pracy.

Ludność według grup wieku i płci

Wiek	Ogółem	Mężczyźni	Kobiety
0 lat	2044	1043	1001
1–4 lat	7450	3794	3656
5–9	7900	4148	3752
10–14	8131	4129	4002
15–19	10736	5424	5312
20–24	13741	7078	6663
25–29	18108	8852	9256
30–34	18012	8937	9075
35–39	15117	7682	7435
40–44	12101	6088	6013
45–49	12489	5969	6520
50–54	15821	7209	8612
55–59	17160	7602	9558
60–64	14859	6502	8357
65–69	8385	3608	4777
70 lat i więcej	21750	8092	13658

Ludność polska

Aż do XVIII w. Kielce stanowiły niewielkie miasto biskupów, znacznie mniej istotne niż Chęciny lub Sandomierz. Liczba ludności nie przekraczała 1300 osób, głównie wskutek chorób i pożarów. Gwałtowny rozwój demograficzny rozpoczął się dopiero w okresie Królestwa Polskiego, kiedy to Kielce stały się siedzibą województwa krakowskiego, a następnie guberni. Szereg impulsów gospodarczych w czasie rewolucji przemysłowej (takich, jak budowa kolei) przyczynił się do zwielokrotnienia populacji, w 1939 r. sięgnęła ona ponad 70 000 osób. Po długim okresie stagnacji spowodowanym przez II wojnę światową w latach 70. XX w. nastąpił największy w historii miasta wzrost liczby ludności; w czasach III Rzeczypospolitej zanotowano już jej znaczny spadek.

Ludność żydowska

W 1833 r. kupcy żydowscy z Chęcin wystąpili do Urzędu Municypalnego w Kielcach z żądaniem wyjaśnień, czemu Żydzi nie mogą mieszkać w mieście w sytuacji, gdy nie posiada ono przywileju de non tolerandis Judaeis. Rewizja przywilejów wykazała, że Żydzi mają rację, w maju 1833 wydano wstępną zgodę na ich osiedlanie. W obawie przed konkurencją zamożni kieleccy mieszczanie doprowadzili w marcu 1833 r. do zawieszenia decyzji z 1833 r. przez dyrektora Wydziału Administracyjnej Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. Żydzi jednak zaczęli osiedlać się w Kielcach nielegalnie lub meldowali się w odległej 2 km od centrum gminie Pakosz. Mieszczanie nie dali za wygraną i w maju 1843 r. wymusili na Radzie Administracyjnej wygnanie starozakonnych z miasta wraz z dniem 1 lipca 1844 r. W latach 1858–1862 osiedlali się w Kielcach zdymisjonowani wojskowi rosyjscy pochodzenia żydowskiego mający prawo do swobodnego wyboru miejsca zamieszkania (wraz z rodzinami stanowili niewielki odsetek mieszkańców Kielc). Wskutek reformy A. Wielopolskiego z 1862 r. zezwolono Żydom na osiedlanie, wkrótce przejęli oni drobny handel w mieście. Liczba osadników rosła w ogromnym tempie, w przededniu II wojny światowej społeczność żydowska stanowiła już 35% ludności Kielc. Podczas wojny okupant utworzył getto, w którym wymordowano lub wywieziono do obozów zagłady kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W styczniu 1945 r. po wyzwoleniu miasta powróciło tu ok. 200 Żydów, głównie byłych więźniów. Większość z nich stłoczono w jednym budynku na Plantach, gdzie czekali na wyjazd do Izraela. 4 lipca 1946 r. odbył się pogrom Żydów. Wskutek tego tragicznego zdarzenia zginęły 42 osoby, pozostali przy życiu Żydzi wkrótce wyemigrowali.

Ludność Kielc na przestrzeni lat

Rok	Źr.	Ludność	Komentarz
1340	^[3]	ok. 300
1364		ok. 300
1645		ok. 1250
1663		295	dramatyczny spadek ludności wskutek wojny 1662–1663
1673		623	zaraza związana z zajęciem miasta przez Związek Święcony
1711		ok. 2000
1761		ok. 4000	usunięcie Żydów z miasta dekretem biskupa
1787	^[4]	1951
1789		ok. 1700	253 domy, w tym 7 murowanych
1808	^[5]	2324
1810	^[6]	1971	370 domów
1820		2904
1820	^[7]	3101	3040 katolików
1822	^[8]	3611
1825	^[9]	ok. 3600
1827	^[8]	4135
1827	^[10]	3611	330 domów
1828	^[11]	4093	419 domów, 2011 mężczyzn, 2082 kobiet, umarło 80 osób, urodziło się 75, nikt nie dożył 80 lat
1840	^[12]	4460
1852	^[7]	4472	382 domy
1855	^[13]	ok. 5000	530 domów
1860	^[10]	3972	595 domów murowanych, 124 domy drewniane
1863	^[14]	3869	3749 katolików, 235 domów murowanych, 220 domów drewnianych
1869	^[15]	7689
1869		5151
1875		8082
1883	^[10]	10 051	4609 mężczyzn, 5542 kobiet, 2659 Żydów
1897		13 456	ok. 25% Żydów
1902	^[15]	14 270
1905		29 306
1906		30 984
1909		32 381
1910	^[9]	ok. 32 200
1913		37 141
1921	^[16]	41 346	25 549 katolików (61,9%), 145 ewangelików (0,4%) i 15 530 żydów (37,7%)
1931	^[16]	58 236	39 524 katolików (67,8%), 209 ewangelików (0,4%) i 18 083 żydów (31,4%)
1932	^[15]	ok. 58 700
1938	^[16]	67 634
1939	^[9]	ok. 68 800
1939	^[17]	ok. 71 580	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1940	^[18]	80 576	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1943	^[18]	56 950	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1944	^[18]	52 156	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1945	^[17]	53 662
1946	^[19]	49 960
1950	^[19]	61 332
1955	^[19]	73 897
1958	^[9]	81 152
1959	^[9]	ok. 88 000
1960	^[19]	89 500
1961	^[19]	93 200
1962	^[19]	95 300	5585 budynków mieszkalnych, 36 790 izb, 1,13 osób na izbę
1963	^[19]	97 900
1964	^[19]	100 600
1965	^[19]	103 092
1966	^[19]	110 500
1967	^[19]	116 000
1968	^[19]	119 700
1969	^[19]	123 100
1970	^[19]	126 950
1971	^[19]	130 560
1972	^[19]	135 800
1973	^[19]	139 900
1974	^[19]	143 914
1975	^[17]	151 185
1976	^[17]	156 936
1977	^[17]	162 127
1978	^[17]	164 643
1979	^[17]	181 000
1980	^[17]	185 307
1981	^[17]	188 822
1982	^[17]	192 487
1983	^[17]	196 955
1984	^[20]	200 498
1985	^[17]	203 340
1986	^[17]	205 885
1987	^[17]	208 102
1988	^[20]	210 966
1989	^[20]	212 901
1990	^[17]	214 202
1991	^[17]	215 005
1992	^[17]	213 651
1993	^[17]	214 086
1994	^[17]	213 782
1995	^[17]	213 777
1996	^[17]	213 748
1997	^[17]	212 596
1998	^[17]	212 383
1999	^[21]	211 729
2000	^[17]	210 956
2001	^[17]	210 266
2002	^[17]	211 810
2003	^[21]	210 639
2004	^[21]	209 455
2005	^[22]	208 193
2006	^[21]	207 188
2007	^[23]	205 902
2008	^[23]	205 094
2009	^[23]	204 835
2010	^[23]	203 084
2011	^[23]	201 815
2012	^[23]	200 938
2013	^[23]	199 870
2014	^[23]	198 857
2015	^[23]	198 046
2016	^[23]	197 704
2017	^[23]	196 804
2018	^[23]	196 335	Stan na dzień 30.06.2018

Powierzchnia Kielc

1823 – 216 mórg, 64 prętów, 50 stóp
1930 – 18 km²
1931 – 33 km²
1960 – 40,52 km²
1961 – 43,48 km²
1966 – 54,53 km²
1995 – 109,40 km²
2001 – 109,45 km²
2006 – 109,65 km²

Zobacz też

Historia Kielc

Przypisy

↑ Główny Urząd Statystyczny, 2011 r.
↑ Główny Urząd Statystyczny. old.stat.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]., 2010 r.
↑ Stare Kielce. [dostęp 2006-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-18)].
↑ [opr.] B. Kumor, Spis ludności diecezji krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 r.
↑ Spis wojskowy ludności Galicji z 1808 r.
↑ H. Grossman, Struktura społeczna i gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808–1810, Kwartalnik Statystyczny, Tom II, 1925.
↑ ^a ^b Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Wycieczka archeologiczna w niektóre strony guberni radomskiej, 1852.
↑ ^a ^b S. Marcinkowski, Miasta Kielecczyzny, Przemiany społeczno-gospodarcze 1815–1869, Warszawa-Kraków 1980.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wincenty Kawalec, Kielecczyzna. Rozwój gospodarczy regionu, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1962.
↑ ^a ^b ^c Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1883.
↑ Tomasz Ujazdowski, Pamiętnik sandomierski, Tom I, 1829.
↑ KrzysztofK. Urbański KrzysztofK., Kielce w okresie powstania styczniowego, Kielce: KTN, 1996, ISBN 83-86006-01-3, OCLC 297854223 .
↑ Jan Nepomucen Chądzyński, Historyczno-statystyczne opisy miast starożytnych w ziemi sandomierskiej leżących, Tom II, Warszawa 1855.
↑ (red.) Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Encyklopedia powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1863.
↑ ^a ^b ^c Kielce – Informator miejski. i-kielce.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-17)]. (kopia z Internet Archive).
↑ ^a ^b ^c Jan Naumiuk, Robotnicze Kielce (1918-1939), Łódź 1972, s. 14.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z Program ochrony środowiska dla miasta Kielce, Urząd Miasta, 2004.
↑ ^a ^b ^c Kielce w latach okupacji (1939–1945).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Roczniki statystyczne GUS, 1939–1979.
↑ ^a ^b ^c Roczniki demograficzne GUS, 1980–1994.
↑ ^a ^b ^c ^d Bank danych regionalnych GUS, 1995–2006.
↑ Raport GUS na rok 2006.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2019-03-05] .

Linki zewnętrzne

Główny Urząd Statystyczny (pol.)
Historia kieleckich Żydów (ang.), Pinchas Cytron, 1957

[1] Główny Urząd Statystyczny, 2011 r.

[2] Główny Urząd Statystyczny. old.stat.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]., 2010 r.

[3] Stare Kielce. [dostęp 2006-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-18)].

[4] [opr.] B. Kumor, Spis ludności diecezji krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 r.

[5] Spis wojskowy ludności Galicji z 1808 r.

[6] H. Grossman, Struktura społeczna i gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808–1810, Kwartalnik Statystyczny, Tom II, 1925.

[autonazwa1-7] Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Wycieczka archeologiczna w niektóre strony guberni radomskiej, 1852.

[smar-8] S. Marcinkowski, Miasta Kielecczyzny, Przemiany społeczno-gospodarcze 1815–1869, Warszawa-Kraków 1980.

[wkaw-9] Wincenty Kawalec, Kielecczyzna. Rozwój gospodarczy regionu, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1962.

[sgkp-10] Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1883.

[11] Tomasz Ujazdowski, Pamiętnik sandomierski, Tom I, 1829.

[12] KrzysztofK. Urbański KrzysztofK., Kielce w okresie powstania styczniowego, Kielce: KTN, 1996, ISBN 83-86006-01-3, OCLC 297854223 .

[13] Jan Nepomucen Chądzyński, Historyczno-statystyczne opisy miast starożytnych w ziemi sandomierskiej leżących, Tom II, Warszawa 1855.

[14] (red.) Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Encyklopedia powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1863.

[ikiel-15] Kielce – Informator miejski. i-kielce.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-17)]. (kopia z Internet Archive).

[naumiuk-16] Jan Naumiuk, Robotnicze Kielce (1918-1939), Łódź 1972, s. 14.

[pros-17] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z Program ochrony środowiska dla miasta Kielce, Urząd Miasta, 2004.

[okup-18] Kielce w latach okupacji (1939–1945).

[GUS79-19] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Roczniki statystyczne GUS, 1939–1979.

[GUS94-20] Roczniki demograficzne GUS, 1980–1994.

[GUS2006-21] Bank danych regionalnych GUS, 1995–2006.

[22] Raport GUS na rok 2006.

[:0-23] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2019-03-05] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]