Przełęcz Jugowska

Przełęcz Jugowska

Przełęcz Jugowska
Państwo	Polska
Wysokość	801 m n.p.m.
Pasmo	Góry Sowie
Sąsiednie szczyty	Rymarz, Kozia Równia
Położenie na mapie Sudetów Przełęcz Jugowska
50°39′23″N 16°31′34″E/50,656389 16,526111
Multimedia w Wikimedia Commons

Przełęcz Jugowska (niem. Hausdorfer Kreuz, Hausdorfer Plänel, Kreuzplänel) – przełęcz na wysokości 805 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce w Sudetach Środkowych, Górach Sowich.

Przełęcz położona jest w środkowej części masywu Gór Sowich na północ od miejscowości Jugów^[1].

Przełęcz stanowi rozległe siodło, leżące na wysokości 801 m n.p.m., wyraźnie odznaczające się w terenie o niesymetrycznych zboczach i podejściach, głęboko wcinające się w podłoże między wzniesienia Rymarza (913 m n.p.m.) po południowo-wschodniej stronie a Kozią Równią (930 m n.p.m.) po zachodnio-północnej stronie^[1]. Najbliższe otoczenie przełęczy od strony zachodniej zajmuje spora łąka "Jugowska Polana", która stanowi punkt widokowy z panoramą na Góry Sowie, Wzgórza Wyrębińskie i Wzgórza Włodzickie, pozostałe otoczenie porośnięte jest lasem świerkowym i świerkowo-bukowym regla dolnego. Przez przełęcz prowadzi droga pomiędzy Nową Rudą a Dzierżoniowem i Pieszycami^[1].

Przez przełęcz już w XVII wieku prowadziła droga, którą wożono z Nowej Rudy i Jugowa węgiel do miejscowości leżących po północnej stronie Gór Sowich. Z końcem XIX wieku powstał tutaj skład węgla, a na początku wybudowano nową drogę, mającą nieco inny przebieg niż stara droga^[1]. Od tego momentu przełęcz stała się popularna wśród turystów, gdyż okoliczne tereny nadawały się do uprawiania sportów zimowych. Z okresu sprzed 1945 do dzisiaj działa schronisko Zygmuntówka^[1] (dawne Henkelbaude) oraz funkcjonujący od niedawna pensjonat "Bukowa Chata". W przeszłości w najbliższym otoczeniu przełęczy znajdowały jeszcze dwa schroniska. Jednym z nich było Kreuzbaude, otwarte w 1928 w budynku dawnego zajazdu. Nazwę zawdzięczało żelaznemu krzyżowi, wzniesionemu w 1885 w miejscu drewnianego (od niego pochodzą też niektóre niemieckie nazwy przełęczy). Kreuzbaude było obiektem parterowym z poddaszem, nakrytym dwuspadowym dachem z werandą widokową. W wysokiej podmurówce mieściły się 4 garaże dla samochodów. Jego główną specjalnością była restauracja, ale posiadało również 8 miejsc noclegowych. Zdewastowane po II wojnie światowej, następnie całkowicie rozebrane.

• Przełęcz stanowi jedno z najchętniej odwiedzanych miejsc w Górach Sowich^[1].
• Zbocza wokół przełęczy są znakomitymi stokami narciarskimi.
• Przełęcz stanowi węzeł dróg i szlaków turystycznych.

Przez przełęcz prowadzą szlaki turystyczne^[1]:

• czerwony – fragment szlaku prowadzący z Wielkiej Sowy przez Kalenicę do Srebrnej Góry i dalej.
• zielony – fragment szlaku prowadzący z Ludwikowic Kłodzkich do Kamionek.
• żółty - Przełęcz Jugowska – platforma widokowa pod Kozią Równią - przełęcz Kozie Siodło - Schronisko Sowa^[2]

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wyd: I-Bis 1995, ISBN 83-85773-12-6.
• Przewodnik "Góry Sowie" red.W.Brygier, T.Śnieżek Wyd. "PLAN" Jelenia Góra, ISBN 978-83-61942-14-6
• Mapa "Góry Sowie" skala 1:35 000 Wyd.Plan J.Góra 2006 r., ISBN 83-60044-19-8