Ten artykuł został nominowany do wyróżnienia „Dobry Artykuł”.
Weź udział w dyskusji na ten temat.

Maria Mambo Café, znana również jako Tchyina Marimam^[1] (ur. 6 lutego 1945 w Kabindzie, zm. 1 grudnia 2013 w Lizbonie) – angolska ekonomistka, polityczka i działaczka niepodległościowa.

Członkini komitetu centralnego Ludowego Ruchu Wyzwolenia Angoli. Pierwsza kobieta na stanowisku ministry w Angoli^[2].

Café urodziła się 6 lutego 1945 w prowincji Kabinda, będącej eksklawą Angoli oddzieloną przez terytorium Demokratycznej Republiki Konga^[3]. Jej ojciec był pastorem^[4].

Ukończyła edukację podstawową w Kabindzie^[4]. Szkołę średnią ukończyła w Luandzie, gdzie przeniosła się z rodzicami w wieku 12 lat. Uczęszczała do Liceu Salvador Correia(inne języki)^[4], którą ukończył również późniejszy prezydent kraju José Eduardo dos Santos.

W 1968 ukończyła studia z ekonomii w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich^[3] na jednym z moskiewskich uniwersytetów^[2] – Uniwersytecie Lumumby(inne języki).

Po powrocie z ZSRR dołączyła do angolskiego ruchu niepodległościowego, aby uwolnić swój kraj spod rządów Portugalii, Café początkowo pracowała w Kinszasie w Demokratycznej Republice Konga (ówcześnie Zairze). Do Angoli wróciła w 1974 roku po zakończeniu wojny o niepodległość. Brała udział w negocjacjach dotyczących porozumienia z Alvor(inne języki)^[3][5], dokumentu podpisanego 15 stycznia 1975, które doprowadziło do niepodległości Angoli^[6].

Była aktywistką Młodzieżowego Ruchu Wyzwolenia Angoli(inne języki) oraz asystentką przewodniczącego Ludowego Ruchu Wyzwolenia Angoli, Agostinho Neto^[7].

W 1971 została dokooptowana do komitetu centralnego Ludowego Ruch Wyzwolenia Angoli^[4]. Pozycję tę zachowała po 2. i każdym kolejnym kongresie partii do swojej śmierci (po 6. kongresie)^[4]. W 1977 roku została mianowana na stanowisko wiceministry w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego^[3]. Pozostała na tym stanowisko do 1978, kiedy to została mianowana na stanowisko ministry ds. spraw społecznych, stają się pierwszą kobietą na stanowisku ministry w Angoli. Ministrą pozostała do 1986 roku^[3]. W latach 1986–1988 pełniła funkcję wice-premierki Angoli oraz ministry ds. gospodarczych i społecznych. W tym czasie była uważana za tzw. „superministrę”^[3].

Od 23 października 1989 do 1990 roku była gubernatorką Kabindy^[8].

Po wyborach generalnych w 1992 roku(inne języki) została deputowaną do Zgromadzenia Narodowego^[5]. W kolejnych wyborach w 2008 roku uzyskała reelekcję^[4]. Nie uzyskała reelekcji w wyborach w 2012 roku(inne języki), jako jedna z niewielu przedstawicieli partii rządzącej^[9].

W trakcie studiów w Moskwie, wspólnie m.in. z José Eduardo dos Santosem (gitara), Pedro Van-Dúnem Loyem(inne języki) (wokal i kompozycja), Amélią Mingas(inne języki) (chórzystka), Brito Sozinhem(inne języki) (wokal i kompozycja) była członkinią grupy muzycznej Conjunto Nzaji^[10][11]. Café była główną wokalistką grupy^[12]. W 1972 roku grupa wydała album nagrany w Finlandii przez studio Eteenpäin!(inne języki)^[11][11].

Po odejściu na polityczną emeryturę w 2008 roku została członkinią zarządu Banco de Comércio e Indústria(inne języki)^[13][14].

Została pochowana w Luandzie^[2]. Jej imieniem nazwano Port lotniczy Kabinda im. Marii Mambo Café w Kabindzie^[3].

Jej mężem był bohater wojny o niepodległość José Mendes de Carvalho(inne języki), znany również jako Hoji-ya-Henda, zmarły w 1968 roku. W 1969 roku wzięła ślub z António Françą(inne języki), szefem sztabu Narodowego Frontu Wyzwolenia Angoli^[15]. W późniejszych latach rozwiedli się^[15].

Według doniesień medialnych, Maria Mambo Café była jedną ze 100. najbogatszych obywateli Angoli^[16]. Jej majątek wyceniano na ponad 100 milionów dolarów^[3]. Niektóre z jej działań były określane jako podejrzane o korupcję, jednak Café nigdy nie została formalnie oskarżona^[3].

• Archiwalne multimedia przedstawiające Marię Mambo Café