Szablon:Dobry artykuł

 Dokumentacja szablonu [odśwież]

Po dokonaniu zmian w tym szablonie prosimy kliknąć w ten link, aby wyczyścić cache.
Dopiero wtedy zmiany będą widoczne dla wszystkich.

Bazylika św. Jana Apostoła w Oleśnicy – zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Oleśnica zachód archidiecezji wrocławskiej. Od 1538 do 1945 roku kościół był użytkowany pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela przez protestantów. Pierwsze zapisy na temat kościoła i parafii pochodzą z 1230 roku. Murowany budynek świątyni powstał w drugiej połowie XIII wieku. Od tego czasu pełnił rolę kościoła zamkowego i był wielokrotnie przebudowywany. Przez to kościół łączy w sobie cechy architektury gotyku, renesansu, manieryzmu oraz baroku. W 1616 roku kościół połączono przejściem z zamkiem książęcym. W 1905 roku w związku z prowadzoną rozbudową doszło do katastrofy budowlanej i zawalenia się naw południowej i głównej. W 1910 roku kościół został odbudowany i zmodernizowany. 8 października 1998 roku świątyni nadano tytuł honorowy bazyliki mniejszej. Czytaj więcej…

Pudu południowy – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju pudu. Zamieszkuje lasy i zarośla południowo-zachodniej Ameryki Południowej, kryjąc się w gęstym podszycie. Należy do niewielkich jeleniowatych, przerastając jednakże pudu północnego, inny gatunek z osobnego rodzaju. Nie wyróżniono podgatunków. Nosi na głowie niewielkie, nierozgałęzione poroże. Wiedzie samotny tryb życia, broni terytorium. Samiec uwodzi samicę, która po około 195 dniach ciąży rodzi pojedynczego, cętkowanego noworodka, szybko dorastającego. Długość życia pudu południowego w niewoli to 17–18 lat. Całkowita liczebność gatunku stale spada. Pudu południowemu zagraża niszczenie siedlisk i polowania, prowadzone głównie przez psy. Czytaj więcej…

Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi – rzymski polityk, konsul w 133 roku p.n.e., historyk, zaliczany do annalistów średnich. Trybun ludowy w 149 roku p.n.e., zainicjował powstanie trybunałów sądzących namiestników za nadużycia w prowincjach. Jako konsul walczył przeciw powstaniu niewolników na Sycylii, w późniejszych latach pełnił urząd cenzora. Był przeciwnikiem reform Gajusza Grakchusa. Prezentował postawę tradycjonalisty, bliską Katonowi Starszemu, mógł też pozostawać pod wpływem stoicyzmu, podaje się, że był uczniem filozofa Panajtiosa. Jego dzieło historyczne, zachowane tylko we fragmentach, przedstawiało dzieje od Eneasza po czasy współczesne autorowi. Prezentował w nim silną tendencję moralizatorską, pochlebnie wyrażając się o cnotach przodków, jednocześnie ubolewając nad upadkiem moralności w swoich czasach, zwłaszcza wśród młodego pokolenia. Starożytni autorzy podkreślali wiarygodność i rzetelność pracy Kalpuriusza Pizona, natomiast w nowożytnej historiografii budziła podzielone opinie. Czytaj więcej…

Śmierć jak kromka chleba – polski filmowy dramat historyczny z 1994 roku w reżyserii Kazimierza Kutza, oparty na własnym scenariuszu. Film upamiętnia pacyfikację kopalni „Wujek” po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku i heroiczny bunt górników przeciwko oddziałom ZOMO oraz milicji. W rolach głównych wystąpili: Janusz Gajos, Jerzy Trela, Jerzy Radziwiłowicz oraz Mariusz Benoit. Film od samego początku napotykał problemy z dofinansowaniem i produkcją; po premierze cieszył się nikłym zainteresowaniem widowni, budził też kontrowersje pod względem inscenizacyjnego patosu oraz marginalnej reprezentacji kobiet. Część krytyków jednak chwaliła film za trafną obsadę aktorską. Śmierć jak kromka chleba odniosła też skromny sukces festiwalowy. Film wraz z upływem czasu wciąż budził skrajne emocje, lecz część filmoznawców podkreślała, że Śmierć jak kromka chleba pozostaje jednym z najważniejszych polskich filmów o stanie wojennym. Czytaj więcej…

Pajęcznica liliowata – gatunek rośliny z rodziny szparagowatych i podrodziny agawowych. Występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce rośnie współcześnie tylko w rejonie doliny dolnej Odry oraz dolnej Warty. W wielu krajach jest to gatunek rzadki i zagrożony, także w Polsce, gdzie utracił wiele stanowisk i podlega ścisłej ochronie prawnej. Zagrożeniem dla gatunku są zmiany degeneracyjne jego kluczowych siedlisk – muraw kserotermicznych. Roślina występuje na słonecznych murawach i w świetlistych lasach. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna w ogrodach naturalistycznych, w grupach bylin i na rabatach. Zalecana jest także jako składnik tzw. łąk kwietnych i większych ogrodów skalnych. Kwiatostany mogą być wykorzystywane jako kwiaty cięte w świeżych kompozycjach. Jest rośliną miododajną i dawniej wykorzystywany bywał także w ziołolecznictwie. Czytaj więcej…

Minuskuł 569 – rękopis Nowego Testamentu z tekstem czterech Ewangelii, pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim. Kodeks składa się z 358 pergaminowych kart o rozmiarach 26,2 na 19,3 cm. Zawiera pełny tekst czterech Ewangelii z patrystycznym komentarzem otaczającym tekst biblijny z kilku stron. Tekst czterech Ewangelii pisany jest jedną kolumną na stronę. Według kolofonu został sporządzony w 1061 roku przez nieznanego skrybę. Bułgarski kapłan Eugenius odnotował na folio 5 recto kodeksu, że w 1757 roku rękopis został zakupiony od mnicha Sofroniusza w zamian za obietnicę wzniesienia kaplicy ku czci św. Spyridona w klasztorze św. Pawła w Bułgarii. Na liście Fredericka H. A. Scrivenera rękopis znajduje się pod numerem 475. Rękopis zachował się w całości, jest rzadko cytowany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Od 1805 roku kodeks przechowywany jest w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu. Czytaj więcej…

Fermentum – w starożytnym chrześcijaństwie zwyczaj wysyłania cząstki chleba eucharystycznego konsekrowanego przez biskupa Rzymu do prezbiterów rzymskich domów modlitw, symbolizujący łączność papieża z duchownymi Rzymu, którzy nie mogli przybyć na niedzielną Eucharystię. W VIII wieku fermentum konsekrowane podczas Eucharystii wkładano do kielicha podczas commixtio (zmieszania postaci mszalnych) następnej liturgii eucharystycznej, co wyrażało eklezjalną jedność oraz podkreślało znaczenie Eucharystii jako signum unitatis (znak jedności). W średniowieczu fermentum zapewniało łączność sprawowanej liturgii z Eucharystią nieobecnego na liturgii stacyjnej biskupa Rzymu, a także wyrażało troskę papieża o umocnienie w wierze nowego biskupa lub też troskę biskupa o wzmocnienie neoprezbiterów lub konsekrowanych dziewic. W Kościele katolickim zwyczaj zaniknął z końcem wieków średnich. Współczesną pozostałością jest ryt zmieszania świętych postaci, dokonywany podczas mszy świętej po łamaniu chleba. Czytaj więcej…

• Wikipedia:Propozycje do Dobrych Artykułów • Szablon:Dobry artykuł/archiwum