Raciechowice (gmina)

Raciechowice
	gmina wiejska
	; Logo gminy
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	myślenicki
TERC	1209052
Siedziba	Raciechowice
Wójt	Robert Żurek
Powierzchnia (31.12.2021)	60,97 km²
Populacja (31.12.2021); • liczba ludności	; 6460
• gęstość	105,95 os./km²
Nr kierunkowy	12
Kod pocztowy (31.12.2021)	32-413, 32-414, 32-415
Tablice rejestracyjne	KMY
	Adres urzędu:Raciechowice 277; 32-415 Raciechowice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	15
Liczba miejscowości	15
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Raciechowice
	Położenie na mapie Polski Raciechowice
	49°51′N 20°08′E/49,850000 20,133333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Raciechowice – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Raciechowice.

Według danych z 31 grudnia 2021^[2] gminę zamieszkiwały 6460 osób.

Charakterystyka

Obszar gminy Raciechowice położony jest poza zasięgiem silnego zanieczyszczenia powietrza i gleb. Gmina zaliczana jest do terenów nie należących do tzw. „obszaru ekologicznego zagrożenia”. Podstawowe funkcje gminy to rolnictwo, turystyka oraz wypoczynek.

Gmina Raciechowice leży na pograniczu dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Pogórza Wielickiego i Beskidu Wyspowego, na granicy dwóch makroregionów: Pogórza Zachodniobeskidzkiego i Beskidu Zachodniego. Stosunkowo czyste powietrze oraz niezanieczyszczone wody i gleby są cechami środowiska sprzyjającymi rozwojowi produkcji rolniczej. Mogą stanowić dogodne warunki do prowadzenia produkcji „zdrowej żywności” i agroturystyki.^[3]

Sadownictwo

Raciechowickie sadownictwo ma bardzo długą tradycję. O sadach na terenie gminy Raciechowice wspomina się już w połowie XIX wieku. Jabłka wywożono wozami i sprzedawano je w Krakowie, Wieliczce i w Zakopanem. Owoce pochodzące z przydworskich sadów pakowane były pojedynczo w serwetki lub papierki i wysyłane do Wiednia. Intensywne zakładanie sadów rozpoczęło się w latach 50. ubiegłego stulecia i trwa do dzisiaj. W 2021 na terenie gminy Raciechowice znajduje się około tysiąca hektarów upraw sadowniczych (1 600 000 drzewek), w tym około 800 hektarów stanowią same jabłonie.

^[3]

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2021^[3] gmina Raciechowice ma obszar 60,97km², w tym:

użytki rolne: 64% (38,85 km²)
użytki leśne: 26% (16,94 km²)
grunty zurbanizowane i zabudowane: 5% (3,15 km²)
nieużytki: 2,4% (1,66 km²)
wody: 0,6% (0,4 km²)

Gmina stanowi 9,06% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2021:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6 460	100	3 250	50,31	3 210	49,69
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	105,95		53,31		52,64

Gmina Raciechowice ma 6 457 mieszkańców, z czego 50,4% stanowią kobiety, a 49,6% mężczyźni. W latach 2002–2021 liczba mieszkańców wzrosła o 7,9%. Średni wiek mieszkańców wynosi 38,4 lat i jest mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa małopolskiego oraz mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski.

Mieszkańcy gminy Raciechowice zawarli w 2021 roku 43 małżeństw, co odpowiada 6,7 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie więcej od wartości dla województwa małopolskiego oraz znacznie więcej od wartości dla Polski. W tym samym okresie odnotowano 0,8 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. 30,1% mieszkańców gminy Raciechowice jest stanu wolnego, 58,7% żyje w małżeństwie, 3,7% mieszkańców jest po rozwodzie, a 7,3% to wdowy/wdowcy.

Gmina Raciechowice ma ujemny przyrost naturalny wynoszący -17. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu -2,64 na 1000 mieszkańców gminy Raciechowice. W 2021 roku urodziło się 75 dzieci, w tym 52,0% dziewczynek i 48,0% chłopców. Średnia waga noworodków to 3 317 gramów. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 1,00 i jest znacznie większy od średniej dla województwa oraz znacznie większy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju.

W 2021 roku 38,4% zgonów w gminie Raciechowice spowodowanych było chorobami układu krążenia, przyczyną 21,2% zgonów w gminie Raciechowice były nowotwory, a 5,5% zgonów spowodowanych było chorobami układu oddechowego. Na 1000 ludności gminy Raciechowice przypada 14.26 zgonów. Jest to znacznie więcej od wartości średniej dla województwa małopolskiego oraz nieznacznie więcej od wartości średniej dla kraju.

W 2021 roku zarejestrowano 51 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 69 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla gminy Raciechowice -18. W tym samym roku 6 osób zameldowało się z zagranicy oraz zarejestrowano 3 wymeldowań za granicę - daje to saldo migracji zagranicznych wynoszące 3.

60,3% mieszkańców gminy Raciechowice jest w wieku produkcyjnym, 21,9% w wieku przedprodukcyjnym, a 17,8% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.^[4].

Sołectwa

Bojańczyce, Czasław, Dąbie, Gruszów, Kawec, Komorniki, Krzesławice, Krzyworzeka, Kwapinka, Mierzeń, Poznachowice Górne, Raciechowice, Sawa, Zegartowice, Żerosławice.

Sąsiednie gminy

Dobczyce, Gdów, Jodłownik, Łapanów, Wiśniowa

Przypisy

↑ Wyniki w wyborach Wójta Gminy Raciechowice. [w:] Wybory Samorządowe 2024 [on-line]. Wybory.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-13)].
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Trol Intermedia / 2ClickPortal, Raport o stanie Gminy Raciechowice za 2021 rok [online], UG Raciechowice, 1 czerwca 2022 [dostęp 2023-05-20] (pol.).
↑ Gmina Raciechowice (małopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-20] (pol.).

[1] Wyniki w wyborach Wójta Gminy Raciechowice. [w:] Wybory Samorządowe 2024 [on-line]. Wybory.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-13)].

[autonazwa2-2] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[:0-3] Trol Intermedia / 2ClickPortal, Raport o stanie Gminy Raciechowice za 2021 rok [online], UG Raciechowice, 1 czerwca 2022 [dostęp 2023-05-20] (pol.).

[:1-4] Gmina Raciechowice (małopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-20] (pol.).

[a-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f podczas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Krakau

[b-6] ↑ ^a ^b ^c ^d podczas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Neumarkt

[a-7] Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[A]

Wsie	Bojańczyce Czasław Dąbie Gruszów Kawec Komorniki Krzesławice Krzyworzeka Kwapinka Mierzeń Poznachowice Górne Raciechowice Sawa Zegartowice Żerosławice
Części wsi	Bielany Bigórzówka Brzezie Brzeziny Bukownik Burdak Burdele Dąbrowy Drogi Dwór Dział (Gruszów) Dział (Zegartowice) Dzielce Feledówka Granice Gruszówek Kobyle Kolawy Kopaliny Krzemionki Kwasowice Łazy Łyskówka Matrosie Międzydebrze Międzylesie Moczury Mogiłki (Gruszów) Mogiłki (Sawa) Nadedwór Nalesie (Gruszów) Nalesie (Raciechowice) Niwa Olszyny Padoły Patelówka Poddębina Podgiełdzie Podgóra Podkamień Podkawiec Podlas Podlubomierz Podogród Podybie Poręba Równie Rzeka Rzeki (Gruszów) Rzeki (Poznachowice Górne) Sarnulki Sawa Sosnowa Spólniki Talisówki Tłoki Wądolista Widoma Wierzchowina Wierzysko Wieża Wolica Wrzosy Wzory Zabrzegi (Krzesławice) Zabrzegi (Zegartowice) Zapac Zarębki (Komorniki) Zarębki (Raciechowice) Zawale
Przysiółki wsi	Podkamień Zalesie

Miasta	Dobczyce Myślenice Sułkowice
Gminy miejsko-wiejskie	Dobczyce Myślenice Sułkowice
Gminy wiejskie	Lubień Pcim Raciechowice Siepraw Tokarnia Wiśniowa

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–39) woj. krakowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Dobczyce (← od 1929) Jordanów (do 1923 → i ← od 1932) Myślenice
Miasteczka (1920–34)	Maków (do 1923 →)
Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)	Dobczyce^[A] (← od 1929) Jordanów^[B] (do 1923 → i ← 1932–55 →) Maków (do 1923 →) Myślenice^[A] Sułkowice (od 1969)
Osiedla (1954–72)	Sułkowice (1959–68)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39, 1945–54 i 1973–75)	Bystra^[B] (do 1954) Dobczyce (od 1973) Gdów^[A] Lubień (od 1973) Łętownia^[B] (do 1954) Myślenice^[A] Pcim^[A] Raciechowice^[A] Siepraw (do 1939 i od 1945) Skawa^[B] (do 1954) Sułkowice (do 1939 i od 1945) Tokarnia (od 1973) Wiśniowa (do 1939 i od 1945)
Gromady (1954–72)	Borzęta (1954–60) Brzezowa (1954–61) Bysina (1954–68) Bystra (1954–55 →) Droginia (1954–72) Dobczyce (1961–72) Dziekanowice (1954–61) Gdów (1954–72) Głogoczów (1954–72) Gorzków (1954–57 →) Gruszów (1954–61) Harbutowice (← 1956–68) Jawornik (1954–60) Kojszówka (1954–55 →) Krzczonów (1954–61) Krzyszkowice (1954–61) Krzywaczka (1954–60) Kunice (1954–60) Lipnik (1954–61) Lubień (1954–72) Łętownia (1954–55 →) Myślenice (1960–72) Naprawa (1954–55 →) Osielec (1954–55 →) Pcim (1954–72) Polanka (1954–60) Raciechowice (1954–72) Rudnik (1954–68) Sidzina (1954–55 →) Siepraw (1954–72) Skawa (1954–72) Skomielna Biała (1954–68) Skomielna Czarna (1954–61) Spytkowice (1954–55 →) Stadniki (1954–61) Stróża (1954–72) Sułkowice (1954–59) Sułkowice (1969–72) Tenczyn (1954–61) Tokarnia (1954–72) Toporzysko (1954–55 →) Trzebunia (1954–61) Trzemeśnia (1954–72) Węglówka (1954–60) Wiśniowa (1954–72) Wola Radziszowska (1954–68 (→)) Zakliczyn (1954–61) Zegartowice (1954–72) Zręczyce (1954–61)