Swarzewo

wieś
Droga w Swarzewie
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	pucki
Gmina	Puck
Liczba ludności (2011)	1044[2]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	84-100[3]
Tablice rejestracyjne	GPU
SIMC	0170848
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck Swarzewo
Położenie na mapie Polski Swarzewo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Swarzewo
Położenie na mapie powiatu puckiego Swarzewo
54°45′40″N 18°24′01″E/54,761111 18,400278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Swarzewo (kaszb. Swôrzewò, niem. Schwarzau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie wiejskiej Puck, na Kaszubach. Miejscowość z przystanią morską dla rybaków (pas plaży). W latach 1466–1772 Swarzewo było królewszczyzną królów polskich. Wieś królewska w starostwie puckim w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku^[4]. W okolicy wsi występują nieeksploatowane jeszcze złoża soli kamiennej i soli potasowo-magnezowej^[5][6]. W Swarzewie znajduje się oczyszczalnia ścieków^[7].

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Puck w archidiecezji gdańskiej^[8].

Swarzewo jest położone na Pobrzeżu Kaszubskim, na zboczu Kępy Swarzewskiej. Znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 216, na Kaszubach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Swarzewo – widok z Pucka

Ślady osadnictwa na terenie Swarzewa pochodzą z epoki brązu, w 1877 r. w Swarzewie odkryto cmentarzysko około 100 grobów skrzynkowych z tamtego okresu. Wieś Swarzewo została lokowana we wczesnym średniowieczu. Od 1308 r. wieś znajdowała się na terenach należących do Krzyżaków, w komturstwie gdańskim^[6]. W 1340 r. Swarzewo ponownie zostało lokowane na prawie chełmińskim przez komtura Winrycha von Kniprode, wtedy też po raz pierwszy pojawiła się nazwa wsi. Około 1400 r. w Swarzewie został zbudowany kościół filialny Łebcza. Od 1466 r., po przyłączeniu do Korony Królestwa Polskiego, Swarzewo było administrowane przez starostów puckich. W XVI i XVII wieku było wsią folwarczną z karczmą. Od 1772 r., po I rozbiorze Polski i przyłączeniu do Królestwa Prus, Swarzewo należało do skarbu pruskiego. W 1880 r. zbudowano kościół swarzewski, który stoi do dziś. Przed 1920 r. podczas zaborów wieś nosiła nazwę niemiecką Schwarzau^[9]. Od końca I wojny światowej wieś należy ponownie do Polski, z przerwą podczas okupacji niemieckiej w latach 1939-1945.

• kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, neogotycki z 1880 r. z wyposażeniem wnętrz sięgającym XV wieku
• kapliczka z 1775 r. (wewnątrz studzienka z uzdrawiającą wodą)
• mały skansen rybacki
• wykopaliska archeologiczne sprzed dwóch i pół tysiąca lat (groby skrzynkowe)
• pozostałości zatopionego w Zatoce Puckiej lasu
• klif Swarzewski
• Elektrownia Wiatrowa Swarzewo
• najpopularniejszymi atrakcjami w Swarzewie są Labirynt w polu kukurydzy, Przystań z wypożyczalnią sprzętu wodnego oraz ścieżka rowerowa przebiegająca wzdłuż Zatoki^[10]

Znajduje się tu znane sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskiego Morza. W kościele z XIX wieku, trzecim z kolei w tym miejscu, czczona jest pochodząca z XV wieku cudowna figura Matki Boskiej Królowej Polskiego Morza, zwana Opiekunką Rybaków. Według legendy przypłynęła ona morzem z rozbitego statku, z którego uratowali się żeglarze. W kościele znajduje się również obraz - mapa z 1684 r., przedstawiający Zatokę Pucką oraz kościoły w Helu, Pucku i Swarzewie.

Niedaleko kościoła znajduje się kapliczka zbudowana przez rybaków w 1775 r. na planie koła. Według legendy stoi ona w miejscu, gdzie jest studzienka, przy której objawiła się cudowna figurka. W środku kaplicy znajduje się studzienka, a także tablica z opisem historii figurki.

 Osobny artykuł: Kapliczka Matki Boskiej w Swarzewie.

Odpusty odbywające się w Swarzewie w pierwszą niedzielę po 16 lipca i 8 września^[11] uważane są za jedne z najważniejszych na Kaszubach, zaś sama miejscowość została nazwana "Kaszubską Częstochową"^[6]. W czasie pielgrzymek na te odpusty odbywają się słynne pokłony feretronów.

• Elektrownia Wiatrowa Swarzewo
• Przystanek kolejowy Swarzewo
• Gnieżdżewo
• Łebcz
• Rezerwat przyrody Słone Łąki
• Puck
• Władysławowo

• http://www.malanowicz.eu/mm/rodzina/opowiadania/okna/Swarzewo.htm
• Franciszek Mamuszka, Ziemia Pucka, Warszawa, PTTK "Kraj", 1989, ISBN 83-7005-170-7
• Oficjalna strona parafialna Sanktuarium M.B. Królowej Polskiego Morza w Swarzewie
• Strona drużyny piłkarskiej LZS Jantar ZiemiaPucka.info Swarzewo
• Swarzewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 628 .