Powiat ostrowski (województwo wielkopolskie)

Powiat ostrowski
	powiat
	; Ostrów Wielkopolski – siedziba powiatu ostrowskiego
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
TERC	3017
Siedziba	Ostrów Wielkopolski
Starosta	Paweł Rajski
Powierzchnia (2020)	1160,12 km²
Populacja (2020); • liczba ludności	; 161 581
• gęstość	139,3 os./km²
Urbanizacja	53,7%
Nr kierunkowy	(+48) 62
Tablice rejestracyjne	POS
	Adres urzędu:al. Powstańców Wlkp. 16; 63-400 Ostrów Wielkopolski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	3
Liczba gmin wiejskich	4
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Powiat ostrowski – powiat w Polsce w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego, reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Tworzy go osiem jednostek administracyjnych. Jego siedzibą jest miasto Ostrów Wielkopolski.

Drugi pod względem liczby ludności powiat w województwie wielkopolskim (nie wliczając miast na prawach powiatu). Według danych z 1 stycznia 2020 powiat liczył 161 581 mieszkańców^[1]; według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało tyle samo osób^[2].

Charakterystyka powiatu

Powiat ostrowski położony jest w paśmie makroregionu Niziny Południowowielkopolskiej, mezoregionu Wysoczyzny Kaliskiej i Wysoczyzny Leszczyńskiej, przy granicy z Dolnym Śląskiem, w dorzeczu Baryczy, Ołoboku i Prosny. Powiat ma charakter rolniczo–przemysłowy, użytki rolne zajmują 64,9% powierzchni powiatu, a 28,3% tereny leśne.

Gminy powiatu

Gmina	Typ gminy	Siedziba	Powierzchnia [km²]	Ludność	Gęstość zaludnienia [os./km²]
Gmina	Typ gminy	Siedziba	(stan na 1 stycznia 2024^[3])
Nowe Skalmierzyce	miejsko-wiejska	Skalmierzyce	125,40	15985	127
Odolanów	miejsko-wiejska	Odolanów	136,08	14458	106
Ostrów Wielkopolski	wiejska	Ostrów Wielkopolski	207,83	19389	93
Ostrów Wielkopolski	miejska	Ostrów Wielkopolski	41,90	69260	1653
Przygodzice	wiejska	Przygodzice	163,38	12416	76
Raszków	miejsko-wiejska	Raszków	134,57	11433	85
Sieroszewice	wiejska	Sieroszewice	163,19	9298	57
Sośnie	wiejska	Sośnie	187,72	6247	33

Historia

Pierwsze wzmianki pisane o osadach rejonu ostrowskiego pochodzą z końca XIII wieku^[4].

Odolanów uzyskał prawa miejskie w XIV wieku, a Raszków w roku 1444. W 1713 roku dzięki staraniom Jana Jerzego Przebendowskiego, prawa miejskie na prawie magdeburskim uzyskał Ostrów Wielkopolski^[4]^[5]. Najmłodszym miastem powiatu ostrowskiego są Nowe Skalmierzyce, które uzyskały prawa miejskie w 1962 roku.

Do II rozbioru Polski (1793 r.) obszar współczesnego powiatu ostrowskiego leżał w powiecie kaliskim dawnego województwa kaliskiego; w latach 1795–1807 leżał w departamencie kaliskim Prus Południowych, zaś w latach 1807–1815 w powiecie odolanowskim, departament kaliski Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego (1815 r.) obszar ten znalazł się poza granicami państwa polskiego – Wielkie Księstwo Poznańskie.

W 1815 roku pruska administracja przeniosła siedzibę powiatu odolanowskiego oraz część instytucji m.in. sąd powiatowy i kasę powiatową do Ostrowa Wielkopolskiego. Od tego momentu nowo tworzone instytucje i obiekty rangi powiatowej lokowano już tylko w tym mieście. W 1887 roku z powiatu odolanowskiego wydzielono powiat ostrowski, przy czym granica między nimi biegła południkowo, kilka kilometrów na zachód od obecnego centrum Ostrowa. W 1932 roku powiat odolanowski uległ likwidacji i włączeniu do powiatu ostrowskiego.

Podczas wojny powiat został wcielony do Rzeszy – przez pewien okres administratorem powiatu był tu Heinz Auerswald. W 1948 roku powiat ponownie podzielono: na powiat ostrowski oraz powiat miejski Ostrów Wielkopolski. Na skutek centralizacyjnej reformy administracyjnej w 1975 roku oba powiaty uległy likwidacji.

W 1999 roku reforma administracyjna reaktywowała powiat ostrowski. Pierwszym starostą ostrowskim został Andrzej Dera (AWS). Od 2002 roku przez dwie kadencje starostą był Włodzimierz Jędrzejak (SLD), zaś od 2010 roku starostą ostrowskim jest Paweł Rajski (PO).

Gospodarka

Osobny artykuł: Gospodarka Ostrowa Wielkopolskiego.

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie ostrowskim obejmowała ok. 1,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 2,5% do aktywnych zawodowo^[6].

Przemysł

Głównym miastem powiatu jest Ostrów Wielkopolski, jeden z dwóch głównych ośrodków w Kalisko-Ostrowskim Okręgu Przemysłowym. Do aglomeracji kalisko-ostrowskiej należy część gmin powiatu ostrowskiego. Powiat stanowi ośrodek przemysłu: spożywczego, środków transportu (produkcja wagonów), maszynowego, precyzyjnego, drzewnego oraz materiałów budowlanych^[7].

Nowe Skalmierzyce: wytwórnia urządzeń kolejowych, przemysł spożywczy^[8].
Odolanów: zakład przetwórstwa gazu ziemnego^[8].
Ostrów Wielkopolski: przemysł precyzyjny, środków transportu, maszynowy, odzieżowy, drzewny, materiałów budowlanych, spożywczy^[8].

Rolnictwo

Najważniejszym sektorem powiatu ostrowskiego pozostaje rolnictwo – ponad połowę powierzchni powiatu zajmują użytki rolne^[7]. Wśród uprawianych roślin dominują zboża, kukurydza, rzepak i ziemniaki^[7]. Na terenie gminy Nowe Skalmierzyce i gminy Raszków istnieją lepsze warunki glebowe, co sprawia, że użytki rolne sięgają tam 90% w stosunku do całkowitej powierzchni gminy^[7].

Miejscowości

Miasta

Miasta w powiecie ostrowskim

W obrębie powiatu ostrowskiego znajdują się 4 miasta

(liczba mieszkańców według danych GUS z 1 stycznia 2024^[3]):

Ostrów Wielkopolski (69260) – siedziba gminy i powiatu,
Odolanów (4941) – siedziba gminy,
Nowe Skalmierzyce (4578) – siedziba gminy,
Raszków (2099) – siedziba gminy.

Dawne miasta:

Kwiatków (XV–XVII w.),
Wielka Sobótka (XV–XVII w.),
Konstancja, obecnie Odolanów–Górka (XVII w.)^[9].

Największe wsie powiatu ostrowskiego

Wsie powyżej 1000 mieszkańców wg danych z 2021 roku^[10]:

Gorzyce Wielkie (2622)
Przygodzice (2543) – siedziba gminy
Skalmierzyce (2217) – siedziba gminy
Janków Przygodzki (1643)
Topola Wielka (1546)
Wtórek (1505)
Radłów (1499)
Sośnie (1443) – siedziba gminy
Lewków (1426)
Dębnica (1386)
Wysocko Małe (1371)
Tarchały Wielkie (1344)

Sieroszewice (1331) – siedziba gminy
Granowiec (1316)
Raczyce (1275)
Sobótka (1190)
Biskupice Ołoboczne (1176)
Topola Mała (1150)
Wielowieś (1129)
Śliwniki (1128)
Uciechów (1102)
Chynowa (1070)
Strzyżew (1031)
Świeca (1006)

Ludność

Liczba mieszkańców powiatu ostrowskiego wg GUS^[11]
Rok (stan na 1 stycznia)	Liczba ludności	Przyrost	Gęst. zaludnienia [os./km²]	Powierzchnia [km²]
2012	160 831	–	139	1160,12
2013	161 068	237
2014	161 216	148
2015	161 403	187
2016	161 435	32
2017	161 574	139
2018	161 763	189
2019	161 519	244
2020	161 581	62

Turystyka i zabytki

Osobny artykuł: Architektura Ostrowa Wielkopolskiego.

Sztuka regionu ostrowskiego

Na terenie powiatu ostrowskiego dominują zabytki architektury sakralnej oraz dwory, pałace i parki. Sztukę romańską tego regionu prezentuje m.in. drewniany posążek „Madonny z Dzieciątkiem” (datowany na 2 poł. XII–pocz. XIII w.^[12]), pochodzący z wyposażenia klasztoru cysterek w Ołoboku (od 1931 roku w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie)^[13] oraz granitowa kropielnica w Skrzebowej^[5].

Sztukę gotycką przedstawia wczesnogotycki jednonawowy kościół parafialny w Sobótce oraz klasztor i kościół w Ołoboku^[5]. Z gotyckiego klasztoru, który rozebrano w 1882 roku, zachowało się piętrowe skrzydło, przylegające do kościoła od strony północnej^[5].

W epoce renesansu wzniesiono w regionie ostrowskim m.in. murowaną kaplicę loretańską w Skrzebowej (obecnie ruiny), murowaną kaplicę przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Skalmierzycach oraz dzwon (1555 r.) w Szczurach^[5].

Ożywienie w ruchu budowlanym i artystycznym nastąpiło w czasach trwania baroku^[5]. Barokowy kościół pw. św. Michała Archanioła w Cieszynie (z końca XVII w.), wybudowano kosztem kapituły wrocławskiej w miejscu dawnego drewnianego^[5]. W epoce późnego baroku powstał również wybudowany na rzucie ośmioboku kościół ewangelicki w Odolanowie^[5].

W 1791 roku ukończono budowę murowanego klasycyzującego pałacu w Lewkowie^[5]. W nurcie klasycyzmu wybudowano budynki sakralne m.in. w Pogrzybowie (1801–1806) i Rososzycy (1818 r.)^[5].

Mecenat Antoniego Radziwiłła namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, właściciela miasta Ostrowa i dóbr przygodzkich sprawiły, że w głębi lasu wzniesiono w latach 1822–1824 jako rezydencję sezonową pałac w Antoninie, według projektu niemieckiego architekta Karla Friedricha Schinkla^[5].

Pałac w Śliwnikach (1848–1850) wybudowany dla Jana Niepomucena Niemojowskiego, jest jednym z pierwszych budynków w rejonie ostrowskim, wzniesionym w stylu neogotyckim^[5]. Innym przykładem tej architektury jest monumentalny dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach, wybudowany w latach 1905–1906.

Dwory

Dwory w powiecie ostrowskim

Dwór w Chotowie z 1 poł. XIX wieku

Dwór w Gutowie

Dwór–willa w Miedzianowie z 1877 roku

Dwór w Gałązkach Małych z 1903 roku

Dwór w Wysocku Wielkim z poł. XIX wieku

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego^[14]:

dwór w Chotowie (1 poł. XIX w.),
dwór w Czekanowie (XIX/XX w.),
dwór w Gutowie,
dwór w Kotowiecku (1842 r.),
dwór–willa w Miedzianowie (1877 r.),
dwór w Osieku (1844 r.),
dwór w Parczewie (2 poł. XIX w.),
dwór w Radziwiłłowie (XIX w.),
dwór we Węgrach (1 poł. XIX w.),
dworek w Wysocku Małym (1 poł. XIX w.),
dwór w Wysocku Wielkim (XIX w.).

Pozostałe:

ruiny dworu w Boczkowie (XIX w.),
dwór w Gałązkach Małych (1903 r.),
dwór w Gorzycach Wielkich,
dwór w Kwiatkowie,
dwór w Możdżanowie,
dwór w Przygodzicach (XVII w.),
dwór w Sieroszewicach (XIX w.),
dwór w Strzyżewie.

Pałace

Pałace w powiecie ostrowskim

Pałac myśliwski w Antoninie wybudowany w latach 1822–1824

Pałac w Lewkowie wybudowany w latach 1788–1791

Pałac w Rososzycy z 1875 roku

Pałac w Sobótce wybudowany w latach 1898–1899

Pałac myśliwski w Mojej Woli z 1825 roku

Ruiny pałacu w Śmiłowie

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego^[14]:

pałac myśliwski w Antoninie (1822–1824),
pałacyk myśliwski w Bagateli (XVIII/XIX w.),
pałac w Bugaju,
pałac w Górznie (XIX/XX w.),
pałac w Lewkowie (1788–1791),
pałac myśliwski w Mojej Woli (1825, 1907 r.),
pałac w Psarach (1910 r.),
pałac w Rososzycy (1875 r.),
pałac w Sobótce (1898–1899),
pałac w Śliwnikach (1848–1850).

Pozostałe:

pałac w Przybysławicach,
pałac w Szczurach,
ruiny pałacu w Śmiłowie.

Zabytkowe parki

Zabytkowe parki w powiecie ostrowskim

Park im. 3 Maja w Ostrowie Wielkopolskim, założony w latach 1904–1905

Park w Antoninie

Park w Bagateli z 1 poł. XIX wieku

Park dworski w Chotowie

Park w Lewkowie, założony pod koniec XVIII wieku

Park w Mojej Woli

Parki wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego^[14]:

park im. 3 Maja w Ostrowie Wielkopolskim (1904–1905),
park w Antoninie,
park w Bagateli (1 poł. XIX w.),
park w Bugaju,
park dworski w Chotowie,
park w Górznie,
park dworski w Gutowie,
park plebański z sadem w Gostyczynie (XIX w.),
park dworski w Kotowiecku (XVIII w., 1903 r.),
park w Lewkowie (koniec XVIII w.),
park dworski w Miedzianowie,
park w Mojej Woli (1 poł XIX–XX w.),
park w Psarach,
park dworski w Radziwiłłowie (2 poł. XIX w.),
park w Rososzycy,
park w Sobótce (2 poł. XIX w.),
park w Śliwnikach (poł. XIX w.),
park dworski w Śmiłowie (XIX w.).

Zabytki architektury (wybór)

Zabytki architektury w powiecie ostrowskim

Ratusz w Ostrowie Wielkopolskim z 1828 roku

Dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach wybudowany w latach 1905–1906

Gmach poczty w Ostrowie Wielkopolskim z 1886 roku

Wiatrak paltrak we wsi Kałkowskie z 1900 roku

Młyn wodny w Ołoboku z poł. XIX wieku

Obiekty wpisane w rejestr zabytków województwa wielkopolskiego^[14]:

budynek dawnej ochronki w Lewkowie (2 poł. XIX w.),
dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach (1905–1906),
gmach poczty w Ostrowie Wielkopolskim (1886 r.),
młyn wodny w Ołoboku (poł. XIX w.),
ratusz w Ostrowie Wielkopolskim (1828, 1948 r.),
spichrz dworski w Topoli Małej (pocz. XIX w.),
układ architektoniczny oraz archeologiczne warstwy kulturowe – Odolanów (XIV w.),
układ architektoniczny oraz archeologiczne warstwy kulturowe – Ostrów Wielkopolski (XV, XVII w.),
układ architektoniczny wraz z archeologicznymi warstwami osadniczymi – Raszków (XV–XIX w.),
wiatrak paltrak we wsi Kałkowskie (1900 r.).

Zabytkowe kościoły

Najstarsze kościoły w powiecie ostrowskim

Kościół pw. NNMP i św. Józefa w Sobótce z XIII wieku

Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ołoboku z XV wieku

Kościół pw. NMP Królowej Polski w Ostrowie Wielkopolskim wybudowany w latach 1777–1778

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Wysocku Wielkim z XVI wieku

Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła w Biskupicach Ołobocznych z 1726 roku

Kościół cmentarny pw. św. Barbary w Odolanowie z 1784 roku

Najstarsze zabytkowe kościoły na terenie powiatu ostrowskiego (chronologicznie)^[14]:

kościół pw. NNMP i św. Józefa w Sobótce (XIII w., 1783–1790),
kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ołoboku (XV/XVII w., 1695, 1780 r.),
kościół cmentarny pw. św. Jana Chrzciciela w Ołoboku (XVI w.),
kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Wysocku Wielkim (XVI w.),
kościół pw. św. Mikołaja w Gostyczynie (XVI/XVII w.),
kościół pw. św. Michała Archanioła w Cieszynie (XVII w.)
kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Biskupicach Ołobocznych (1726 r.),
kościół pw. św. Mateusza w Górznie (1755 r.),
kościół pw. Michała Archanioła w Szczurach (1762 r.),
kościół ewangelicki w Odolanowie (1770–1780),
kościół pw. NMP Królowej Polski w Ostrowie Wielkopolskim (1777–1778),
kościół pw. Wszystkich Świętych w Droszewie (1783–1787),
kościół cmentarny pw. św. Barbary w Odolanowie (1784 r.),
kościół pw. Narodzenia NMP w Ociążu (1785–1786),
kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Skalmierzycach (1791 r.),
kościół pw. św. Marcina w Odolanowie (1794 r.),
kościół polskokatolicki pw. MB Królowej Polski w Strzyżewie (1865 r.).

Przyroda

Europejska Ostoja Ptaków

europejska ostoja ptaków IBA i jednocześnie obszar specjalnej ochrony ptaków „Dolina Baryczy” w ramach europejskiej sieci Natura 2000 – teren Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”.

Park krajobrazowy

Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy” – obejmuje tereny województwa dolnośląskiego i wielkopolskiego.

Obszary chronionego krajobrazu

obszar chronionego krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie i Baszków Rochy,
obszar chronionego krajobrazu doliny rzeki Prosny, Ołoboku i południowej części doliny Ciemnej,
obszar chronionego krajobrazu Kotlina Grabowska,
obszar chronionego krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska (Milicka).

Rezerwaty przyrody

Rezerwat przyrody „Dąbrowa” koło Biadek Krotoszyńskich

Rezerwat przyrody „Niwa”

Rezerwat przyrody „Wydymacz”

rezerwat przyrody „Dąbrowa” koło Biadek Krotoszyńskich (16,62 ha) – rezerwat położony ok. 17 km na zachód od Ostrowa Wielkopolskiego, na północ od wsi Chruszczyny, utworzony w 1963 roku^[7],
rezerwat przyrody „Majówka” (8,10 ha) – rezerwat położony w okolicach leśniczówki Biskupice, utworzony w 1958 roku^[7]. Stanowiska rzadkich gatunków roślin i grzybów m.in. widłaka goździstego i sromotnika smrodliwego^[7],
rezerwat przyrody „Niwa” (16,91 ha) – rezerwat położony w obrębie wsi Namysłaki, utworzony w 1959 roku^[7],
rezerwat przyrody „Wydymacz” (47,86 ha) – rezerwat florystyczno-krajobrazowy położony ok. 14 km na południe od Ostrowa Wielkopolskiego, w gminie Przygodzice^[7], utworzony w 1987 roku. Przedmiotem ochrony jest zespół łęgu jesionowo-olszowego, miejsc lęgowych wielu gatunków ptaków, stanowisk roślin chronionych m.in. naparstnicy purpurowej oraz drzew pomników przyrody^[7].

Transport

Transport kolejowy

Osobny artykuł: Stary dworzec kolejowy w Nowych Skalmierzycach.

Stacja Ostrów Wielkopolski – ważny węzeł kolejowy


Linia	Kierunek	Stacje/przystanki w powiecie ostrowskim
14	Łódź Kaliska ↔ Tuplice	Nowe Skalmierzyce Ociąż Czekanów Ostrów Wielkopolski Ostrów Wielkopolski Zachodni (towarowy) Ostrów Wielkopolski Gorzyce Łąkociny Daniszyn
272	Kluczbork ↔ Poznań Główny	Antonin Przygodzice Janków Przygodzki Ostrów Wielkopolski Biniew
355	Ostrów Wielkopolski ↔ Grabowno Wielkie	Ostrów Wielkopolski Topola Osiedle Tarchały Wielkie Odolanów Garki Granowiec Sośnie Ostrowskie Pawłów Wielkopolski
383 (nieczynna od 1999 roku; częściowo kolej drezynowa)	Ostrzeszów ↔ Namysłaki	Namysłaki (nieczynna)
811	Stary Staw ↔ Franklinów (łącznica kolejowa linii: 14 i 272)
kolejka parkowa	Wenecja – Piaski-Szczygliczka
(linia rozebrana do 1989 roku)	Ociąż ↔ Kotowiecko ↔ Kucharki
(linia rozebrana do 1936 roku)	Kotowiecko ↔ Żakowice ↔ Głóski

Legenda:

linia nieczynna

linia rozebrana

Transport drogowy

Osobny artykuł: Obwodnica Nowych Skalmierzyc.

Drogi ekspresowe

Strugi – Ostrów Wielkopolski – Franklinów

Administracja

Organem uchwałodawczym samorządu jest Rada Powiatu Ostrowskiego, składająca się z 27 radnych.

Okręgi wyborcze do Rady Powiatu Ostrowskiego (2018)^[15]
Okręg	Miasto/gmina		Liczba radnych
Okręg 1	miasto Ostrów Wielkopolski	osiedle: Śródmieście, Wenecja, Krępa, Pruślin	4
Okręg 2		osiedle: Stare Kamienice, Zacisze Zębców, Odolanowskie, Nowe Parcele, Parcele Zacharzewskie	4
Okręg 3		osiedle: Jana Pawła II, Powstańców Wielkopolskich	4
Okręg 4	gmina i miasto Nowe Skalmierzyce		3
Okręg 5	gmina i miasto Raszków, gmina Ostrów Wielkopolski		5
Okręg 6	gmina i miasto Odolanów, gmina Przygodzice, gmina Sośnie, gmina Sieroszewice		7
Razem (Σ)			27

Podział mandatów w Radzie Powiatu Ostrowskiego (2018)^[16]
Komitet Wyborczy	Liczba radnych
KKW Koalicja Obywatelska	11/27
KW Prawo i Sprawiedliwość	8/27
KWW Beaty Klimek Przyjazne Miasto i Powiat	5/27
KW Polskie Stronnictwo Ludowe	3/27

Sąsiednie powiaty

Powiat	Województwo
Kalisz (miasto na prawach powiatu)	wielkopolskie
powiat kaliski
powiat krotoszyński
powiat milicki	dolnośląskie
powiat ostrzeszowski	wielkopolskie
powiat oleśnicki	dolnośląskie
powiat pleszewski	wielkopolskie

Przypisy

↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2021 .
↑ ^a ^b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-11-12] (pol.).
↑ ^a ^b Historia – Biuletyn Informacji Publicznej Powiatu Ostrowskiego [online], bip.powiat-ostrowski.pl [dostęp 2018-07-22] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Ostrów Wielkopolski – dzieje miasta i regionu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 505–616, ISBN 83-210-0851-8 .
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-18] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Program Ochrony Środowiska – 2014 [online], bip.powiat-ostrowski.pl [dostęp 2018-07-20] (pol.).
↑ ^a ^b ^c Encyklopedia popularna PWN, wyd. XXV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, ISBN 83-01-11802-4 .
↑ Historia Gmina i Miasto Odolanów [online], www.odolanow.pl [dostęp 2019-07-08] .
↑ Polska w liczbach [online] [dostęp 2024-11-14] (pol.).
↑ Główny Urząd Statystyczny, ludność [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-07-08] (pol.).
↑ Madonna z Ołoboku, „Culture.pl” [dostęp 2018-07-18] (ang.).
↑ Maria Tronująca z Dzieciątkiem – „Sedes Sapientiae” [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2018-07-18] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2018-07-18] .
↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-10-24] .
↑ Rada powiatu ostrowskiego wybrana [online], 23 października 2018 [dostęp 2019-08-24] (pol.).

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-06-11] .

[2] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2021 .

[:0-3] GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-11-12] (pol.).

[:5-4] Historia – Biuletyn Informacji Publicznej Powiatu Ostrowskiego [online], bip.powiat-ostrowski.pl [dostęp 2018-07-22] (pol.).

[:1-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Ostrów Wielkopolski – dzieje miasta i regionu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 505–616, ISBN 83-210-0851-8 .

[6] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-18] (pol.).

[:4-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Program Ochrony Środowiska – 2014 [online], bip.powiat-ostrowski.pl [dostęp 2018-07-20] (pol.).

[:6-8] Encyklopedia popularna PWN, wyd. XXV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, ISBN 83-01-11802-4 .

[9] Historia Gmina i Miasto Odolanów [online], www.odolanow.pl [dostęp 2019-07-08] .

[10] Polska w liczbach [online] [dostęp 2024-11-14] (pol.).

[:2-11] Główny Urząd Statystyczny, ludność [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-07-08] (pol.).

[12] Madonna z Ołoboku, „Culture.pl” [dostęp 2018-07-18] (ang.).

[13] Maria Tronująca z Dzieciątkiem – „Sedes Sapientiae” [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2018-07-18] .

[:3-14] Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2018-07-18] .

[15] Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-10-24] .

[16] Rada powiatu ostrowskiego wybrana [online], 23 października 2018 [dostęp 2019-08-24] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań (siedziba)
Powiaty	chodzieski czarnkowsko-trzcianecki gnieźnieński gostyński grodziski jarociński kaliski kępiński kolski koniński kościański krotoszyński leszczyński międzychodzki nowotomyski obornicki ostrowski ostrzeszowski pilski pleszewski poznański rawicki słupecki szamotulski średzki śremski turecki wągrowiecki wolsztyński wrzesiński złotowski
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Nowe Skalmierzyce Odolanów Ostrów Wielkopolski Raszków
Gminy miejskie	Ostrów Wielkopolski
Gminy miejsko-wiejskie	Nowe Skalmierzyce Odolanów Raszków
Gminy wiejskie	Ostrów Wielkopolski Przygodzice Sieroszewice Sośnie

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Mikstat (← 1934–54 →) Nowe Skalmierzyce (od 1962) Odolanów (← od 1932) Ostrów (Wielkopolski) (do 1951 →) Raszków (← od 1932) Sulmierzyce (← 1932–34 →)
Osiedla (1954–72)	Skalmierzyce Nowe (1956–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Biniew (do 1946) Czarnylas (do 1954) Czekanów (do 1954) Daniszyn (do 1954) Granowiec (do 1946) Kamienice Nowe (1953–54) Mikstat (do 1954) Nowe Skalmierzyce* Odolanów Ostrów Wielkopolski (od 1973) Przygodzice Raszków Sieroszewice** Sobótka (1946–54) Sośnie (od 1946) Wysocko Wielkie (do 1953)
Gromady (1954–72)	Biniew (1954–72) Biskupice Ołoboczne (1954–61) Bogdaj (1954–61) Boników (1954–68) Chojnik (1954–71) Chynowa (1954–61) Cieszyn (1954–61) Czarnylas (1954–72) Daniszyn (1954–72) Gorzyce Wielkie (1954–72) Gostyczyna (1954–61) Grudzielec Nowy (1954–61) Kamienice Nowe (1954–72) Kotowiecko (1954–71) Lewków (1954–72) Ligota (← 1956–72) Mikstat (1954 →) Moszczanka (1954–59) Nabyszyce (1954–61) Ociąż (1954–59) Odolanów (1954–72) Ołobok (1954–61) Parczew (1954–61) Przybysławice (1954–59) Przygodzice (1954–72) Raczyce (1954–59) Radłów (1954–61) Raszków (1960–72) Sieroszewice (1954–72) Skalmierzyce (1954–72) Skalmierzyce Nowe (1954–55) Sobótka (1954–61) Sośnie (1954–72) Strzyżew (1954–71) Sulisław (1954–61) Szklarka Przygodzicka (1954–55 →) Tarchały Wielkie (1954–61) Topola Wielka (1954–59) Wielowieś (1954–72) Wysocko Wielkie (1954–68) Zamość (1954–61)
Legenda	* 1934–54: Skalmierzyce Nowe ** 1934–54: Sieroszewice Nowe

Charakterystyka powiatu

Gminy powiatu

Historia

Gospodarka

Przemysł

Rolnictwo

Miejscowości

Miasta

Największe wsie powiatu ostrowskiego

Ludność

Turystyka i zabytki

Sztuka regionu ostrowskiego

Dwory

Pałace

Zabytkowe parki

Zabytki architektury (wybór)

Zabytkowe kościoły

Przyroda

Europejska Ostoja Ptaków

Park krajobrazowy

Obszary chronionego krajobrazu

Rezerwaty przyrody

Transport

Transport kolejowy

Transport drogowy

Drogi ekspresowe

Drogi krajowe

Drogi wojewódzkie

Transport lotniczy

Administracja

Sąsiednie powiaty

Przypisy