Szpital MSWiA w Łodzi

Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
w Łodzi

Dom „Diakonis” i Szpital Miłosierdzia

nr rej. A/336/1-8 z 1993-05-28[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Północna 42
Typ budynku	szpital
Styl architektoniczny	neogotyk
Architekt	Paweł Rübensahm lub Czesław Zambrzycki Janusz Wyżnikiewicz (1970–1975)
Inwestor	Stowarzyszenie Miłosierdzia Konsystorza Ewangelicko-Augsburskiego
Rozpoczęcie budowy	1905
Ukończenie budowy	1908
Ważniejsze przebudowy	1970–1975
Pierwszy właściciel	Stowarzyszenie Miłosierdzia Konsystorza Ewangelicko-Augsburskiego
Kolejni właściciele	Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi
Obecny właściciel	MSWiA
Położenie na mapie Łodzi Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi
Położenie na mapie Polski Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi
Położenie na mapie województwa łódzkiego Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi
51°46′50,9″N 19°28′25,8″E/51,780806 19,473833
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi, także Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (dawn. Dom „Diakonis” i Szpital Miłosierdzia) – szpital znajdujący się przy ul. Północnej 42 w Łodzi.

Inicjatorem budowy szpitala było Stowarzyszenie Miłosierdzia Konsystorza Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie, wraz z łódzkim pastorem Rudolfem Gundlachem^[2], księdzem Juliuszem Bursche i lekarzem Adolfem Tochtermannem^[3] naczelnym lekarzem szpitala w latach 1904–1939^[4].

Po odwiedzinach w zakładzie dla epileptyków w Wiskitkach łódzcy ewangelicy uznali za słuszne by przenieść go do Łodzi. W 1904 przeniesiono z Wiskitek zakład dla psychicznie chorych i epileptyków, umieszczając ich przy ul. Tkackiej 8. W tym samym roku ewangelicy uzyskali od szpitala św. Aleksandra parcelę przy ul. Północnej 42. W 1905 rozpoczęto prace w oparciu o projekt architekta Pawła Rübenshama^[5] lub Czesława Zambrzyckiego^[2]. Szpital otwarto 27 listopada 1908. Obiekt składał się wówczas z 2 neogotyckich obiektów położonych prostopadle względem siebie. Obejmowały one sale szpitalne, mieszkania sióstr diakonisek mających opiekować się chorymi i pomieszczenia dla zarządu szpitala^[5]. Funkcjonowaniem placówki od początku jej działania kierowało 2 lekarzy: dr Alfred Krusche i dr Adolf Tochtermann^[6].

Szpital obejmował początkowo 25 łóżek i przyjmował chorych niezależnie od wyznania i pochodzenia. Koszt 1-dniowego pobytu w placówce wynosił 1,5 rubla. W 1911 obiekt przyjął 400 pacjentów, a rok później 542. Podczas I wojny światowej placówka skupiała się na leczeniu niemieckich żołnierzy. W 1927 dokonano rozbudowy szpitala, zwiększając liczbę łóżek: chirurgia obejmowała 70 łóżek, chirurgia ginekologiczna – 80, oddział wewnętrzny – 50, natomiast położniczy – 20. Ponadto przy szpitalu uruchomiono szkołę dla sióstr. W trakcie II wojny światowej szpital ponownie służył ludności niemieckiej – głównie Schutzstaffel (SS) i Gestapo^[5]. Szpital rozbudowano w latach 1927–1930, dzięki czemu dysponował 170 łóżkami i przyjmował 1500 pacjentów rocznie^[6].

Przed wyzwoleniem Łodzi szpital został przez Niemców ograbiony ze sprzętu medycznego^[6]. Po wyzwoleniu w 1945 budynki przejęło kwatermistrzostwo armii radzieckiej, które utworzyło tu szpital polowy^[2]. W kwietniu 1946 szpital został scedowany polskim władzom i został przekazany Wojewódzkiemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego. 12 maja 1946, po pracach porządkowych przeprowadzonych przez niemieckich jeńców, do szpitala przyjęto chorych i rannych działaczy partii. Obiekt miał wówczas 80 łóżek. Sprzęt do obsługi szpitala został pozyskany w większości ze środków UNRRA. Ponadto utworzono również poradnię dziecięcą przy ul. prez. G. Narutowicza 76. W 1947 powstał również gabinet fizykoterapii^[5].

W latach 50. XX wieku przeprowadzono modernizację szpitala, zwiększając liczbę łóżek do 200, utworzono aptekę, gabinet RTG, reumatologii, gastrologii, pogotowia lekarskiego oraz gabinety zabiegowe. W 1966 została utworzona Klinika Chorób Wewnętrznych WAM w oparciu o oddział wewnętrzny. Jej kierownikiem został dr Stanisław Laskowski. W 1960 utworzono również Punkt Krwiodawstwa^[5].

W październiku 1970 rozpoczęto rozbudowę szpitala wg projektu architekta Janusza Wyżnikiewicza^[7]. W pierwszej kolejności wyburzono część gmachu usytuowaną od strony podwórza, wybudowaną w latach 1905–1908 i wybudowano nowy, większy gmach, równolegle do ul. Dwernickiego, oddając go do użytku 5 lutego 1975. Mieściła się w nim m.in.: izba przyjęć, basen rehabilitacyjny z hydroterapią i fizykoterapią, gabinety specjalistyczne, oddział intensywnej terapii, blok operacyjny oraz punkt krwiodawstwa. Nowy gmach połączono łącznikiem z częścią zachowanego kompleksu szpitala z 1908. Cały szpital liczył łącznie 350 łóżek. 15 maja 1994 przy al. Anstadta oddano nowy budynek szpitalny, zawierający gabinet akupunktury, stomatologię oraz przychodnię dziecięcą^[5]. Szpital od 2001 nosi nazwę Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji^[2] i pozostaje w gestii MSWiA^[3].

Budynek wybudowano w stylu neogotyckim. Został wykonany głównie z cegły. Elewacja frontowa obiektu ma 10 osi oraz 2 ryzality, zawierających 2-piętrowe wykusze. Dominujący jest środkowy ryzalit zwieńczony szczytem ze sterczynami. Pomiędzy oknami usytuowane są pasy wypełnione blendami z pokrytymi kremowym tynkiem. Obiekt ma gzyms wieńczący oraz fryz kratownicowy. Kominy stanowią prostokątne wieżyczki z krenelażem. Dach budynku jest dwuspadowy i ma niewielkie facjaty^[3].