| Tarentola[1] | |||
| J.E. Gray, 1825[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – tarentola murowa (Tarentola mauritanica) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Tarentola | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Lacerta mauritanica Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Tarentola – rodzaj jaszczurek z rodziny Phyllodactylidae.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej Europie (Portugalia, Gibraltar, Hiszpania, Francja, Włochy, San Marino, Słowenia, Chorwacja, Malta i Grecja), Afryce (Egipt, Libia, Tunezja, Algieria, Maroko, Sahara Zachodnia, Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Dżibuti, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska i Uganda) i wyspach Morza Karaibskiego (Kuba i Jamajka) i Oceanu Atlantyckiego (Bahamy i Republika Zielonego Przylądka)[6][7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1825 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym systematyce gadów i płazów wraz z opisem nowych taksonów opublikowanym w czasopiśmie Annals of Philosophy[2]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) tarentola murowa (T. mauritanica).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Tarentola: etymologia niejasna, Gray nie podał wyjaśnienia nazwy rodzajowej[2]; być może od nazwy Tarent (wł. Taranto, łac. Tarentum) regionu we południowych Włoszech[8].
- Geckonia: wariant pisowni nazwy rodzajowej Gecko Brongniart, 1800[3]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Geckonia chazaliae Mocquard, 1895.
- Makariogecko: gr. μακαριος makarios ‘szczęśliwy’; rodzaj Gecko Brongniart, 1800; w aluzji do grupy wysp zwanych Makaronezją[4]. Gatunek typowy: Joger podał definicję, nie wyznaczając typu nomenklatorycznego.
- Sahelogecko: Sahel, Afryka; rodzaj Gecko Brongniart, 1800[4]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Gecko annularis Geoffroy Saint-Hilaire, 1827.
- Saharogecko: Sahara, Afryka; rodzaj Gecko Brongniart, 1800[5]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Tarentola neglecta Strauch, 1887.
- Neotarentola: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Tarentola Gray, 1825[5]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Platydactylus americanus Gray, 1831.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[6]:
- Tarentola albertschwartzi Sprackland & Swinney, 1998
- Tarentola americana (Gray, 1831)
- Tarentola angustimentalis Steindachner, 1891
- Tarentola annularis (Geoffroy Saint-Hilaire, 1827) – gekon białoplamy
- Tarentola boavistensis Joger, 1993
- Tarentola bocagei Vasconcelos, Perera, Geniez, Harris & Carranza, 2012
- Tarentola boehmei Joger, 1984
- Tarentola boettgeri Steindachner, 1891
- Tarentola caboverdiana Schleich, 1984
- Tarentola chazaliae (Mocquard, 1895)
- Tarentola crombiei Díaz & Hedges, 2008
- Tarentola darwini Joger, 1984
- Tarentola delalandii (Duméril & Bibron, 1836)
- Tarentola deserti Boulenger, 1891
- Tarentola ephippiata O’Shaughnessy, 1875
- Tarentola fascicularis (Daudin, 1802)
- Tarentola fogoensis Vasconcelos, Perera, Geniez, Harris & Carranza, 2012
- Tarentola gigas (Bocage, 1875)
- Tarentola gomerensis Joger & Bischoff, 1983
- Tarentola hoggarensis Werner, 1937
- Tarentola maioensis Schleich, 1984
- Tarentola mauritanica (Linnaeus, 1758) – tarentola murowa[9][10]
- Tarentola mindiae Baha El Din, 1997
- Tarentola neglecta Strauch, 1887
- Tarentola nicolauensis Schleich, 1984
- Tarentola panousei Pasteur, 1959
- Tarentola parvicarinata Joger, 1980
- Tarentola pastoria Trape, Baldé & Ineich, 2012
- Tarentola protogigas Joger, 1984
- Tarentola raziana Schleich, 1984
- Tarentola rudis Boulenger, 1906
- Tarentola senegambiae Joger, 1984
- Tarentola substituta Joger, 1984
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tarentola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c J.E. Gray. A synopsis of the genera of reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 199, 1825. (ang.).
- ↑ a b F. Mocquard. Note sur quelques reptiles du Cap Blanc. „Bulletin du Muséum d’histoire naturelle”. 1, s. 310, 1895. (fr.).
- ↑ a b c d Joger 1984 ↓, s. 132.
- ↑ a b c d Joger 1984 ↓, s. 133.
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Tarentola. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard: Tarentola. RepFocus. [dostęp 2024-01-20]. (ang.).
- ↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 43. (łac.).
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 382. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl & R. Witt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 96, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- U. Joger. Taxonomische Revision der Gattung Tarentola (Reptilia: Gekkonidae). „Bonner Zoologische Beiträge”. 35 (1–3), s. 129–174, 1984. (niem.).
