Ministerstwo Edukacji Narodowej

Państwo	Polska
Data utworzenia	14 października 1773 3 stycznia 1918 1 stycznia 2024
Minister	Barbara Nowacka
Sekretarz stanu	Henryk Kiepura Katarzyna Lubnauer Joanna Mucha
Adres
al. Jana Chrystiana Szucha 25 00-918 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie Polski Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Edukacji Narodowej
52°13′03,6″N 21°01′25,4″E/52,217667 21,023722
Strona internetowa

Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) – polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra właściwego do spraw działu administracji rządowej oświata i wychowanie przywrócony 1 stycznia 2024 w wyniku podziału Ministerstwa Edukacji i Nauki na MEN i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego^[1].

Ministerstwo Edukacji Narodowej zostało utworzone z dniem 1 stycznia 2024 r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 2694^[2]).

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapewnia obsługę Ministra Edukacji, właściwego, na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji (Dz. U. poz. 2717), do spraw objętych działem administracji rządowej – oświata i wychowanie^[3].

Statut Ministerstwa Edukacji Narodowej stanowi załącznik do zarządzenia nr 654 Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2023 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Edukacji Narodowej (M.P. poz. 1482)^[4].

Statut Ministerstwa Edukacji Narodowej został zmieniony zarządzeniem nr 90 Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2024 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Edukacji Narodowej (M.P. poz. 728)^[5].

• Barbara Nowacka (iPL) – minister edukacji od 13 grudnia 2023^[6]
• Katarzyna Lubnauer (.N) – sekretarz stanu od 14 grudnia 2023^[7]
• Joanna Mucha (PL2050) – sekretarz stanu od 14 grudnia 2023^[7]
• Henryk Kiepura (PSL) – sekretarz stanu od 22 grudnia 2023^[8]
• Paulina Piechna-Więckiewicz (NL) – podsekretarz stanu od 5 stycznia 2024^[9]
• Izabela Ziętka (PL2050) – podsekretarz stanu od 5 stycznia 2024
• Robert Bartold – dyrektor generalny^[10]

Regulamin organizacyjny Ministerstwa Edukacji Narodowej określa:

1) zasady zarządzania Ministerstwem;

2) podstawowe zasady funkcjonowania komórek organizacyjnych Ministerstwa;

3) zadania kadry kierowniczej komórek organizacyjnych Ministerstwa;

4) podstawowe zadania i zakresy działania komórek organizacyjnych Ministerstwa.

Regulamin organizacyjny Ministerstwa Edukacji Narodowej został ustalony zarządzeniem Ministra Edukacji z dnia 3 stycznia 2024 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 2).

Zmiany:

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 27 lutego 2024 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 18).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 28 czerwca 2024 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 42).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 09 sierpnia 2024 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 49).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 27 stycznia 2025 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 2).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 7 lutego 2025 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 5).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 21 marca 2025 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 10).

Zarządzenie Ministra Edukacji z dnia 8 maja 2025 r. zmieniające zarządzenie w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Edukacji Narodowej (Dz. Urz. ME poz. 15).

Główne zadania Ministerstwa Edukacji Narodowej są związane z działalnością przedszkoli, szkół i placówek oświatowych.

W Ministerstwie opracowywane są przepisy prawa, które:

• organizują pracę publicznych i niepublicznych przedszkoli, szkół podstawowych, branżowych szkół I i II stopnia, techników, liceów ogólnokształcących, szkół specjalnych przysposabiających do pracy, szkół policealnych, szkół dla dorosłych oraz placówek oświatowych;
• określają podstawy programowe wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodach;
• umożliwiają ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów oraz ich egzaminowanie;
• określają zawody, w których kształcenie prowadzone jest w polskim systemie oświaty;
• umożliwiają realizację doradztwa zawodowego;
• określają dokumenty, które uzyskują uczniowie oraz absolwenci szkół;
• umożliwiają uczniom będącym w trudnej sytuacji materialnej otrzymywanie stypendiów szkolnych i zasiłków szkolnych;
• wspomagają uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami;
• wspierają uczniów uzdolnionych;
• określają bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych;
• umożliwiają realizację edukacji zdrowotnej i profilaktyki zachowań problemowych dzieci i młodzieży;
• określają warunki organizacji stołówek i miejsc spożywania posiłków;
• umożliwiają nauczanie i wspomaganie nauczania języka polskiego oraz przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą;
• umożliwiają przyjmowanie do polskich szkół uczniów przybywających z zagranicy;
• regulują prawa i obowiązki nauczycieli wynikające ze stosunku pracy, uprawnień socjalnych, urlopów i uprawnień emerytalnych;
• regulują tryb i kryteria oceny pracy nauczycieli oraz zasady ich awansu zawodowego;
• regulują włączanie kwalifikacji z obszaru oświaty i wychowania do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji;
• określają zasady podziału środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań oświatowych między jednostki samorządu terytorialnego;
• określają zasady finansowania publicznych i niepublicznych przedszkoli, szkół i placówek oświatowych, prowadzonych przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego.

W Ministerstwie realizowane są również programy i projekty, które:

• zapewniają każdemu uczniowi warunki do rozwoju i pełnego uczestnictwa w procesie kształcenia i wychowania oraz w życiu społecznym szkoły;
• dopasowują wymagania edukacyjne, warunki nauki i organizacji kształcenia do potrzeb i możliwości każdego ucznia;
• dostosowują treści i formę podręczników i innych materiałów do potrzeb i możliwości każdego ucznia;
• umożliwiają wszystkim uczniom dostęp do nauki w szkole lub w innej formie nauczania, w tym uczniom ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi;
• zapewniają organizację zajęć kompleksowego wsparcia dziecka z niepełnosprawnością lub zagrożonego niepełnosprawnością i jego rodziny;
• rozwijają wsparcie rówieśnicze w zakresie zdrowia psychicznego uczniów;
• badają potrzeby wynikające z warunków bezpieczeństwa fizycznego i warunków sanitarno-higienicznych, w tym środków higieny osobistej oraz ochrony przed chorobami zakaźnymi;
• badają potrzeby szkół związane z reaktywacją stołówek szkolnych;
• umożliwiają uczniom będącym w sytuacjach kryzysowych otrzymywanie pomocy w formie zasiłków losowych na cele edukacyjne, zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych oraz wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych;
• umożliwiają uczniom otrzymywanie stypendiów motywacyjnych;
• umożliwiają udział szkół w realizowanych przez organizacje pozarządowe projektach i programach edukacyjnych, wychowawczych i interwencyjnych oraz profilaktycznych opartych na podstawach naukowych, w tym programach profilaktyki uniwersalnej, wskazującej i selektywnej;
• zapewniają uczniom dostęp do Internetu i komputerów oraz książek w bibliotekach szkolnych;
• przygotowują kadrę pedagogiczną szkół i placówek oświatowych do wsparcia uczniów w wyborze ścieżki edukacyjnej oraz wchodzenia na rynek pracy;
• prognozują zapotrzebowanie na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy;
• badają kariery absolwentów szkół ponadpodstawowych;
• upowszechniają ideę uczenia się przez całe życie;
• przyczyniają się do rozwijania międzynarodowej współpracy młodzieży.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Edukacji Narodowej III Rzeczypospolitej.

W skład ministerstwa wchodzą Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące komórek organizacyjne^[11][12]:

• Departament Budżetu i Finansów
• Departament Edukacji Włączającej
• Departament Funduszy Strukturalnych
• Departament Innowacji i Rozwoju
• Departament Komunikacji
• Departament Kontroli i Audytu
• Departament Kształcenia Ogólnego
• Departament Prawny
• Departament Kształcenia Zawodowego
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym
• Departament Wychowania i Profilaktyki
• Biuro Dyrektora Generalnego
• Biuro Ministra.

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi^[13]:

• Centralna Komisja Egzaminacyjna z siedzibą w Warszawie
• Centrum Informatyczne Edukacji z siedzibą w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą z siedzibą w Warszawie.

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra^[13]:

• Instytut Badań Edukacyjnych z siedzibą w Warszawie
• Centrum Nauki Kopernik w Warszawie
• Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego z siedzibą w Warszawie.

Pierwszym centralnym urzędem państwowym w Polsce właściwym w sprawach oświaty i wychowania była utworzona 14 października 1773 Komisja Edukacji Narodowej^[14][15], uznawana za pierwsze w świecie ministerstwo nauki, oświaty i wychowania^[15]. Po okresie rozbiorów zostało utworzone 3 stycznia 1918 Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego^[16]. Po II wojnie światowej resort właściwy dla spraw oświaty i wychowania nosił różne nazwy^{[m.in. jakie?]} i miał różne zakresy działania.

W 1945 Ministerstwo Oświaty założyło Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych (od 1974 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne)^[17].

W latach 1951–1972 w Ministerstwie (wtedy, Oświaty) istniała m.in. jednostka zajmująca się akcjami kolonijnymi (Pełnomocnik Rządu do Spraw Wczasów dla Dzieci i Młodzieży)^[18].

W 2019 Ministerstwo Edukacji Narodowej nie zdołało zapobiec rozpoczęciu 8 kwietnia ogólnopolskiego strajku nauczycieli, do którego przystąpiło blisko 2/3 ogółu publicznych placówek oświaty^[19].

Ministerstwo zostało zlikwidowane na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz zniesienia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a w jego miejsce od 1 stycznia 2021 zostało utworzone Ministerstwo Edukacji i Nauki^[20].

Ministerstwo zostało ponownie utworzone 1 stycznia 2024 na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej^[1].

Siedzibą ministerstwa jest gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Budynek został wybudowany w latach 1925–1930 według projektu Zdzisława Mączeńskiego dla Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

 Osobny artykuł: Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie.

 Zobacz też: Lista ministrów właściwych do spraw oświaty i wychowania.

Lp.	Zdjęcie	Imię i nazwisko (partia polityczna)	Objęcie urzędu	Złożenie urzędu	Długość urzędowania	Rząd
1.		Barbara Nowacka (iPL)	13 grudnia 2023 (minister edukacji)	nadal		Trzeci rząd Donalda Tuska

• Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
• Szkoła tysiąclecia

• Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej. [dostęp 2019-02-21].
• Cyfrowa wersja „Dziennika Urzędowego Ministerstwa Oświaty”