Trzon grzyba – część owocnika, występująca u wszystkich grzybów kapeluszowych oraz u niewielkiej ilości grzybów bezkapeluszowych (o owocnikach typu hubowatego)[1].
Cechy budowy
[edytuj | edytuj kod]Sposób osadzenia. Trzon może być osadzony na środku kapelusza (trzon centryczny), przesunięty nieco od środka, lub może wyrastać z boku kapelusza (trzony ekscentryczne).
Kształt. Trzony mogą być walcowate, stożkowate, pękate, maczugowate, lub płynnie przechodzące w kapelusz. Pod względem stosunku grubości trzonu do jego długości wyróżnia się trzony cienkie, grube, krótkie lub długie. Trzony mogą być proste lub wygięte.
Powierzchnia trzonu może być gładka, drobnoziarnista, gruboziarnista, łuskowata, owłosiona, kosmkowata, siateczkowata, rowkowana, żłobiona. Gdy pokryta jest bardzo drobnymi ziarenkami mówi się, że jest oprószona.
Wnętrze trzonu. W środku trzon może być pełny, pusty lub komorowaty. Często zmienia się to wraz ze starzeniem grzyba; młode trzony są pełne, stare stają się puste lub komorowate.
Podstawa trzonu (miejsce, gdzie wyrasta z podłoża) może być prosta, lub bulwiasta, jak np. u muchomorów. Czasami jest cała obrośnięta grzybnią. U niektórych grzybów trzon tkwi głęboko w ziemi (jak korzeń palowy u roślin). Jest to tzw. trzon korzeniasty. U podstawy niektórych grzybów występuje kieszonkowata pochwa. Powstaje ona z tzw. osłony całkowitej, jaka otacza cały owocnik młodego grzyba. Gdy owocnik rośnie, osłona ta pęka, a jej resztki pozostają na kapeluszu w postaci łatek (jak np. u muchomora czerwonego) oraz u nasady w postaci pochwy otaczającej trzon.
Pierścień. Występuje na trzonach niektórych grzybów. Powstaje on z innego typu osłony owocnika, tzw. osłony częściowej, łączącej trzon z brzegiem kapelusza, która również pęka podczas wzrostu owocnika, a jej resztki tworzą pierścień na trzonie. Pierścień ten może być gładki lub prążkowany, nieruchomy lub ruchomy. Czasami zanika na starszych owocnikach. U zasłonaków resztki osłony częściowej pozostają na trzonie jako pajęczynowata zasnówka[1][2].
-
cylindryczny -
pękaty -
stożkowy -
korzeniasty -
bulwiasty -
bulwiasty z pochwą -
przechodzący w kapelusz
-
gładka -
łuskowata -
drobnoziarnista -
gruboziarnista -
owłosiona -
strefowana -
włóknista -
rowkowana -
żłobiona
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3.
