The Ecstasy of Gold

The Ecstasy of Gold (wł. L'estasi dell'oro, pol. Ekstaza złota) – utwór muzyczny autorstwa Ennio Morricone stanowiący część ścieżki dźwiękowej do filmu Dobry, zły i brzydki w reżyserii Sergio Leone. Częściowo dzięki popularności filmu, utwór stał się jedną z najlepiej znanych i najwyżej ocenianych kompozycji w karierze Morricone^[1]. W filmie pojawia się w scenie, w której Tuco (Eli Wallach) w amoku przeczesuje cmentarz wojenny w poszukiwaniu grobu, w którym znajdować się ma 200 tysięcy dolarów w złotych monetach^[2][3][4].

Kompozycję, będącą jednym z najlepiej rozpoznawalnych motywów muzycznych autorstwa Ennio Morricone, otwiera charakterystyczny motyw grany na rożku angielskim^[a][5], pojawiający się w filmie już wcześniej w scenach, w których występuje grany przez Clinta Eastwooda „Dobry”^[6]. Po chwili ciszy muzyka powraca w postaci głównego motywu muzycznego wygrywanego na oboju, podczas gdy tło tworzą cztery dźwięki powtarzane bez końca na fortepianie^[3]. Po kilku taktach dołączają budujące napięcie dzwony, po nich instrumenty smyczkowe, trąbki, chór Alessandro Alessandroniego „I Cantori Moderni”, a w końcu wokaliza śpiewana przez sopranistkę Eddę Dell'Orso^[b][3][4].

Gdy Amerykański Instytut Filmowy przyznał Clintowi Eastwoodowi specjalną nagrodę za jego wkład w rozwój branży filmowej w Stanach Zjednoczonych, ten przybył na galę przy dźwiękach „The Ecstasy of Gold”, by podkreślić rolę, jaką w jego karierze odegrały filmy Sergio Leone^[7].

Amerykański zespół heavymetalowy Metallica wykorzystuje utwór „The Ecstasy of Gold” jako motyw otwierający koncerty grupy od roku 1983^[8][9]; utwór znalazł się też na albumach koncertowych Metallica Through the Never, S&M oraz Live Shit: Binge & Purge. Zagrana przez członków zespołu heavymetalowa wersja utworu (z minimalistyczną linią wokalną oraz gitarą wiodącą Jamesa Hetfielda) znalazła się na albumie poświęconym kompozytorowi, We All Love Ennio Morricone^[9] (a także wykonana przez band podczas koncertu w Kopenhadze podczas trasy koncertowej promującej album studyjny Death Magnetic (2008)). To wykonanie nominowano do nagrody Grammy za najlepszy instrumentalny utwór rockowy. Utwór ten pojawia się również w zapowiedzi gry wideo Guitar Hero: Metallica oraz jest jednym z utworów w grze, choć nie można go zagrać. Notowano go na 21. miejscu listy Billboard's Mainstream Rock w kwietniu 2007.

• James Hetfield – gitara prowadząca, chórki
• Robert Trujillo – gitara basowa
• Lars Ulrich – perkusja
• Kirk Hammett – gitara rytmiczna

• Zespół punk-rockowy Ramones wykorzystuje „The Ecstasy of Gold” jako kończący ich koncerty.
• Wiolonczelista Yo-Yo Ma nagrał utwór na albumie Yo-Yo Ma Plays Ennio Morricone^[10].
• Podczas sceny otwierającej film Jackass: Numer dwa (2006), podczas której obsada ucieka podmiejskimi osiedlami przed bykami, ilustracje dźwiękową stanowi „The Ecstasy of Gold”^[11].
• Sample z utworu wykorzystał Jay-Z w piosence „Blueprint²” z albumu „Blueprint 2” z roku 2002^[12]. Utwór Jay-Z z kolei wykorzystuje profesjonalny wrestler, Eddie Kingston.
• Utwór w zmienionej aranżacji użyto w ścieżce dźwiękowej do gry Wild Arms na konsolę Playstation z roku 1997.
• Utwór wykorzystano we wprowadzeniu do gry wyścigowej Blur produkcji Activision z roku 2010^[13] .
• Portugalska drużyna futbolowa Sporting CP wykorzystywała utwór na początku swoich meczów rozgrywanych na własnym stadionie w sezonie 2011/2012.
• Utwór w zmienionej aranżacji użyto w ścieżce dźwiękowej otwierającej grę NBA 2k14.

Źródła internetowe

• Blackened Recordings (autor korporacyjny): We All Love Ennio Morricone. [w:] Metallica: Through the Never [on-line]. metallica.com, 2007-05-07. [dostęp 2015-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)]. (ang.).
• Yo-Yo Ma: Yo-Yo Ma Plays Ennio Morricone. [w:] Yo-Yo Ma [on-line]. yo-yoma.com, 2004. [dostęp 2015-09-25].
• IMDb (autor korporacyjny): Movie connections for Jackass Number Two (2006). [w:] Internet Movie Database [on-line]. imdb.com, 2006. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).
• GameSpot.com (autor korporacyjny): Blur Soundtrack List (finally). [w:] GameSpot [on-line]. uk.gamespot.com, 2010-05-28. [dostęp 2012-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-17)].
• MusicBrainz (autor korporacyjny): The Blueprint²: The Gift & The Curse (clean/edited). [w:] MusicBrainz Database [on-line]. musicbrainz.org, 2015. [dostęp 2015-09-26].
• The Blueprint²: The Gift & The Curse (clean/edited) w MusicBrainz (ang.)

Źródła drukowane

• “There are two kinds of people in the world” — Sergio Leone's The Good, the Bad and the Ugly (1966). W: Howard Hughes: Once Upon A Time in the Italian West: The Filmgoers' Guide to Spaghetti Westerns. I.B.Tauris, 2006-03-31, s. 106–123. ISBN 978-0-85773-045-9. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).
• Howard Hughes: Spaghetti Westerns. Harpenden: Kamera Books, 2010-10-21. ISBN 978-1-84243-395-9. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).
• CharlesCh. Leinberger CharlesCh., The Dollars Trilogy: "There are two kinds of western heroes, my friend!", [w:] KathrynK. Kalinak (red.), Music in the Western: Notes From the Frontier, Routledge Music and Screen Media Series, New York: Routledge, 2012, s. 131–147, ISBN 978-0-415-88-226-2 .
• EnnioE. Morricone EnnioE., SergioS. Miceli SergioS., Comporre per il cinema. Teoria e prassi della musica nel film, LauraL. Gallenga (red.), Seria Bianco & Nero, Marsilio, 5 września 2001, ISBN 978-88-317-7718-6, Cytat: Si tratta della ricerca spasmodica di una tomba, da parte di Tuco (Eli Wallach), in un cimitero circolare. Corrisponde al brano L'estasi dell'oro.  (wł.).
• Stefano Scalich: Metallica. Inferno. Testi commentati. Wyd. versione digitale. Roma: Arcana, 2010. ISBN 978-88-6231-118-2. (wł.).
• Jeff Smith: The Sounds of Commerce: Popular Film Music from 1960 to 1973. Madison: University of Wisconsin, 1995. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).
• Kristopher Spencer: Film and Television Scores, 1950-1979: A Critical Survey by Genre. McFarland, 2008. ISBN 978-0-7864-5228-6. [dostęp 2015-09-25]. (ang.).