Popowo

wieś
Popowo – centrum wsi.
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	międzyrzecki
Gmina	Bledzew
Sołectwo	Bledzew
Liczba ludności (2022)	315[2]
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	66-350[3]
Tablice rejestracyjne	FMI
SIMC	0178590
Położenie na mapie gminy Bledzew Popowo
Położenie na mapie Polski Popowo
Położenie na mapie województwa lubuskiego Popowo
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego Popowo
52°32′00″N 15°30′54″E/52,533333 15,515000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Popowo (niem. Poppe^[4]) – wieś w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Bledzew. Według stanu na 30 czerwca 2019 mieszkały w niej 333 osoby^[2].

Miejscowość słynie z efektownych dekoracji świetlnych, montowanych corocznie od 2007 r.^[5][6][7] przed Świętami Bożego Narodzenia na niemal wszystkich budynkach i obiektach we wsi (oświetlenie prezentowane jest codziennie od połowy grudnia do połowy stycznia). Z tego powodu Popowo bywa nazywane „lubuskim Las Vegas”^[8][9][10].

Popowo usytuowane jest 8 km na wschód od Bledzewa (siedziby władz gminy), 9 km na południe od Skwierzyny, 12 km na północ od Międzyrzecza (siedziby władz powiatu), obok czynnej linii kolejowej nr 367 relacji Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski (ruch pasażerski i towarowy) oraz dawnej drogi krajowej nr 3 (obecnie drogi gminnej).

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską oraz przejściowo Brandenburgią. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1312 jako „Popowe, Poppow”, 1508 „Popowo”^[11] .

Miejscowość była wsią duchowną czyli należącą do kleru. Wzmiankowana po w 1312 kiedy margrabia Waldemar sprzedał ją opactwu cystersów w Zemsku kwitując odbiór pieniędzy w wysokości 5 grzywien za każdą część własności z rąk ówczesnego opata zakonu Tyderyka. W 1315 Jan margrabia brandenburski nadał opatowi Maciejowi i cystersom w Zemsku całość wsi Popowo^{[11] [12] [4]}.

W 1429 imiennie wymieniony został sołtys wsi Wach. W 1460 król polski Kazimierz IV Jagiellończyk ustalił wymiar ciężarów i robocizny należnych zamkowi w Międzyrzeczu ze wsi klasztornych należących do opactwa w Bledzewie w tym z Popowa. Mieszkańcy wsi mieli pracować dla zamku w takim wymiarze, jak mieszkańcy wsi należących do klasztoru w Paradyżu. W 1508 miejscowość należała do powiatu poznańskiego Korony Królestwa Polskiego, a w 1580 należała do parafii zemskiej. W 1603 stała się filią parafii w Sokolej Dąbrowie, a w 1640 w Zemsku^[11] .

W 1509 w okolicach miejscowości odnotowano puszczę bartną. Do XVI w. była to niewielka jednostka osadnicza licząca 10 zagrodników. W 1580 r. wieś duchowna, własność opata bledzewskiego, położona była w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[11] [13].

Miejscowość wspominały liczne historyczne dokumenty prawne, własnościowe i podatkowe. W 1508 pobrano z miejscowości wiardunki królewskie od 6 półłanków i karczmy. W 1509 miał miejsce pobór od 6 półłanków, jednego łana sołtysa oraz z karczmy. W 1563 pobór od 6,5 łana, jednego łana sołtysa oraz łana lennego (mansus feudalis), a także od kowala, dwóch komorników i od karczmy. W 1564 we wsi było 6 łanów. W 1565 określono obowiązki mieszkańców Popowa wobec zamku w Międzyrzeczu. Mieszkańcy płacili razem 36 groszy wieprzowego oraz każdy po dwie ćwiertnie żyta, 3 ćwiertnie owsa, 2 kury oraz 30 jaj. Do ich obowiązków należało również: dwudniowe żęcie zboża na polach zamkowych, a ponadto mieli oni skosić wyznaczoną łąkę w Murzynowie koło Skwierzyny oraz zwieźć siano do zamku. Każdy miał także przywieźć wóz drewna na kwartał. Sołtys wsi był zwolniony z tych opłat. Ogólny dochód starostwa międzyrzeckiego ze wsi wynosił 17 złotych 4 grosze. W 1577 płatnikiem poboru był właściciel Popowa opat bledzewski. W 1580 zapłacił on pobór od 10 łanów, 10 zagrodników, 6 komorników, kowala oraz od pasterza wypasającego 30 owiec^[11] .

W 1600 imiennie odnotowany został sołtys wsi Fabian Kierstyn. Pierwszy drewniany kościół pod wyzwaniem św. Jana Chrzciciela wzniesiono tu w 1660. Poświęcił go w tym roku biskup poznański Wojciech Tolibowski. Kolejną świątynię wybudowano na miejscu poprzedniej w 1867^[11] .

W wyniku I rozbioru Polski Popowo wraz z całą Wielkopolską znalazło się w zaborze pruskim przechodząc pod panowanie Królestwa Prus. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1848) miejscowość zaliczano do większych wsi ówczesnego pruskiego powiatu Międzyrzecz w rejencji poznańskiej^[14]. Popowo należało do okręgu starodworskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Stary Dworek, którego właścicielem był wówczas rząd pruski, który znacjonalizował majętności klasztorne po rozbiorach^[14]. Według spisu urzędowego z 1837 r. wieś liczyła 229 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 27 dymów (domostw)^[14]. Wzmiankowana była wówczas także osada leśna Popowo (1 dom, 7 osób)^[14] – obecnie Popowo-Leśniczówka.

W XIX w. istniał tu duży folwark i wybudowano stację kolejową (funkcjonującą do dziś) z zapleczem gospodarczym. Jako wieś leżącą w parafii Bledzew oraz w okręgu pocztowym w Skwierzynie miejscowość odnotowana została przez Słownik geograficzny Królestwa Polskiego pod nazwą "Popowo", a także dwoma zgermanizowanymi, urzędowymi nazwami „Poppe, Poppen”. Wieś wraz z leśnictwem tworzyła okrąg wiejski mający 30 domów, zamieszkanych przez 351 mieszkańców w tym 333 katolików i 18 protestantów. Słownik odnotował trzy większe posiadłości, z których jedna miała 184 hektarów, druga 172,85 ha i trzecia 82 ha.^[12] .

We wsi zachował się pierwotny, owalnicowy układ przestrzenny.

• neogotycki kościół z 1867 r.,
• dwie figury na ceglanych cokołach przed frontem kościoła, murowane z II połowy XIX w.,
• dwie kapliczki na cmentarzach (komunalnym i poewangelickim), murowane z końca XIX w.,
• ogród podworski, resztki zabudowy folwarcznej i przebudowany dwór z XIX w.,
• stacja kolejowa z budynkami gospodarczymi z końca XIX w.,
• liczne stare domy i budynki gospodarcze z przełomu XIX i XX w.

• Popowo Skwierzyńskie – przystanek kolejowy we wsi
• Popowo

• Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III, (L – Q), zeszyt 4, hasło „Popowo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 783–784.
• Filip Sulimierski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, hasło „Popowo”. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1887, s. 805.

• Popowo w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
• Popowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 805 .