Ruch 19 Kwietnia

Ruch 19 Kwietnia (hiszp. Movimiento 19 de Abril, M-19) – grupa partyzancka, a następnie partia polityczna z Kolumbii^[1].

Utworzony w 1974 roku^[2]. Ugrupowanie zostało założone przez grupę aktywistów niezadowolonych z wyniku rzekomo sfałszowanych wyborów z 1970 roku^[2] i dysydentów z FARC^[1]. Pierwszą akcją ruchu M-19 była kradzież szabli Simóna Bolívara z muzeum. Akcja odbyła się w styczniu 1974 roku^[2]. W lutym 1976 roku bojówkarze M-19 zabili lidera związkowego, którego podejrzewali o bycie agentem CIA i korupcję^[3][2]. Pod koniec lat 70. rozpoczęła proceder porwań handlarzy narkotyków i ich dzieci. Pieniądze z okupów miały finansować działalność partyzantki^[2]. Porwania skierowały przeciwko M-19 grupy paramilitarne^[2]. Grupa prężnie rozwijała się także dzięki pomocy innych lewicowych ugrupowań partyzanckich, w tym Montoneros z Argentyny i Tupamaros z Urugwaju^[2]. W 1979 roku bojownicy zrobili podkop do arsenału wojskowego i wykradli z niego około pięciu tysięcy sztuk broni^[3].

 Główny artykuł: Zajęcie dominikańskiej ambasady w Bogocie.

W 1980 roku armia kolumbijska aresztowała Jaime Batemana, będącego liderem ugrupowania^[2]. W tym samym roku bojownicy zajęli ambasadę Dominikany. Według doniesień medialnych, w zamian za wypuszczenie zakładników mieli otrzymać około dwóch milionów dolarów okupu^[3]. W przeciągu lat 80. celem rebeliantów stały się międzynarodowe korporacje^[2]. W 1983 roku M-19 przeprowadził zamach bombowy na ambasadę Hondurasu^[2]. W 1985 roku guerilla zaatakowała Pałac Sprawiedliwości, będący siedzibą kolumbijskiego Sądu Najwyższego^[2]. Bojownicy wzięli około 50 zakładników. Służby bezpieczeństwa zdecydowały się na siłowe odbicie budynku. W starciu zginęli wszyscy bojownicy i prawie wszyscy zakładnicy^[2]. W 1988 roku M-19 przeprowadziła ostrzał rakietowy ambasady Stanów Zjednoczonych w Bogocie^[2].

W 1989 roku rebelianci rozpoczęli rozmowy pokojowe z rządem^[2]. W 1990 roku ruch został przekształcony w legalnie działającą partię polityczną^[1]. Doszło do tego w następstwie zawarcia z rządem traktatu pokojowego^[1]. M-19 jako partia cieszył się dużym poparciem społecznym. Rozwój partii został szybko zahamowany po aresztowaniu przez policję jej liderów. Aresztowania odbyły się pod zarzutem organizacji ataku na Pałac Sprawiedliwości w 1985 roku^[2]. W wyborach prezydenckich w 1994 roku partia wystawiła kandydaturę Antonio Navarro Wolff. Działacz uzyskał niewielkie poparcie. Aresztowanie liderów i porażka wyborcza przyczyniła się do rozwiązania partii w 1997 roku^[2]. Antonio Navarro Wolff kontynuował działalność polityczną, zyskując w 2002 roku mandat senatora z listy ugrupowania Alternatywny Biegun Demokratyczny. Do wspomnianej formacji dołączyło większe grono byłych bojowników M-19^[2].

Liderami Ruchu 19 Kwietnia byli Antonio Navarro Wolff, Jaime Bateman Cayón, Carlos Toledo Plata, Alvaro Delgado Fayad i Carlos Pizarro León-Gómez^[2].

Odnotowano kontakty M-19 z ruchami takimi jak Montoneros (Argentyna), Ludowe Siły Zbrojne Eloy Alfaro – Alfaro Żyje (Ekwador) Tupamaros (Urugwaj), Świetlisty Szlak (Peru) czy Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru (Peru)^[2]. Na arenie krajowej współpracował z FARC, Armią Wyzwolenia Narodowego, Ludową Armią Wyzwolenia, Ruchem Zbrojnym Quintina Lame i Rewolucyjną Partią Robotniczą Kolumbii^[2].

Grupa partyzantów M-19 otrzymała przeszkolenie w obozach wojskowych na Kubie^[2].

Liczebność oddziałów partyzanckich M-19 według lat^[2]:

• 1985: 1500-2000
• 1987: 1500 (International Institute for Strategic Studies)
• 1987: 500 (Barco Vargas Administration)^[2]

Był grupą marksistowsko-leninowską^[2].