Rupia morska i Ruppia cirrhosa | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina |
rupiowate | ||
Rodzaj |
rupia | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ruppia L. Sp. Pl. 127. 1 Mai 1753 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Ruppia maritima L.)[3] | |||
Synonimy | |||
|
Rupia (Ruppia L.) – jedyny rodzaj roślin z rodziny rupiowatych (Ruppiaceae). Obejmuje 8[5]–11[6] gatunków. Występują one na całym świecie[4], przy czym jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski jest rupia morska R. maritima[7]. Są to rośliny wodne rosnące w wodach zasolonych[5].
Nazwa rodzajowa i rodziny utworzona została od nazwiska niemieckiego botanika – Heinricha Bernharda Ruppa (1688–1719)[5].
Zasięg geograficzny
[edytuj | edytuj kod]Przedstawiciele rodzaju rupia występują na wszystkich kontynentach. Jedynymi regionami niezasiedlonymi przez te rośliny są wyspy środkowego Atlantyku, Mongolia, Papua-Nowa Gwinea, wyspy południowo-środkowego Pacyfiku i Antarktyda kontynentalna[4].
Morfologia i biologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny zielne, monopodialne[2], z kłączem smukłym, zwykle rozgałęzionym. Pędy walcowate, zwężające się, wydłużone lub krótkie[8]. Korzenie nieliczne, włókniste[5].
- Liście
- Ulistnienie naprzemianległe, skrętoległe, ale często liście osadzone niemal naprzeciwlegle[5]. Liście siedzące, wstęgowate, z pojedynczą ale wyraźną wiązką przewodzącą[2], całobrzegie w dolnej części, drobnoząbkowane w górnej. Przylistki przylegające do nasady liścia i pochwy liściowej. Pochwy liściowe krótko uszkowate, pozbawione języczka[8][5].
- Kwiaty
- Obupłciowe, małe, pozbawione okwiatu, zebrane w kilkukwiatowe kłosy wyrastające na szypułach. Pręciki dwa z siedzącymi główkami. Słupki cztery lub więcej, wolne, jednozalążkowe, siedzące. Znamiona słupków siedzące[8].
- Owoce
- Niesymetryczne pestkowce. Nasiona pozbawione bielma[8].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Rośliny wieloletnie lub jednoroczne, zasiedlające słonawe, brachiczne lub bardzo słone wody[8], rzadziej słodkie[5].
Kwiaty są zarówno zapylane pod powierzchnią wody jak i za pośrednictwem wiatru. Ziarna pyłku mają kształt litery V i splatają się w łańcuszki[9].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Systematyka według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rupia Ruppia to jedyny rodzaj z rodziny rupiowatych Ruppiaceae w obrębie rzędu żabieńcowców Alismatales należących do kladu jednoliściennych. W obrębie rzędu stanowią grupę siostrzaną dla bałwanicowatych Cymodoceaceae, przy czym odrębność obu taksonów w randze rodziny bywa kwestionowana[2].
Pozycja filogenetyczna rodziny w obrębie rzędu[2]:
żabieńcowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Wykaz gatunków[6]
- Ruppia bicarpa Yu Ito & Muasya
- Ruppia brevipedunculata Shuo Yu & Hartog
- Ruppia cirrhosa (Petagna) Grande
- Ruppia didyma Sw. ex Wikstr.
- Ruppia drepanensis Tineo
- Ruppia filifolia (Phil.) Skottsb.
- Ruppia maritima L. – rupia morska
- Ruppia megacarpa R.Mason
- Ruppia polycarpa R.Mason
- Ruppia sinensis Shuo Yu & Hartog
- Ruppia tuberosa J.S.Davis & Toml.
Zagrożenie i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Z wyjątkiem Ruppia didyma i Ruppia drepanensis wszystkie gatunki rupii są ujęte w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych ze statusem LC (mniejszej troski)[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ Ruppia. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2010-06-25]. (ang.).
- ↑ a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 130. ISBN 978-1842466346.
- ↑ a b Ruppia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 158, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d e Youhao Guo, Robert R. Haynes i C. Barre Hellquist: Flora of China. Vol. 23: Ruppiaceae. [dostęp 2011-02-07].
- ↑ Rośliny kwiatowe. [T.] 2, Warszawa: "Muza", 1998, s. 350-351, ISBN 83-7079-779-2, OCLC 830208478 .
- ↑ IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.4.. [dostęp 2011-02-07].
- EoL: 107249
- Flora of China: 128882
- Flora of North America: 128882
- GBIF: 2863983
- identyfikator iNaturalist: 61092
- IPNI: 27855-1
- ITIS: 39062
- NCBI: 16365
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:27855-1
- Tela Botanica: 87135
- identyfikator Tropicos: 40027768
- USDA PLANTS: RUPPI
- identyfikator taksonu Fossilworks: 214118
- CoL: 8W387