Ryjoszczur
| Rhynchomys | |||
| O. Thomas, 1895[1] | |||
 Ryjszczur ryjówkowaty (R. soricoides) na fragmencie ilustracji autorstwa J. Smita z 1883 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
ryjoszczur | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Rhynchomys soricoides O. Thomas, 1895 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Ryjoszczur[2] (Rhynchomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na filipińskiej wyspie Luzon[3][4][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 164–196 mm, długość ogona 108–162 mm, długość ucha 21–25 mm, długość tylnej stopy 37–42 mm; masa ciała 110–225 g[4][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1895 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym Wstępne diagnozy nowych ssaków z północnego Luzonu, zebranych przez pana Johna Whiteheada, opublikowanym w czasopiśmie „The Annals and magazine of natural history”[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) ryjoszczur ryjówkowaty (R. soricoides).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Rhynchomys: gr. ῥυγχος rhunkhos ‘pysk, ryj’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[7].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[8][6][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Rhynchomys soricoides | O. Thomas, 1895 | ryjoszczur ryjówkowaty | gatunek monotypowy | północna część wyspy (Kordyliera Centralna); zakres wysokości: 1600–2695 m n.p.m. | DC: 17,8–19,6 cm DO: 13,2–16,2 cm MC: 133–225 g |
NT |
| Rhynchomys mingan | Rickart, Balete, Timm, Alviola, Esselstyn & Heaney, 2019 | gatunek monotypowy | wschodnia część wyspy (południowo-zachodnie zbocza góry Mingan); zakres wysokości: 1475–1785 m n.p.m. | DC: 17,5–19,9 cm DO: 11,8–13,4 cm MC: 132–176 g |
NE | ||
| Rhynchomys tapulao | Balete, Rickart, Rosell-Ambal, Jansa & Heaney, 2007 | ryjoszczur stokowy | gatunek monotypowy | zachodnia część wyspy (góra Tapulao); zakres wysokości: około 2025 m n.p.m. | DC: 16,4–18,8 cm DO: 12–12,8 cm MC: 129–156 g |
DD | |
| Rhynchomys isarogensis | Musser & Freeman, 1981 | ryjoszczur isarogański | gatunek monotypowy | południowo-wschodnia część wyspy (góra Isarogi); zakres wysokości: 1125–1750 m n.p.m. | DC: 17,7–18,7 cm DO: 10,8–12,6 cm MC: 110–156 g |
VU | |
| Rhynchomys labo | Rickart, Balete, Timm, Alviola, Esselstyn & Heaney, 2019 | gatunek monotypowy | południowo-wschodnia część wyspy (północne zbocza góry Labo); zakres wysokości: 1250–1415 m n.p.m. | DC: 15,7–19,2 cm DO: 9,7–11,4 cm MC: 134–182 g |
NE | ||
| Rhynchomys banahao | Balete, Rickart, Rosell-Ambal, Jansa & Heaney, 2007 | ryjoszczur górski | gatunek monotypowy | południowo-zachodnia część wyspy (góra Banahaw); zakres wysokości: 1250–1625 m n.p.m. | DC: – cm DO: – cm MC: – g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, VU – gatunek narażony; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b O. Thomas. Preliminary diagnoses of new mammals from Northern Luzon, collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 16 (92), s. 160, 1895. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 281. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 488. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 675–676. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Rhynchomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-09].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 313. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 609, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Rhynchomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).
