Szczyt NATO w Brukseli 2018

NATO Summit Brussels 2018

Organizacja	NATO
Miejscowość	Bruksela
Data	11–12 lipca 2018
Uczestnicy	Przywódcy państw NATO
Szczyt NATO w Brukseli (25 maja 2017) Szczyt NATO w Londynie (3 – 4 grudnia 2019)
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Szczyt NATO w Brukseli – 30. szczyt NATO zorganizowany w Brukseli w dniach 11–12 lipca 2018.

Podczas 30 szczytu NATO rozpatrywano przede wszystkim relacje transatlantyckie oraz stosunki z Rosją. Analizowano zaangażowanie i wzmocnienie NATO na południowej i wschodniej flance, współdziałanie w zakresie odstraszania i obrony, a także relacje z Ukrainą i Gruzją. Ważnym tematem obrad były też wydatki obronne członków NATO^[1].

Po zakończeniu obrad szczytu opublikowano pięć dokumentów. Były to: Deklaracja szczytu w Brukseli, Deklaracja brukselska w sprawie bezpieczeństwa transatlantyckiego i solidarności, Wspólne oświadczenie w sprawie misji Resolute Support w Afganistanie, Deklaracja Komisji NATO–Gruzja na szczycie w Brukseli oraz Oświadczenie przewodniczącego w sprawie NATO–Ukraina po spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej z Gruzją i Ukrainą podczas szczytu w Brukseli^[2].

• Deklaracja szczytu w Brukseli^[a] zawiera oświadczenie, że NATO jest paktem obronnym i dąży do utrzymania pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w całym obszarze euroatlantyckim. Jego trzy podstawowe zadania to: zbiorowa obrona, zarządzanie kryzysowe i bezpieczeństwo kooperacyjne. W deklaracji podkreślono, że NATO stoi przed nowymi wyzwaniami związanymi z niebezpiecznym, nieprzewidywalnym i złożonym środowiskiem bezpieczeństwa. W tym kontekście przypomniano o agresywnych działaniach Rosji^[b], przypomniano, że terroryzm, nielegalna migracja, trwający kryzys w Syrii oraz działania hybrydowe mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo państw NATO. Przypomniano także zobowiązania uzgodnione w 2014 na szczycie walijskim, to jest przeznaczanie co najmniej 20% wydatków obronnych poszczególnych państw na główny sprzęt, badania i rozwój^[4][5]. Opierając się na Programie na rzecz przeciwdziałania terroryzmowi^[c], Sojusz miał nadal ulepszać technologie w celu obrony przed improwizowanymi ładunkami wybuchowymi oraz zagrożeniami chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi i nuklearnymi (CBRN). Uzgodniono nową politykę dotyczącą danych biometrycznych, służącą identyfikacji powracających do macierzystego kraju islamskich bojowników^[6]. W deklaracji poruszono też kwestię działań hybrydowych, które zacierają granice między pokojem, kryzysem a konfliktem. W przypadku walki hybrydowej Rada Północnoatlantycka będzie mogła podjąć decyzję o powołaniu się na art. 5 traktatu waszyngtońskiego, podobnie jak w przypadku ataku zbrojnego. Ustanowiono zespoły wsparcia w walce hybrydowej^[d], które mają udzielać specjalistycznej pomocy w zakresie reagowania na działania hybrydowe. Sojusznicy zdecydowali, że w Belgii powstanie Centrum Operacyjne Cyberprzestrzeni^[e], którego celem byłaby koordynacja działań operacyjnych NATO w tym zakresie^[4][7]. Zgodnie z decyzją podjętą na szczycie w Warszawie, we wschodniej części NATO rozmieszczono cztery wielonarodowe batalionowe grupy bojowe i utworzono Wielonarodową Północno-Wschodnią Kwaterę Główną. Przypomniano, że w Rumunii już funkcjonuje wielonarodowa brygada ramowa, która zajmuje się szkoleniem sił lądowych sojuszników. W obszarze działań powietrznych i morskich w regionie Morza Czarnego doprowadzono do znacznego zwiększenia obecności NATO i jego aktywności w tym rejonie^[4][8]. Utworzono ponadto Połączone Dowództwo Wsparcia i Zabezpieczenia Działań^[f] w Ulm. Ma ono zapewnić utrzymanie w tylnej strefie szybkie i bezkolizyjne przemieszczanie żołnierzy i sprzętu. Zapowiedziano też utworzenie dwóch wielozadaniowych dowództw lądowych. W deklaracji powtórzono, że NATO pozostanie sojuszem nuklearnym, dopóki istnieje broń jądrowa, a siły strategiczne Sojuszu stanowią gwarancję bezpieczeństwa jego członków. Podkreślono, że ważnym elementem pozostają narodowe samoloty podwójnego przeznaczenia zaangażowane w misję odstraszania nuklearnego NATO^[9]. Ponownie podkreślono pełne poparcie dla całkowitej i nieodwracalnej denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego. Zdecydowanie potępiono testy jądrowe i próby północnokoreańskich rakiet balistycznych. Sojusz wyraził też zaniepokojenie kolejnymi próbami rakietowymi Iranu destabilizującymi sytuację na Bliskim Wschodzie^[4][10]. W części dotyczącej kontroli broni konwencjonalnej, Sojusz zwrócił się do Rosji z apelem o powrót do pełnego wdrożenia wszystkich jej zobowiązań wynikających z traktatu wiedeńskiego i Traktatu o otwartych przestworzach^[4][10]. W deklaracji potwierdzono też zobowiązania dotyczące misji Resolute Support w Afganistanie. Poinformowano, że NATO zamierza zwiększyć finansowanie sił afgańskich do roku 2024. Sojusz zachęcał również Pakistan, Iran i Rosję do wspierania afgańskiego procesu pokojowego. Sojusznicy wyrazili poparcie dla misji szkoleniowej w Iraku oraz pochwalili irackie siły bezpieczeństwa i rząd Iraku za sukcesy w walce z ISIL^[11]. W kolejnych punktach deklaracji podkreślono, że Sojusz wspiera inicjatywy współpracy na rzecz spójnego podejścia do problemów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Zapowiedziano tworzenie silniejszych relacji z partnerami w ramach Dialogu Śródziemnomorskiego^[g], w tym z Jordanią i Tunezją, oraz zrzeszonymi w Stambulskiej Inicjatywie Współpracy^[h], a za pośrednictwem Regionalnego Centrum NATO w Kuwejcie ściślejszą współpracę z partnerami z regionu Zatoki Perskiej^[4][12].

• Deklaracja brukselska w sprawie bezpieczeństwa transatlantyckiego i solidarności^[i] we wstępie zawierała oświadczenie, że NATO gwarantuje bezpieczeństwo swojego terytorium i ludności i urzeczywistnia trwałą i nierozerwalną więź transatlantycką między Europą a Ameryką Północną. Wspomniano w niej o zagrożeniach ze strony Rosji, która destabilizuje sytuację na wschodzie Ukrainy, bezprawnie zajmuje Krym i prowadzi prowokacyjną działalność wojskową. Negatywnie oceniono też działalność ISIL, w wyniku której sytuacja międzynarodowa ulega destabilizacji, a ta z kolei przyczynia się do nielegalnej migracji, handlu ludźmi i powstania innych zagrożeń^[13][14]. Wspomniano o sprawiedliwym dzieleniu obowiązków pomiędzy krajami członkowskimi związanymi z obroną oraz o wzmocnieniu odstraszania i zbiorowej obrony obszaru NATO. Środki odstraszania i obrony nadal miały opierać się na połączeniu potencjału broni jądrowej, konwencjonalnej i obrony rakietowej. Zapowiedziano zwiększanie gotowości sił sojuszniczych, a także poprawę zdolności i struktur dowodzenia oraz wzmocnienie obrony cybernetycznej. Odnotowano też konieczność przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym^[13][15]. Nadmieniono, że NATO w dalszym ciągu dąży do dialogu politycznego z Rosją w celu zminimalizowania ryzyka incydentów wojskowych. Zapewniono też, że będzie dążyło do zacieśnienia współpracy z Jordanią, Tunezją, Gruzją, Republiką Mołdawii i Ukrainą, a także Bośnią i Hercegowiną. Zapowiedziano intensyfikację współpracy z Finlandią i Szwecją oraz z partnerami w regionie Morza Czarnego, Bałkanów Zachodnich i Morza Śródziemnego. Poinformowano o kontynuacji operacji w Kosowie. Mianem strategicznego partnerstwa określono stosunki NATO i Unia Europejska^[13][16].

• Wspólne oświadczenie w sprawie misji Resolute Support w Afganistanie ^[j] wydane zostało przez przedstawicieli państw uczestniczących w misji Resolute Support oraz przewodniczącego rządu Islamskiej Republiki Afganistanu. Potwierdzono w nim wspólne zaangażowanie w długoterminowe bezpieczeństwo i stabilność Afganistanu. Złożono hołd afgańskim mężczyznom i kobietom służącym w Afgańskiej Obronie Narodowej i Siłach Bezpieczeństwa oraz w misji Resolute Support. Z zadowoleniem przyjęto postępy afgańskich instytucji w zakresie budowy ich zdolności oraz poziomu profesjonalizmu i skuteczności na polu walki. Pozytywnie oceniono ofertę rządu afgańskiego dotyczącą dialogu z talibami, którego celem będzie osiągnięcie porozumienia^[17][18].

• Deklaracja Komisji NATO–Gruzja na szczycie w Brukseli^[k] zawierała oświadczenie, że celem spotkania było przedyskutowanie problemów bezpieczeństwa w regionie, reformy systemu i konsolidacji współpracy. Sojusznicy docenili niezachwiane wsparcie Gruzji dla operacji i misji NATO, w szczególności jej wkład w Siły Odpowiedzi NATO i w operację Resolute Support. Zauważono znaczny postęp Gruzji w reformowaniu systemu obronnego, jej rozwój gospodarczy oraz zmodernizowanie sił zbrojnych^[19][20]. W Deklaracji zwrócono uwagę na poszerzającą się współpracę w ramach SNGP. Z zadowoleniem przyjęto współdziałanie między Centrum Szkolenia Sił Połączonych JFTC w Bydgoszczy a gruzińską Szkołą Budownictwa Obronnego. Przyjęto gruzińską ofertę dotyczącą szkoleń dla zespołów zarządzających gruzińskiej straży przybrzeżnej, zwiększenia interakcji między Gruzją a stałymi siłami morskimi NATO oraz wymiany informacji między gruzińskim Centrum Operacji Morskich a Centrum Żeglugowym NATO. Sojusznicy wyrazili nadzieję, że w przyszłości Gruzja dołączy do operacji Sea Guardian^[l] na Morzu Śródziemnym^[19][21]. W Deklaracji zapewniono o pełnym poparciu dla integralności terytorialnej Gruzji i wezwano Rosję do nieuznawania państwowości Abchazji i Osetii Południowej, a jej działania takie jak budowa ogrodzeń z drutu kolczastego i sztucznych przeszkód granicznych wzdłuż administracyjnej linii granicznej uznano za sprzeczne z prawem międzynarodowym i zasadami OBWE. Z zadowoleniem przyjęto zobowiązanie Gruzji do nieużywania siły i wezwano Rosję do odwzajemnienia działań^[19][22].

• Oświadczenie przewodniczącego w sprawie NATO–Ukraina po spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej z Gruzją i Ukrainą podczas szczytu w Brukseli^[m] potwierdzało wspólne zobowiązanie do dalszego rozwijania partnerstwa i budowy pokojowej, stabilnej i niepodzielonej Europy. Potwierdzono prawo Ukrainy do decydowania o swojej przyszłości i wezwano Rosję do zakończenia bezprawnej aneksji Półwyspu Krymskiego oraz zapewniono o stałym wsparciu ukraińskiego programu reform, w tym poprzez CAP. Ponownie poparto aspiracje Ukrainy do członkostwa w NATO^[23][24].

Przewodniczący delegacji państw NATO

Przewodniczący delegacji państw niebędących członkami NATO

•  Armenia – premier Nikol Paszinian
•  Azerbejdżan – prezydent İlham Əliyev
•  Finlandia – prezydent Sauli Niinistö
•  Gruzja – prezydent Giorgi Margwelaszwili
•  Macedonia – premier Zoran Zaev
•  Ukraina – prezydent Petro Poroszenko
•  Afganistan – prezydent Ashraf Ghani

• Stanisław Zarychta: Szczyty i sesje NATO platformą współpracy państw członkowskich. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2020. ISBN 978-83-957735-7-0.
• Brussels Summit Declaration – Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 11-12 July 2018. NATO, 2018-07-11. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).
• Brussels Declaration on Transatlantic Security and Solidarity, 11 July 2018. NATO, 2018-07-11. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).
• Joint Statement on the Resolute Support Mission in Afghanistan, 12 July 2018. NATO, 2018-07-12. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).
• NATO-Georgia Commission Declaration at the Brussels Summit, 12 July 2018. NATO, 2018-07-12. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).
• Chairman’s statement on NATO-Ukraine following the meeting of the North Atlantic Council with Georgia and Ukraine at the Brussels Summit, 12 July 2018. NATO, 2018-07-12. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).

• Prezydent RP: „Wierzę, że pokażemy jedność w przestrzeni euroatlantyckiej”; 11 lipca 2018
• NATO Summit Brussels 2018, NATO Headquarters, Brussels, Belgium, 11–12 July 2018
• NATO – Photo gallery: NATO Secretary General meeting with US President
• NATO – Photo gallery: NATO Secretary General’s address at the Security Conference: NATO Engages: The Brussels Summit Dialogue
• NATO – Photo gallery: Official portrait and opening ceremony
• NATO – Photo gallery: Signing ceremony: Maritime Battle Decisive Munitions