niebieski

Odcienie niebieskiego
Przybliżone współrzędne barw1
Hex (szesnastkowo)	#0000FF
RGB [0-255]	(0, 0, 255)
CMYK [0–100%]	(100%, 100%, 0, 0)
HSV [°, %, %]	(240°, 100%, 100%)
1Dla większości barw są to dane orientacyjne.

Barwa niebieska – jedna z addytywnych barw podstawowych, na kole barw dopełnia barwę żółtą. Zakres światła niebieskiego ma długość fali od ok. 420 do ok. 490 nm. Barwa niebieska ma także swoją ciemniejszą odmianę.

 Osobne artykuły: -sk i -ski (formant).

Początkowo do XIV wieku w języku polskim „niebieski” oznaczało „przynależny do nieba”, a dopiero później wyraz ten stał się osobnym określeniem barwy niebieskiej, charakterystycznej dla koloru nieba^[1]. Nazwę tego koloru utworzono przez dodanie do nazwy nieba formantu przymiotnikowego "-ski", kontynuantu z języka prasłowiańskiego -ьskь-jь, który określał przynależność do czegoś^[2]. Dzięki temu formantowi utworzono nazwę barwy podobnie jak inne przymiotniki. W wielu językach nie ma osobnych słów na odróżnienie barwy niebieskiej i zielonej, a w języku szwedzkim aż do początku XX wieku używano tego samego słowa na określenie koloru czarnego i niebieskiego.

Bezchmurne niebo ma kolor niebieski z powodu efektu Rayleigha, natomiast lekko niebieska barwa czystej wody wynika z częściowego pochłaniania przez nią czerwonej składowej światła białego (słaba absorpcja <700 nm).

U zwierząt barwa niebieska często jest barwą strukturalną^[3][4].

Niebieski jest najzimniejszą z barw. Kojarzy się z otwartą przestrzenią, wodą, morzem, niebem. W starożytnej Grecji i Rzymie był symbolem najwyższych Bóstw – Zeusa i Jupitera. W starożytnym Egipcie lapis lazuli (kamień o głębokim niebieskim kolorze) symbolizował niebo, symboliczne miejsce przebywania Boga.

Uzyskiwano go z kamienia lapis lazuli, który był wówczas równie drogi jak złoto. Z powodu jego ceny używano go często do malowania szat na obrazach przedstawiających Maryję – by oddać jej najwyższy honor. W późniejszych czasach niebieski barwnik potaniał. Był to ostatni kolor podstawowy uzyskany syntetycznie przez człowieka.

Niebieski jest kolorem pełnym symboliki, posiada niemal tyle cech, co czerwień. Niektóre z nich to: uduchowienie, pokój, higiena, spokój, woda, świeżość, czystość i chłód, lecz również dynamizm, kreatywność i inspiracja. Niebieski to także kolor przyjaźni: podarowanie niebieskiego kwiatu symbolizuje duże znaczenie przyjaźni dla obdarowującego. Niebieski bywa też postrzegany jako symbol przywiązania do tradycji.

• 
  Niebo i podświetlona na niebiesko wieża Eiffla
• 
  Barwa niebieska pojawia się w świecie nieożywionym (kryształ siarczanu miedzi)…
• 
  …i ożywionym (drzewołaz niebieski żyjący w Surinamie).
• 
  Charakterystyczne niebieskie drzwi i detale domów na greckiej wyspie Santoryn.
• 
  Słoń wyrzeźbiony w lapis lazuli.
• 
  Niebieskie znaki informacyjne.
• 
  Niebieska tkanina w spódnicy góralskiej

• to feel blue (ang. być smutnym)
• once in a blue moon (ang. bardzo rzadko; raz na ruski rok)
• out of the blue (ang. ni stąd, ni zowąd; spoza rzeczywistości)
• błękitna krew
• myśleć o niebieskich migdałach
• niebieski ptak

• lapis lazuli
• szafir
• sodalit
• akwamaryn
• topaz
• kamień księżycowy
• chalcedon
• turkus
• shattuckit

Zobacz galerię: Niebieski oraz kategorię: Niebieski w Wikimedia Commons

Zobacz hasło niebieski w Wikisłowniku

• lista kolorów w języku polskim
• lazur
• indygo
• ultramaryna