Spis treści
Park Grabek
![]() Jesień w Parku Grabek: sztuczny strumień i mostek | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Powierzchnia |
13 ha |
Położenie na mapie Czeladzi ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu będzińskiego ![]() | |
50°18′42,8358″N 19°03′59,5605″E/50,311899 19,066545 | |
Strona internetowa |
Park Grabek – park miejski w Czeladzi, położony w dolinie rzeki Brynicy, na prawym jej brzegu, w pobliżu centrum miasta w okolicy ulicy Legionów. Zajmuje powierzchnię około 13 ha i jest jednym z największych parków w Zagłębiu Dąbrowskim[1][2]. Park od północy ograniczony jest ośrodkiem sportowym Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Od wschodu od rzeki Brynicy oddziela go wał przeciwpowodziowy. Na południowym zachodzie znajduje się będący częścią parku zabytkowy ogród morwowy. Pozostały teren parku sąsiaduje z osiedlem mieszkaniowym Kolonii Saturn[3][4]. Zanotowano tu obecność prawie od 288 do 334 gatunków roślin[a][2][5] i jest jedną z większych w Załgębiu; liczba ta obejmuje 42 gatunki drzew i krzewów (głównie rodzime gatunki). Wśród drzew uznawanych za pomniki przyrody najstarsze to grab zwyczajny o obwodzie 187 cm oraz klon zwyczajny o obwodzie 310 cm. W parku rośnie także kilka endemitów takich jak klon jesionolistny i robinia akacjowa[2].
Przez park przebiega turystyczny szlak pieszy XXV-lecia PTTK[1] oraz żółty szlak rowerowy[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W większość Park powstał w latach 60. XX wieku na terenach dawniej wykorzystywanych jako pastwiska[3][7]. Jego najstarsza część – Ogród Morwowy – był tworzona od 1928 r., kiedy teren ten został wykupiony przez Towarzystwo Górniczo - Przemysłowe „Saturn" dla pracowników kopalni[4][8]. Ogród został wpisany do rejestru zabytków[9][10]. Ogród morwowy to część parku, gdzie rosną stare drzewa morwy białej, które były uprawiane w celach jedwabniczych. W ogrodzie znajduje się również pomnik upamiętniający ofiary II wojny światowej. W latach siedemdziesiątych XX wieku wybudowane zostały przez Kopalnię Saturn przy udziale społeczności (czyn społeczny) amfiteatr, boisko i sztuczny zbiornik wodny[2][11]. Zbiornik wodny na skutek szkód górniczych uległ rozszczelnieniu i do czasu rewitalizacji w 2017 pozostawał suchą niecką[7][11].
W 2017 roku rozpoczęto proces rewitalizacji parku, który miał na celu poprawę jego walorów estetycznych, przyrodniczych i rekreacyjnych. W ramach rewitalizacji wykonano m.in.: odnowienie zbiornika wodnego, który został wyposażony w system pomp i fontann, a także obsadzony roślinami wodnymi i rybami; remont amfiteatru, który może pomieścić około 500 widzów i służy do organizacji imprez kulturalnych i rozrywkowych; budowę skateparku; modernizację basenu kąpielowego, który składa się z basenu pływackiego, basenu rekreacyjnego, wodnego placu zabaw i zaplecza sanitarnego; utworzenie trzech nowych placów zabaw dla dzieci o różnym stopniu trudności i atrakcyjności; zagospodarowanie terenu wokół parku, gdzie powstały m.in. siłownia na świeżym powietrzu, parking, ścieżki rowerowe i piesze[12][13][14]. Modernizacja została nagrodzona w 2018 r[15]. W dalszych latach powstała tężnia solankowa oraz kolejne place zabaw[16].
W 2015 z uwagi na swój stan techniczny został wyłączony z użytku Basen w parku[17]. W latach 2020–2021 przeprowadzono jego remont basenu przekształcając go w strefę wodnego relaksu[18] o powierzchni około 1000 m kw obejmujący basen pływacki o długości 25 metrów, basen rekreacyjny o długości niespełna 25 metrów, wodny plac zabaw, brodzik[17][19]. Modernizacja została nagrodzona Złotym Modulorem[18].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ liczba różna zależnie od źródeł
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Park Grabek (Czeladź) – WikiZagłębie [online], wikizaglebie.pl [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ a b c d h, Park Grabek w Czeladzi [online], Miejsca z historią, 19 listopada 2023 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
- ↑ a b Czeladź, Zalew w Parku Grabek [online], wazki.pl [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ a b Marek Mrozowski (red.), Czeladź – powrót do natury. Przewodnik przyrodniczy. [online], 1996 (pol.).
- ↑ Oimahmad Rahmonov i inni, Floristic diversity in selected city parks in southern Poland, „Environmental Protection and Natural Resources”, 30 (4), 2019, s. 8–17, DOI: 10.2478/oszn-2019-0020, ISSN 2353-8589 [dostęp 2024-08-14] (ang.).
- ↑ Damian Berłowski , Sosnowiec - Zalew Rogoźnik [online], Rowerem Po Śląsku, 28 lipca 2015 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
- ↑ a b Czeladź - Park Grabek - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ Materialy na sesje maj 2019
- ↑ Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 72/2015. Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 23 marca 2015r. WYKAZ OBIEKTÓW UJĘTYCH W GMINNEJ. EWIDENCJI ZABYTKÓW.
- ↑ Zabytek.p: Ogród Morwowy
- ↑ a b Wyborcza.pl [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ Piotr Sobierajski , Park Grabek w Czeladzi pięć lat temu został całkowicie zmodernizowany. Co roku pojawia się tu coś nowego. Wkrótce otwarcie restauracji [online], Dziennik Zachodni, 23 października 2023 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
- ↑ Piotr Sobierajski , Park Grabek w Czeladzi poleca się na wakacyjne spacery i wypoczynek. Unikatowy plac zabaw, staw, tężnia i różana aleja czekają [online], Dziennik Zachodni, 18 lipca 2023 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
- ↑ Dolina Brynicy – zielone płuca Czeladzi - FUNDUSZEUE [online], funduszeue.slaskie.pl [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ Modernizacja Roku: Modernizacja parku grabek
- ↑ Michał Konarski , Tężnia solankowa w Parku Grabek powraca po okresie zimowym. Powstanie także nowy plac zabaw [online], Twoje Zagłębie, 17 maja 2022 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
- ↑ a b Wyborcza.pl [online], sosnowiec.wyborcza.pl [dostęp 2024-08-14] .
- ↑ a b Modernizacja Roku: Strefa wodnego relaksu w Parku Grabek
- ↑ O Basenie – Basen Grabek – Czeladź [online] [dostęp 2024-08-14] (pol.).