Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku
53°55′09″N 27°33′25″E/53,919167 27,556944
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
5 lipca 1938 |
| Dyrektor |
Dzmitryj Jacewicz |
| Adres | |
| ul. Krapotkina 55 Mińsk | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie Mińska  | |
| 53°55′09″N 27°33′25″E/53,919167 27,556944
| |
| Strona internetowa | |
Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku[1][2] (biał. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, ros. Национальный исторический архив Беларуси) – białoruska instytucja prowadząca działalność archiwalną, założona w 1938, na której zasób składają się archiwalia pochodzące z okresu od XIV do XX w.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Za początki archiwum uważany jest rok 1919, kiedy w Mohylewie powstała instytucja zajmująca się działalnością archiwalną, nosząca nazwę Archivaschovišča Mahiloŭskaha archiŭnaha biuro[a] (ros. archiwochraniliszcze Mogilewskogo archiwnogo biuro)[3].
W 1924 roku instytucja ta stała się archiwum okręgowym, zaś w roku 1927 nastąpiła jej reorganizacja, w wyniku której powołano Mahiloŭski histaryčny archiŭ (ros. Mogilewskij istoriczeskij archiw). Po kolejnej reorganizacji w 1930 roku archiwum otrzymało nazwę Centralnaje archiŭnaje ŭpraŭlennie Biełaruskaj Savieckaj Sacyjalistyčnaj Respubliki (ros. Centralnoje archiwnoje uprawlenije Biełorusskoj Sowietskoj Socialisticzeskoj Riespubliki)[3].
Dotychczasowy Mahiloŭski histaryčny archiŭ od 5 czerwca 1938, w wyniku przeprowadzenia reorganizacji zasobu archiwalnego Białoruskiej SRR, przekształcił się w Centralny histaryčny archiŭ BSSR (ros. Centralnyj istoriczeskij archiw BSSR)[4].
W czasie II wojny światowej większość przechowywanych w archiwum akt i kartotek zaginęła. Część z nich została przekazana do archiwów w Rydze i na terytorium Niemiec. Zasoby archiwalne zostały splądrowane i zniszczone[3].
Na mocy Postanowienia Rady Ministrów Białoruskiej SRR z 11 listopada 1963 archiwum zostało przeniesione z Mohylewa do Mińska, do budynku przy ul. Kazłowa 26[4].
W latach 1996–2000 archiwum zostało przeniesione do budynku przy ul. Krapotkina 55[4].
Zasoby archiwalne
[edytuj | edytuj kod]W Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi przechowywanych jest obecnie 1 020 085 jednostek archiwalnych, wytworzonych od końca XIV do XX wieku. Archiwum posiada największy zbiór dokumentów dotyczących historii ziem białoruskich od średniowiecza do czasów współczesnych[4]. Najstarszy dokument jest datowany na 1391 rok[5].
Zasób Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi składa się z zespołów akt przejętych z archiwów instytucji sądowych Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczypospolitej Polskiej, a po włączeniu Białorusi do Imperium Rosyjskiego – m.in. oddziałów sądów, ratuszy czy sądów okręgowych[6].
Archiwum zgromadziło i gromadzi dokumenty dotyczące historii politycznej, społeczno-gospodarczej i kulturalnej narodu białoruskiego. W archiwum znajdują się unikalne, zabytkowe dokumenty, należące do dziedzictwa narodowego. Szczególnie cennym dokumentem jest Uniwersał Bohdana Chmielnickiego (datowany na 7 maja 1656), na mocy którego kupcy pochodzący ze Słucka otrzymali prawo wolnego handlu na terytorium Ukrainy[6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Kulecki: Księgi grodzkie brańskie Castrensia Branscensia 1550-1726: Inwentarz analityczny zespołu PL, 1 87. [dostęp 2014-04-05]. (pol.).
- ↑ Odtworzenie Pamięci Polski. strony Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. [dostęp 2014-04-05]. (pol.).
- ↑ a b c Государственное учреждение «Национальный исторический архив Беларуси» (НИАБ). Архивы Беларуси. [dostęp 2014-03-31]. (ros.).
- ↑ a b c d Историческая справка. niab.by. [dostęp 2014-03-28]. (ros.).
- ↑ Унікальныя дакументы. niab.by. [dostęp 2014-03-28]. (biał.).
- ↑ a b Государственное учреждение «Национальный исторический архив Беларуси» (НИАБ): Состав фондов. Архивы Беларуси. [dostęp 2014-03-31]. (ros.).
