Sergiusz Aleksandrowicz

Сергей Александрович

Data i miejsce urodzenia	11 maja 1857 Carskie Sioło
Data i miejsce śmierci	17 lutego 1905 Moskwa
Generał-gubernator Moskwy
Okres	od 26 lutego 1891 do 1 stycznia 1905
Poprzednik	Władimir Dołgorukow
Następca	Aleksandr Kozłow
Multimedia w Wikimedia Commons

Sergiusz Aleksandrowicz Romanow (ur. 11 maja 1857 w Carskim Siole, zm. 17 lutego 1905 w Moskwie) – rosyjski arystokrata i polityk, syn cara Aleksandra II Romanowa, generał-gubernator Moskwy w latach 1891 do 1905.

Był siódmym z ośmiorga dzieci cara Aleksandra II i jego żony Marii Aleksandrowny. Jego rodzice zdecydowali, iż podobnie jak młodszy brat Paweł zostanie w przyszłości wojskowym. W ramach prywatnych lekcji poznał kilka języków nowożytnych, szczególnie interesował się językiem i kulturą Włoch. Utalentowany malarsko i muzycznie, grał na flecie w amatorskiej orkiestrze, był również miłośnikiem kultury rosyjskiej^[1].

Już w momencie urodzenia Sergiusz Aleksandrowicz Romanow był tytularnym dowódcą 38 Tobolskiego Pułku Piechoty. Razem z braćmi Włodzimierzem i Aleksym brał udział w wojnie rosyjskiej-tureckiej, służąc w stopniu porucznika lejbgwardii pod rozkazami carewicza Aleksandra. W październiku 1877 roku został odznaczony Orderem św. Jerzego za męstwo. W grudniu 1877 roku wrócił z ojcem do Petersburga^[2].

W 1882 roku uczestniczył w organizacji rosyjskiej misji prawosławnej w Jerozolimie i powołaniu do życia towarzystwa opiekującego się cerkwiami w Palestynie. W tym samym roku jego brat, car Aleksander III, mianował go dowódcą 1 Batalionu Pułku Prieobrażeńskiego. W 1891 roku został generał-gubernatorem Moskwy^[3].

Reprezentował poglądy skrajnie konserwatywne^[4]. Wywierał znaczny wpływ na politykę cara Mikołaja II^[5].

18 maja 1896 roku na Polu Chodyńskim, w czasie festynu ludowego towarzyszącego uroczystościom koronacji Mikołaja II, doszło do wybuchu paniki, w wyniku której zginęło ponad tysiąc osób. Za masakrę w dużej mierze odpowiedzialny był wielki książę Sergiusz, który nie zadbał o odpowiednie zabezpieczenie masowej uroczystości. Po tym wydarzeniu Sergiusz zyskał przydomek „księcia chodyńskiego”^[4].

Z dniem 1 stycznia 1905 roku Sergiusz zrzekł się urzędu generał-gubernatora Moskwy, zachował jednak dowództwo moskiewskiego okręgu wojskowego^[6]. Znienawidzony z powodu prowadzonej polityki represji, 17 lutego 1905 roku zginął w zamachu zorganizowanym przez eserowców, który przeprowadził Iwan Kalajew^[7]. Dla uczczenia pamięci wielkiego księcia moskiewski oddział Rosyjskiego Zebrania Monarchistycznego wzniósł w Moskwie cerkiew Ikony Matki Bożej „Pocieszycielka”^[8]. Również na miejscu zamachu ustawiono pomnik, który został zniszczony po rewolucji październikowej. W 2016 przystąpiono do jego odbudowy^[9].

3 czerwca 1884 roku ożenił się z księżniczką heską Elżbietą^[10]. Nie mieli biologicznych dzieci; adoptowali wielkiego księcia Dymitra Pawłowicza i jego siostrę wielką księżnę Marię Pawłownę po tym, jak przy porodzie Dymitra zmarła ich matka, księżniczka grecka – Aleksandra. Po śmierci Sergiusza Elżbieta założyła monaster Świętych Marty i Marii w Moskwie i sama została jego przełożoną^[10].