Przełęcz Ramzovska

Przełęcz Ramzovska
Ramzovské sedlo

Zimowa panorama przełęczy Ramzovskiej (2010 rok)
Państwo	Czechy
Kraj	ołomuniecki
Wysokość	759 m n.p.m.
Pasmo	Wysoki Jesionik (cz. Hrubý Jeseník)/ Góry Złote (cz. Rychlebské hory)/ Hanušovická vrchovina (Sudety)
Sąsiednie szczyty	Klín Černava
Położenie na mapie Sudetów Przełęcz Ramzovska Ramzovské sedlo
50°11′35,6″N 17°03′52,5″E/50,193222 17,064583
Multimedia w Wikimedia Commons

Przełęcz Ramzovska^[1] (cz. Ramzovské sedlo, historyczna nazwa niem. Ramsauer Sattel^[2]) – przełęcz o wysokości 759 m n.p.m. na granicy Moraw i Śląska, w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na granicy trzech pasm górskich o nazwach: Wysoki Jesionik (cz. Hrubý Jeseník), Góry Złote (cz. Rychlebské hory) i Hanušovická vrchovina, w obrębie gminy Ostružná, w osadzie Ramzová^[3], pomiędzy szczytami gór Klín i Černava^[4].

Nazwa przełęczy bierze się z położonej przy niej osady Ramzová^[4][3]. Przełęcz Ramzovska to jedna z najpopularniejszych i najbardziej uczęszczanych przełęczy, położona na granicy trzech pasm górskich o nazwach: Wysoki Jesionik (cz. Hrubý Jeseník), Góry Złote (cz. Rychlebské hory) i Hanušovická vrchovina, pomiędzy szczytami gór Klín (szczyt położony w paśmie Góry Złote) i Černava (szczyt położony w paśmie Wysoki Jesionik)^[4]. Na podstawie szczegółowej mapy Państwowego urzędu geodezyjnego o nazwie (cz. Český úřad zeměměřický a katastrální (CÚZK)) w Pradze punkt siodłowy przełęczy usytuowany jest w pobliżu przebiegającej szosy nr 369 Lipová-lázně – Olšany i ma wysokość 759 m n.p.m. oraz współrzędne geograficzne (50°11′35,6″N 17°03′52,5″E/50,193222 17,064583)^[5]. Przy szosie tej znajduje się parking dla zmotoryzowanych turystów oraz przystanek linii autobusowej z połączeniem do Jesionika (cz. Jeseník) i Pragi^[4]. Przez przełęcz przebiega również linia kolejowa nr 292 Šumperk – Karniów (cz. Krnov), z przystankiem Ramzová położonym na przełęczy^[4]. Na przełęczy znajduje się punkt geodezyjny o wysokości 756,46 m n.p.m. oraz współrzędnych geograficznych (50°11′36,90″N 17°03′48,44″E/50,193583 17,063456), oddalony o około 80 m na północny zachód od punktu siodłowego^[5]. Przełęcz jest zabudowana oraz wokoło odkryta, jest więc punktem widokowym, z perspektywą m.in. na górę Černava. Z przełęczy biorą swój początek drogi oraz ścieżki ze zlokalizowanymi na nich: szlakami turystycznymi, szlakami rowerowymi, ścieżką dydaktyczną oraz trasami narciarstwa biegowego^[4][6]. Na przełęczy znajduje się skrzyżowanie turystyczne o nazwie Ramzová (parkoviště)^[4]. Przy przełęczy, blisko drogi nr 369 znajduje się kaplica św. Rocha^[7], a blisko przełęczy ma swoją siedzibę stacja Pogotowia Górskiego (cz. Stanice HS Ramzová)^[8][4]. Przez przełęcz przebiega sieć napowietrznej linii przesyłowej prądu o napięciu (110 i 22) kV^[4]. Na przełęczy znajduje się plac zabaw dla dzieci i dwa położone obok korty tenisowe^[4]. Ponadto przy przełęczy znajduje się stacja kolejki linowej z osady Ramzová, otwartej w 1981 roku, która w dolnej części na górę Černava ma długość 1459 m z wyciągiem 4-krzesełkowym^[9][4].

Grzbiet główny (grzebień) góry Pradziad, biegnący od przełęczy Skřítek do przełęczy Červenohorské sedlo oraz dalej do przełęczy Ramzovskiej jest częścią granicy Wielkiego Europejskiego Działu Wodnego, dzielącej zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego^[10][11] .

Przełęcz leży na tej granicy, na zlewiskach Morza Bałtyckiego (dorzecze Odry) na stoku północno-wschodnim oraz Morza Czarnego (dorzecze Dunaju) na stoku południowo-zachodnim^[4][11] . Na stoku północno-wschodnim bierze swój początek potok o nazwie Ramzovský potok^[4].

Część przełęczy na wschód od przebiegającej drogi nr 369 znajduje się w obrębie wydzielonego obszaru objętego ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt^[4].

Z przełęczy wzdłuż czerwonego szlaku turystycznego utworzono ścieżkę dydaktyczną o nazwie (cz. NS S Koprníčkem na výlet Keprnickými horami) na trasie^[4]:

Ramzová – Červenohorské sedlo (z 13 stanowiskami obserwacyjnymi)^[12]

Na przełęczy znajduje się baza infrastruktury turystycznej z hotelem górskim Andromeda^[13] oraz pensjonatami Penzion Neubauer^[14] i Turistická chata TJ Tesla Brno – Ramzová^[15][4]. Ponadto na przełęczy, blisko przystanku kolejowego znajduje się restauracja z barem o nazwie Restaurace Ramzovské sedlo, mogąca pomieścić 50 gości^[16] oraz nieco dalej inna restauracja o nazwie Restaurace Kaťuša^[17][4]. Ponadto w osadzie Ramzová znajdują się w pobliżu przełęczy inne pensjonaty^[18].

Kluczowym punktem turystycznym jest skrzyżowanie turystyczne położone na przełęczy o nazwie (cz. Ramzová (parkoviště)) z podaną na tablicy informacyjnej wysokością 762 m, od którego rozchodzą się szlaki turystyczne, szlak rowerowy, ścieżka dydaktyczna i trasy narciarstwa biegowego^[4][6].

Klub Czeskich Turystów (cz. Klub Českých Turistů) wytyczył z przełęczy trzy szlaki turystyczne na trasach^[4]:

Ramzová – góra Černava – Mračná hora – góra Šerák – przełęcz Sedlo pod Keprníkem – szczyt Keprník – Trojmezí – Keprník–JV – przełęcz Sedlo pod Vřesovkou – góra Červená hora – źródło Vřesová studánka – Červenohorské sedlo

Ramzová – Petříkov – dolina rzeki Branná – Císařská chata – góra Palaš – Masyw Śnieżnika (cz. Králický Sněžník)

Przełęcz Ramzovska – przystanek kolejowy Ramzová – góra Černava – Obří skály

Ponadto z przełęczy biegnie szlak spacerowy na trasie^[4]:

Ramzová (žst.) – szczyt Klín – góra Klín–SZ – góra Smrek – Smrk (hraničník)

Przez przełęcz wyznaczono szlak rowerowy na trasie^[4]:

Adolfovice – dolina potoku Javořický potok – przełęcz Sedlo pod Javoříkem – góra Miroslav – góra Šerák – góra Obří skály – góra Černava – Ramzová – góra Klín – góra Klínec – góra Mramorový vrch – góra Kopřivný – góra Oblý vrch – góra Lví hora – góra Smrek – Luční vrch

Podjazdy drogowe[4]
Lp.	Trasa	Oznaczenie	Długość km	Różnica wysokości m	Średnie nachylenie  %	Ilość pętlic drogowych
1	Lipová-lázně – przełęcz Ramzovska[19]	369	8,2	272	3,3	0
2	Hanušovice – przełęcz Ramzovska[20]	369	18,8	363	1,9	0

W okresach ośnieżenia wzdłuż czerwonego szlaku turystycznego i szlaku rowerowego można skorzystać z wyznaczonych tras narciarstwa biegowego^[6]. Na stokach pobliskiej góry Černava zlokalizowano również trasy narciarstwa zjazdowego, wchodzące w skład dwóch ośrodków narciarskich o nazwach (cz. Skiareál Bonera – Ramzová) oraz (cz. Ski arena R3 - Ramzová)^[21][22][23].

Główne trasy narciarstwa zjazdowego z wyciągami z góry Černava[6]
Lp.	Trasa i oznaczenie	Długość trasy m	Różnica wysokości m	Rodzaj wyciągu	Długość wyciągu m
1	1	340	120	orczykowy	500
2		1400	272	4-krzesełkowy[9]	1459
3	2	1300	272
4	6[a]	3260	550	4-krzesełkowy[9] i 2-krzesełkowy[24]	1459 i 1810
5	7[b]	400	20	orczykowy	500
6	Skiarena R3[b]	560	90	krzesełkowy	560

• PiotrP. Banaszkiewicz PiotrP., JerzyJ. Parzewski JerzyJ., Jesioniki, Góry Opawskie. Mapa turystyczna: skala 1:50 000, wyd. 1, Kraków: Wydawnictwo Kartograficzne „Compass”, 2019, ISBN 978-83-7605-941-9, OCLC 1150586280  (pol. • cz.). Brak numerów stron w książce
• WaldemarW. Brygier WaldemarW. i inni, Jesioniki. Pradziad, Jeseník: skala 1:40 000, wyd. 4, Wrocław: Studio Plan, 2017, ISBN 978-83-65689-75-7, OCLC 1036547484  (pol. • cz.).
• Chráněná Krajinná Oblast Jeseníky sever. Turistická a cykloturistická mapa 1:25 000, wyd. 1, Česká Lípa: Geodézie On Line, 2010 (Eurocart), ISBN 978-80-87380-17-8, OCLC 865043841  (cz.). Brak numerów stron w książce
• Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech), [w:] Český Úřad Zeměměřický a Katastrální [online], ags.cuzk.cz  (cz.).
• Góry Złote (mapa turystyczna) 1:192 000 [online], pl.mapy.cz  (cz. • pol.).
• Hanušovická vrchovina (mapa turystyczna) 1:384 000 [online], pl.mapy.cz  (cz. • pol.).
• Historie jesenické přírody. (PDF), jeseniky.ochranaprirody.cz [zarchiwizowane 2021-11-13]  (cz.).
• Hrubý Jeseník (mapa) (JPEG), dudisoft.eu [zarchiwizowane 2016-03-04]  (cz.).
• Jeseníky – Praděd, Králický Sněžník. Turistická mapa 1:40 000, Zádveřice: SHOCart, 2018, ISBN 978-80-7224-736-3, OCLC 1103831608  (cz.).
• Wysoki Jesionik (mapa turystyczna) 1:192 000 [online], pl.mapy.cz  (cz. • pol.).