Spis treści
Plymouth 1949
![]() Plymouth DeLuxe coupe z 1949 | |
Producent | |
---|---|
Zaprezentowany |
marzec 1949 |
Okres produkcji |
1949–1952 |
Miejsce produkcji | |
Dane techniczne | |
Typy nadwozia |
2 i 4-drzwiowy sedan |
Silniki | |
Skrzynia biegów |
3-biegowa mechaniczna |
Napęd |
tylny, silnik wzdłużnie z przodu |
Długość | |
Szerokość | |
Wysokość | |
Rozstaw osi |
2819 lub 3010 mm[2] |
Zbiornik paliwa |
64 l[1] |
Dane dodatkowe | |
Konkurencja |
Plymouth 1949 – gama samochodów osobowych klasy pełnowymiarowej (full-size), niższego segmentu cenowego, produkowanych pod amerykańskimi markami Plymouth, Dodge i DeSoto przez koncern Chryslera od 1949 do 1952 roku. Na rynek amerykański obejmowała modele Plymouth DeLuxe i Special DeLuxe, a od 1951 roku Plymouth Concord, Cambridge i Cranbrook, natomiast na eksport samochody te były produkowane pod markami Dodge i DeSoto. Pod marką Plymouth wyprodukowano ich ponad 2,1 miliona sztuk.
Początek produkcji (1949–1950)
[edytuj | edytuj kod]Model 1949
[edytuj | edytuj kod]



Amerykański koncern Chryslera zaprezentował pierwsze całkowicie nowe powojenne konstrukcje swoich marek samochodów w 1949 roku. W najpopularniejszym na rynku amerykańskim najtańszym segmencie cenowym pełnowymiarowych samochodów koncern ten produkował samochody pod marką Plymouth, konkurujące bezpośrednio z markami Ford i Chevrolet[3]. Nowy model Plymoutha zadebiutował w marcu 1949 roku, najpóźniej z „wielkiej trójki” producentów, dziewięć miesięcy po nowym Fordzie i trzy miesiące po Chevrolecie[a]. Gama obejmowała dwa główne modele: podstawowy DeLuxe i lepiej wykończony Special DeLuxe, oparte na tej samej konstrukcji i nadwoziu, produkowane w kilku wersjach nadwoziowych[1]. Dodatkowo, oprócz modeli o rozstawie osi 301 cm (kod P18), w maju 1949 roku[a] wprowadzono odmiany modelu DeLuxe o krótszym rozstawie osi 282 cm (P17)[1]. Wprowadzenie krótszych odmian było nowością w dotychczasowej praktyce koncernu[4]. W związku z późnym wprowadzeniem na rynek w trakcie roku modelowego, pierwsza seria samochodów Plymouth produkowanych w 1949 roku zaliczana jest do 1948 roku modelowego, a właściwy model 1949 roku określany jest też jako druga seria z tego rocznika[5].
Pod wpływem ówczesnego prezesa koncernu K.T. Kellera, nowe samochody Plymouth były konserwatywnie stylizowane, o wysokim nadwoziu, chociaż niższym o 4 cm od poprzedniej generacji[b]. Priorytetem było stworzenie samochodów, do których łatwo się wsiada, oferujących dużo miejsca nad głowami oraz szersze wnętrze, pomimo nieco mniejszej szerokości zewnętrznej[4]. Przednie błotniki stanowiły już nowoczesne jednolite płaszczyzny z bokami nadwozia, lecz tylne błotniki, chociaż pomniejszone, nadal odstawały w pewnym stopniu na boki i były przykręcane do nadwozia (co przedstawiano jako zaletę z uwagi na łatwiejsze naprawy)[4]. Wąska maska silnika nadal silnie wystawała do góry, a jej przednia krawędź była pionowa. Powierzchnia szyby przedniej została powiększona o 37%, lecz pozostała ona dwudzielna, z dwóch płaskich nachylonych szyb[6]. Reflektory umieszczono tradycyjnie na przedłużeniu błotników, poprowadzonych niżej, niż maska. Atrapa chłodnicy w pierwszym roku nawiązywała do poprzedniego modelu i stanowiło ją pięć ozdobnych poziomych belek, z czego dolna, środkowa i górna były grubsze[6]. Dolna i środkowa belka sięgały na całą szerokość przodu, przechodząc pod reflektorami i obejmując tam prostokątne światła postojowe[6]. Bezpośrednio nad atrapą na nosie maski był chromowany emblemat z żaglowcem „Mayflower” (związanym z miastem Plymouth), nad nim napis PLYMOUTH, a na górze maski ozdoba w formie stylizowanego żaglowca[1]. Boczne ozdoby stanowiły listwy na błotnikach przednich i tylnych, listwa pod progiem, i osłona z przodu tylnego błotnika w przypadku modelu Special DeLuxe[1]. Jako opcja dostępne były zakryte tylne koła. Charakterystyczne dla rocznika 1949 były lampy tylne modelu P18 w ozdobnych płetwowych oprawach na szczycie błotników, przy czym światło stopu było pojedyncze na klapie bagażnika[6]. Zmianie w stosunku do poprzednich modeli uległo też wnętrze i deska rozdzielcza[1]. Zmiany w konstrukcji ramowego podwozia i układu napędowego natomiast nie były wielkie[6].
Gamę modeli i nadwozi stanowiły:[1]
- DeLuxe (kod P17) – rozstaw osi 111 cali (282 cm):
- DeLuxe (kod P18) – rozstaw osi 118,5 cala (301 cm):
- 2-drzwiowe 6-miejscowe coupé (Club Coupe);
- 4-drzwiowy 6-miejscowy sedan (4-Door Sedan);
- Special DeLuxe (kod P18) – rozstaw osi 118,5 cala (301 cm):
- 2-drzwiowe 6-miejscowe coupé (Club Coupe);
- 2-drzwiowy 5-miejscowy kabriolet (Convertible);
- 4-drzwiowy 6-miejscowy sedan (Sedan);
- 5-drzwiowe 8-miejscowe kombi (Station Wagon).
Wersja Special DeLuxe była lepiej wykończona wewnątrz i miała obramówki przednich i tylnych szyb ze stali nierdzewnej oraz chromowaną osłonę na przedniej krawędzi tylnych błotników[1]. W kabriolecie dach był podnoszony elektrycznie[6]. Dwudrzwiowy sedan DeLuxe na krótszym podwoziu miał nadwozie w stylu fastback[6]. Trzydrzwiowe sześciomiejscowe kombi DeLuxe Suburban miało nadwozie stalowe, oferujące przestrzeń ładunkową o długości 106 cm lub 174 cm ze złożonym tylnym siedzeniem, natomiast pięciodrzwiowe ośmiomiejscowe kombi Special DeLuxe Station Wagon miało drewniane nadwozie, w ozdobnym stylu woodie, ze stalowym dachem[6]. Według ówczesnej literatury, kombi Special DeLuxe mogło pomieścić z łatwością nawet dziewięciu pasażerów[4].
Jedyny dostępny silnik stanowił ulepszoną jednostkę napędową z poprzednich lat, o nieco większym stopniu sprężania i mocy:
- 6-cylindrowy R6, benzynowy, dolnozaworowy, benzynowy, o pojemności 217,8 cali sześciennych (3,6 l), osiągający moc 97 KM (brutto)[1][c].
Silnik połączony był z trzybiegową manualną skrzynią biegów i napędzał tylne koła przez most napędowy. Opony miały rozmiar 6,40×15 (P17) lub 6,70×15 (P18)[1]. Opcjonalnie kombi Suburban miało koła 18-calowe[6].
Wyprodukowano ogółem 519 400 samochodów Plymouth drugiej serii 1949 rocznika, co stanowiło wzrost o ok. 27% od poprzedniego roku i dawało Plymouthowi trzecie miejsce na rynku, z udziałem 10%[1][d]. Ceny bazowe wynosiły od 1371 dolarów za DeLuxe coupe do 2372 dolarów za Special DeLuxe kombi (średnia z cen: 1690 dolarów)[1]. Najpopularniejszym modelem był czterodrzwiowy sedan Special DeLuxe (252 878 sztuk, 1629 dolarów)[1]. Stosunkowo popularne jak na tamte czasy okazało się praktyczne stalowe kombi Suburban (19 220 sztuk, 1840 dolarów), natomiast najdroższe drewniane kombi znalazło tylko 3443 nabywców[7].
W USA samochody były produkowane w trzech dotychczasowych fabrykach: w Detroit, Los Angeles i Evansville oraz w nowo otwartej drugiej kalifornijskiej fabryce w San Leandro[1][6]. Montowano je również w Kanadzie w fabryce w Windsorze, także pod marką Dodge[8]. Samochody tej rodziny (m.in. serii P23 z lat 1951-52) były produkowane również w Australii w Adelaide[9].
Model 1950
[edytuj | edytuj kod]W styczniu 1950 roku przeprowadzono niewielki face lifting produkowanych modeli[10][e]. Uproszczono i unowocześniono atrapę chłodnicy, która składała się teraz z trzech poziomych belek, przy czym górna była na końcach wygięta w dół, okalając otwór atrapy[10]. Emblemat na masce umieszczono ponad napisem PLYMOUTH i zmieniono formę ozdoby[10]. Okno tylne powiększono o 32% i podwyższono koniec tylnych błotników, za czym poszło też przeniesienie tylnych lamp na tylną krawędź błotników[11]. Uproszczono także formę zderzaków[11]. Wprowadzono również zmiany na desce przyrządów[10]. Przez modyfikację zawieszenia, obniżono samochody o ok. 2 cm i nieco zwiększono rozstaw kół[11]. W zakresie odmian nadwoziowych, wprowadzono jedynie odmianę trzydrzwiowego kombi DeLuxe Suburban z lepszym wykończeniem odpowiadającym wersji Special[10]. Wersje o krótkim rozstawie osi nosiły w tym roku kod P19, a z długim P20[10].
Wyprodukowano aż 608 862 samochodów Plymouth 1950 roku modelowego[f], mimo to udział Plymoutha w rynku spadł do ok. 9% i według niektórych źródeł, czwartego miejsca pod względem produkcji roku modelowego, za droższym Buickiem[g]. Ich ceny pozostały takie same[10].
Restyling i wprowadzenie nazw modeli (1951–1952)
[edytuj | edytuj kod]Model 1951
[edytuj | edytuj kod]



Nowa linia samochodów Plymouth na 1951 rok została zaprezentowana w grudniu 1950 roku, po raz pierwszy otrzymując nazwy własne zamiast określeń opisowych – wszystkie na literę C[12]. Concord (P22) był następcą odmian DeLuxe o krótkim rozstawie osi, Cambridge (P-23S) był następcą odmian DeLuxe o dłuższym rozstawie osi, a Cranbrook (P-23C) obejmował lepiej wykończone lub ekskluzywne odmiany nadwoziowe, będąc następcą Special DeLuxe[13]. Nową odmianą nadwoziową był 2-drzwiowy 6-miejscowy hardtop Cranbrook Belvedere[14]. Zrezygnowano ponadto z najdroższego 5-drzwiowego kombi, którego drewniane nadwozie było mało praktyczne, pozostawiając tylko stalowe 3-drzwiowe kombi w modelu Concord, o dodatkowych nazwach Suburban lub Savoy[14][11].
Samochód, w dalszym ciągu oparty na konstrukcji z 1949 roku, został w większym stopniu przestylizowany. Zmiany nie były duże i głównie dotyczyły przedniej części, w której nos maski nadal był wystający, lecz nieco obniżony i spłaszczony z przodu, ze złagodzonymi przejściami z błotnikami, co unowocześniło wygląd[14]. W minimalnym stopniu powiększono dzieloną szybę przednią[14]. Zastosowano nową niższą i szerszą atrapę chłodnicy, którą tworzyły trzy poziome belki ze stali nierdzewnej[14]. Górna, wygięta, stanowiła obramowanie atrapy od góry i z boków, a po bokach były na niej umieszczone prostokątne światła postojowe[13]. Dwie niższe belki były połączone trzema pionowymi żebrami, a przedłużenie zewnętrznych żeber stanowiły kły masywnego zderzaka[13]. Nad atrapą na nosie maski była metalowa ozdobna listwa z napisem PLYMOUTH wgłębionymi literami, powyżej emblemat w formie tarczy z żaglowcem „Mayflower”, a na górze maski ozdoba w formie stylizowanego żaglowca rozcinającego fale[13]. Boczne ozdoby nadal stanowiły listwy na błotnikach przednich (z nazwą modelu ponad nimi) i na błotnikach tylnych[14]. Całe nadwozie było niższe o około 3 cm[15]. Nowo zaprojektowana i całkowicie zmieniona była deska przyrządów[14]. Po raz pierwszy wśród powojennych modeli tej marki, hardtop Belvedere mógł być lakierowany w dwóch kolorach[13]. Komfort jazdy poprawiły nowe amortyzatory Oriflow[16]. Zmiany profilu przedniej części poprawiły widoczność z miejsca kierowcy, ocenianą jako bardzo dobra[16].
Wyprodukowano 596 725 samochodów Plymouth 1951 rocznika, odzyskując udział ponad 10% i trzecie miejsce na rynku amerykańskim[14]. Większość produkcji (57%) stanowił najdroższy model Cranbrook[14]. Ceny wzrosły o około 12%, wynosząc od 1537 dolarów za Concord coupe do 2222 za kabriolet Cranbrook (średnia z cen: 1886 dolarów)[14].
Model 1952
[edytuj | edytuj kod]



Na 1952 rok Plymouth planował wprowadzenie całkiem nowego samochodu, lecz uniemożliwiły to ograniczenia materiałowe związane z wojną koreańską i w konsekwencji nadal produkowano ten sam nieznacznie zmieniony model[13]. Zmiany stylistyczne były minimalne, obejmując głównie zmienione ozdoby na masce i bagażniku[17]. Emblemat na masce z wizerunkiem żaglowca był teraz okrągły, zmieniła się też forma ozdoby na bardziej przypominającą żaglowiec, bez fal[18]. Drobną zmianą z boku były nazwy modeli na błotniku zapisane metalowymi literami pisanymi, a nie bezszeryfowymi kapitalikami[18]. Jako opcja pojawiły się barwione szyby Solex[17]. W zakresie mechanicznym pojawił się opcjonalny nadbieg do skrzyni biegów, zwiększający ekonomikę jazdy na trasie (za 102 dolary)[17].
Samochody tego rocznika zaprezentowano 4 stycznia 1952 roku i powstało ich 410 937, co nadal stanowiło ponad 10% udziału na rynku amerykańskim[17]. Nadal najpopularniejszy był model Cranbrook (57,8%), a ceny bazowe niewiele wzrosły, wynosząc od 1601 dolarów za Concord coupe do 2273 za kombi Concord Savoy i 2313 za kabriolet Cranbrook (średnia z cen: 1964 dolary)[17]. Rok modelowy był nieco krótszy, gdyż 20 listopada 1952 roku zaprezentowano nowe samochody Plymouth na 1953 rok[19].
Sprzedaż pod innymi markami
[edytuj | edytuj kod]Samochody Plymouth DeLuxe i Special DeLuxe generacji 1949 roku były również produkowane ze zmienionymi detalami pod marką Dodge na rynek kanadyjski, do sprzedaży w sieci dealerskiej Dodge'a, jako odpowiednio Dodge Kingsway i Dodge Regent[20]. Analogicznie były produkowane też na eksport poza USA i Kanadę jako Dodge Kingsway DeLuxe i Special DeLuxe, a także pod marką DeSoto jako DeSoto Diplomat DeLuxe i Special DeLuxe[20]. Zmiany ograniczały się przede wszystkim do zmiany atrapy chłodnicy, ozdób i elementów wnętrza na typowe dla tych marek[20].
Również od 1951 roku Plymouth Concord, Cambridge i Cranbrook były sprzedawane na eksport jako Dodge Kingsway lub DeSoto Diplomat, przy czym Cambridge i Cranbrook nosiły dodatkowo oznaczenia: DeLuxe i Special DeLuxe. Na rynek kanadyjski natomiast samochody te nosiły nazwy odpowiednio: Dodge Kingsway, Dodge Crusader i Dodge Regent[20].
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Model 1951 | |
---|---|
Wymiary: | |
• Rozstaw osi: | 2819 mm / 3010 mm (111″ / 118,5″)[21] |
• Długość: | 4780 mm / 4922 mm (188,2″ / 193,8″)[2] |
• Szerokość: | 1849 mm (72,8″)[2] |
• Wysokość: | 1595 mm / 1636 mm (62,8″ / 64,4″)[2] |
• Masa własna: | 1347 kg / 1410 kg[16] |
• Rozstaw kół: | 1419 mm przód, 1484 tył[16] |
• Szerokość siedzeń: | 1391 mm przód, 1245 mm tył / 1397 mm przód, 1448 mm tył[16] |
Napęd: | |
• Silnik: | gaźnikowy, R6, dolnozaworowy, chłodzony cieczą, umieszczony podłużnie z przodu, napędzający koła tylne[21] |
• Pojemność skokowa: | 3569 cm³ (217,8 cali sześciennych)[2] |
• Średnica cylindra × skok tłoka: | 83 × 111 m (3¼″ × 4⅜″)[21] |
• Moc maksymalna: | 97 KM przy 3600 obr./min[21][c] |
• Stopień sprężania: | 7:1[21] |
• Układ zasilania: | gaźnik jednogardzielowy[2] |
• Skrzynia przekładniowa: | mechaniczna 3-biegowa z biegiem wstecznym, II i III bieg zsynchronizowane[21] |
• Sprzęgło: | jednotarczowe, suche[21] |
• Przekładnia główna: | hipoidalna, o przełożeniu 3,9:1 lub 3,73:1[21] |
• Instalacja elektryczna: | 6 V, zapłon elektryczny, kluczykowy[21] |
Układ jezdny: | |
• Podwozie: | spawana rama nośna o przekroju skrzynkowym[21] |
• Zawieszenie przednie: | niezależne, resorowane sprężynami[21] |
• Zawieszenie tylne: | sztywna oś na podłużnych resorach półeliptycznych, teleskopowe amortyzatory hydrauliczne[21] |
• Hamulce: | przednie i tylne bębnowe hydrauliczne[21] |
• Ogumienie: | diagonalne o wymiarach 6,70×15 lub 6,40×15[2] |
Dane eksploatacyjne: | |
• Prędkość maksymalna: | 150 km/h (93 mph) (według prędkościomierza, realnie ok. 145 km/h) (1951)[16] |
• Przyspieszenie 0–97 km/h: | 17,12 s (1951)[16] |
• Czas startu na 1/4 mili: | 21,1 s[16] |
• Średnica zawracania: | 11,8 m lub 11,3 m (1951)[16] |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tak według Flory 2008 ↓, s. 210 i 240. Odmiennie według Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1949 - A new car at last!., produkcję P18 Special Deluxe rozpoczęto 31 grudnia 1948 roku, P18 Deluxe 14 stycznia, a P17 Deluxe 7 marca 1949 (nie jest przy tym jasne od kiedy rozpoczęto sprzedaż). Miesięcznik „Popular Mechanics” opisał jednak debiut nowej gamy Plymouthów dopiero w numerze kwietniowym.
- ↑ Według Flory 2008 ↓, s. 240. Plymouth P18 z 1949 roku mierzył 166,6 cm (64,2") wysokości, a poprzednik P15 z 1948 roku 170,7 cm (67,2"), lecz konkurencyjne samochody były niższe (Chevrolet – 161,5 cm) (Flory 2008 ↓, s. 176, 195, 242)
- ↑ a b Moc w rzeczywistości podawana w koniach parowych (HP = 1,0139 KM). Należy zaznaczyć, że moc silników samochodów amerykańskich podawana była przed 1972 rokiem jako moc „brutto” (gross BHP), mierzona w optymalnych warunkach na samym silniku – wyższa niż moc mierzona według późniejszych bardziej rzeczywistych norm (J. „Kelly” Flory: American Cars, 1960–1972: Every Model, Year by Year. Jefferson: McFarland & Company, 2004, s. 864. ISBN 978-0-7864-1273-0. (ang.).).
- ↑ Według innych danych, wyprodukowano 500 979 samochodów serii P17/P18 z 1949 roku (w tym nieznana liczba bliźniaczych DeSoto Diplomat), a razem z produkcją kanadyjską, 520 388, w tym 61 458 P17 i 458 930 P18 (Gerard Wilson: Plymouth U.S. Model Year Production Figures, 1946-2001. Allpar. [dostęp 2022-05-08]. (ang.).)
- ↑ Według Jim Benjaminson: Plymouth cars for 1950 - More of a Good Thing., produkcję serii P20 Special Deluxe rozpoczęto już 25 listopada 1949, a P19 i P20 Deluxe 5 grudnia 1949.
- ↑ Według innych danych, wyprodukowano 584 424 samochodów serii P19/P20 z 1950 roku (wliczając DeSoto Diplomat), a razem z produkcją kanadyjską, 610 954, w tym 118 903 P19 i 492 051 P20 (Gerard Wilson: Plymouth U.S. Model Year Production Figures, 1946-2001. Allpar. [dostęp 2022-05-08]. (ang.).)
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 308. Istnieją jednak rozbieżności w literaturze co do zaliczania produkcji Buicka z początku 1950 roku jako modelu 1949 lub 1950 roku i w konsekwencji, co do tego, czy przewyższył produkcją Plymoutha z 1950 roku (Flory 2008 ↓, s. 252).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Flory 2008 ↓, s. 240-243.
- ↑ a b c d e f g h i j Flory 2008 ↓, s. 381–384.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 11.
- ↑ a b c d Wayne Whittaker. Chrysler Family Debut. „Popular Mechanics Magazine”. 91 (4), s. 118-122, kwiecień 1949.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 184.
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1949 - A new car at last!. Allpar. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ The Plymouth Cranbrook, Cambridge, and Concord cars, 1951-1954. [w:] Allpar [on-line]. [dostęp 2010-12-10]. (ang.).
- ↑ Windsor, Ontario Chrysler plants. Allpar. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ Gavin Farmer: Great Ideas in Motion: A History of Chrysler in Australia. 2010, s. 17, 405-406. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Flory 2008 ↓, s. 307-309.
- ↑ a b c d Jim Benjaminson: Plymouth cars for 1950 - More of a Good Thing. Allpar. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 61-384.
- ↑ a b c d e f Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1951: The Year that Almost Wasn’t. Allpar. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Flory 2008 ↓, s. 381-384.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 308-309, 381-384.
- ↑ a b c d e f g h i Floyd Clymer. The owners report on the '51 Plymouth. „Popular Mechanics”. 96 (1), s. 94-98, 246, lipiec 1951. (ang.).
- ↑ a b c d e Flory 2008 ↓, s. 456-459.
- ↑ a b Jim Benjaminson: Plymouth cars for 1952: Subtle Changes Before the All-New '53. Allpar. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 533.
- ↑ a b c d A Plymouth By Any Other Name: Branding Exported Chryslers, 1932-1972. Allpar. [dostęp 2020-05-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Plymouth Cranbrook Cambridge Concord..., Plymouth, 1951 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Plymouth Builds Great Cars. oldcarbrochures.com, 1949. (ang.). (folder Plymouth na 1949 rok)