.jpg) Roman Rencki (ok. 1938) | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1867 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 lipca 1941 |
| Profesor nauk medycznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1894 |
| Habilitacja |
1902 |
| Profesura |
1907 |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status |
członek korespondent |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Roman Rencki, pierwotnie Kamyk (ur. 19 lipca 1867 w Rzeszowie, zm. 4 lipca 1941 we Lwowie) – polski lekarz, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny chłopskiej, był synem Jana Kamyka i Rozalii; nazwisko Kamyk zmienił na Rencki w 1894. Ukończył gimnazjum w Rzeszowie, w latach 1885–1890 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pod kierunkiem Władysława Antoniego Gluzińskiego obronił w 1894 doktorat wszech nauk lekarskich, był następnie asystentem kliniki internistycznej UJ. Brał aktywny udział w walce z epidemią cholery w Krakowie w 1894. W 1897 wspólnie z Gluzińskim przeniósł się na Uniwersytet Lwowski, gdzie był asystentem kliniki internistycznej, a w 1902 habilitował się (praca O czynności żołądka przy wrzodzie i zwężeniu dobrotliwym po zabiegach operacyjnych) i został docentem. W 1907 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w 1920 na profesora zwyczajnego i kierownika I i II kliniki internistycznej we Lwowie; w latach 1924–1926 był dziekanem Wydziału Lekarskiego. Ponadto kierował oddziałem chorób wewnętrznych szpitala powszechnego we Lwowie (1897–1920). Wobec przekroczenia wieku emerytalnego przez pewien czas pracował za specjalną zgodą Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego; w październiku 1939 został przeniesiony na emeryturę przez władze radzieckie i wkrótce aresztowany pod zarzutem, że finansowo wspierał polską konspirację niepodległościową. Przebywał w więzieniu aż do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Uratował się wprawdzie przed rzezią więźniów przeprowadzoną przez NKWD zbiegając wraz z ojcem Rafałem Kiernickim z więzienia Brygidki, ale kilka dni później – w nocy z 3 na 4 lipca 1941 został aresztowany przez Niemców i bez sądu zamordowany wraz z grupą 25 polskich profesorów i członków ich rodzin na Wzgórzach Wuleckich. Obok Adama Sołowija był jednym z najstarszych zamordowanych profesorów.
W 1934 został powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności. Przez pewien czas pełnił funkcję prezesa Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego (później został jego członkiem honorowym); członkostwem honorowym wyróżniły go Towarzystwa Lekarskie w Lublinie i Częstochowie. Był również filistrem honorowym Korporacji Aragonia[1]. Wspierał materialnie lwowskich studentów medycyny. Był członkiem wydziału honorowego klubu sportowego LKS Pogoń Lwów[2]. Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[3][4].
Z małżeństwa z Pauliną z Brodów miał troje dzieci – synów Zygmunta (lekarza) i Lesława (prawnika) oraz córkę Marię (I voto Dąbrowską, II voto Dubanowiczową).
W pracy naukowej zajmował się hematologią, gastrologią oraz takimi chorobami, jak białaczka, gruźlica czy malaria. Doprowadził do wysokiego poziomu dom zdrojowy w Morszynie, organizował sanatoria przeciwgruźlicze dla młodzieży akademickiej. W Morszynie ufundował niewielki kościół[5]. Miał liczne grono uczniów (m.in. Jan Grek).
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- O wartości odżywczej i leczniczej mleka (1898)
- Trzy przypadki rwy kulszowej, leczone za pomocą pędzlowania skóry zagęszczonym kwasem solnym (1898)
- Barwione preparaty pasożytów zimnicy trzeciaczkowej (1898)
- O leczeniu gruźlicy przetworami złota (1926)
- O obrazie klinicznym grypy hiszpańskiej (1918)
- O policytemii (1907)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Archiwum Korporacyjne – Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich Polska Korporacja Akademicka „Aragonia” poz. 7.
- ↑ Lwowski klub sportowy „Pogoń” w roku 1937. Lwów: 1937, s. 2.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.
- ↑ Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 258 z 13 listopada 1937.
- ↑ Znakomity uczony i profesor uniwersytetu dr Roman Rencki o roli, odbudowie i walorach leczniczych Morszyna. „Wschód”. Nr 90, s. 6, 20 lipca 1938.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław M. Brzozowski, Roman Rencki, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XXXI, 1988.
- Zygmunt Albert Kaźń profesorów lwowskich – lipiec 1941 / studia oraz relacje i dokumenty zebrane i oprac. przez Zygmunta Alberta Wrocław 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 83-229-0351-0 wersja elektroniczna.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Roman Rencki, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-04-08].
