Państwa magnackie – największe i najlepiej zorganizowane posiadłości szlacheckie w ramach Rzeczypospolitej. Najbardziej wyróżniającymi się państwami magnackimi były dobra posiadające status księstwa, ordynacje oraz posiadłości stanowiące główną siedzibę szczególnie wpływowych rodów.
Ważniejsze państwa magnackie i rody nimi władające:
- Księstwo Kopylsko-Słuckie (Olelkowicze-Słuccy, Radziwiłłowie, Wittelsbachowie)
- Księstwo i Ordynacja Ostrogska (Ostrogscy, Zasławscy, Lubomirscy, Sanguszkowie, Jabłonowscy, Małachowscy)
- Księstwo Zasławskie (Zasławscy, Lubomirscy, Sanguszkowie)
- Księstwo Zbaraskie (Zbarascy, Wiśniowieccy, Potoccy)
- Księstwo Wiśniowieckie (Wiśniowieccy, Mniszchowie)
- Księstwo Koreckie (Koreccy, Czartoryscy)
- Księstwo Czartoryskie (Czartoryscy, Pacowie, Leszczyńscy, Radziwiłłowie)
- Księstwo Czetwertyńskie (Czetwertyńscy)
- Księstwo Koszyrskie (Sanguszkowie, Krasiccy)
- Księstwo Koszyrskie na Niesuchojeżach (Sanguszkowie, Sapiehowie)
- Księstwo i Ordynacja Nieświeska (Radziwiłłowie)
- Księstwo i Ordynacja Ołycka (Radziwiłłowie)
- Księstwo Birżańskie (Radziwiłłowie)
- Księstwo Dubienińskie (Radziwiłłowie)
- „Hrabstwo” Iwienieckie (Sołłohubowie)
- „Księstwo” i Ordynacja Klecka (Radziwiłłowie)
- Hrabstwo Szkłowskie (Chodkiewiczowie, Sieniawscy, Czartoryscy)
- Ordynacja Zamojska (Zamoyscy)
- Ordynacja Pińczowska (Myszkowscy, Wielopolscy)
- „Hrabstwo” Leszczyńskie i Ordynacja Rydzyńska (Leszczyńscy, Sułkowscy)
- „Księstwo” Łubniowskie (Wiśniowieccy)
- Państwo Żywieckie (Komorowscy, Wielopolscy)
- Państwo Żółkiewskie (Żółkiewscy, Sobiescy, Radziwiłłowie)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Hrabstwo
- Magnateria polska
- Polskie rody książęce
- Polskie rody hrabiowskie
- Książęta I Rzeczypospolitej
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mariusz Kowalski: Księstwa Rzeczpospolitej. Państwo magnackie jako region polityczny. Warszawa: IGiPZ PAN, 2013. ISBN 978-83-61590-27-9. [dostęp 2015-07-16]. (pol. • ang.).
- Mariusz Kowalski. Księstwa w przestrzeni politycznej I Rzeczpospolitej. „Rola geografii społeczno-ekonomicznej w badaniach regionalnych”, s. 177 - 185, 2007. Iwona Kiniorska, Stanisław Sala (red.). Kielce: Instytut Geografii AŚ, PTG. (pol.).
- Mariusz Kowalski. Państwo magnackie w strukturach polityczno-administracyjnych Rzeczpospolitej Szlacheckiej na przykładzie Ordynacji Zamojskiej. „Przegląd Geograficzny”. 81, z. 2, s. 173 - 203, 2009. Zbigniew Taylor (red.). Warszawa: IGiPZ PAN. ISSN 0033-2143. [dostęp 2015-07-16]. (pol.).