Ten artykuł wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji.

Uwagi: wpis do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Warszawa Ochota

Budynek dworca widziany z Al. Jerozolimskich
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Lokalizacja	Al. Jerozolimskie 58
Zarządca	PKP (budynek dworca) PKP PLK (peron 1) WKD (peron 2)
Data otwarcia	29 września 1963
Rodzaj	przystanek osobowy
Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi peronowych	4
Kasy
Linie kolejowe
47 Warszawa Śródmieście WKD – Grodzisk Mazowiecki Radońska 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów
Położenie na mapie Warszawy Warszawa Ochota
Położenie na mapie Polski Warszawa Ochota
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Warszawa Ochota
52°13′32,38″N 20°59′24,18″E/52,225660 20,990050
Multimedia w Wikimedia Commons

Warszawa Ochota – przystanek kolejowy^[1] położony na terenie warszawskiej Woli w Alejach Jerozolimskich 58^[2] przy placu Artura Zawiszy^[3]. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego^[4]. W jego skład wchodzi budynek dworca zarządzany przez PKP^[2], peron 1 zarządzany przez PKP PLK^[1] oraz obsługujący pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie i Kolei Mazowieckich^[5], a także peron 2 tworzący przystanek Warszawa Ochota WKD zarządzany i obsługiwany przez Warszawską Kolej Dojazdową^[6]. Dworzec i peron 1 zostały uruchomione 29 września 1963, zaś peron 2 został oddany do użytku 8 grudnia 1963. W latach 2007–2009 obiekt odrestaurowano, a w 2012 został on wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy.

W roku 2022 dzienna wymiana pasażerska na przystanku wyniosła 6500 osób, a na przystanku WKD – 2 000-3 000 osób^[7].

W latach 1954–1962^[8] Arseniusz Romanowicz i Piotr Szymaniak wraz z zespołem opracowali projekt przystanku, który roboczo był nazywany Warszawa Zawisza bądź Warszawa Zawiszy^[9]. Powstało kilka wariantów tego obiektu. Według pierwotnych koncepcji miał on być położony na zachód od ul. Towarowej^[10], ale ostatecznie został przeniesiony na wschód od tej ulicy^[3]. W latach 1954–1963^[11], równolegle z kolejnymi wersjami projektów^[9], przystanek został wybudowany przez Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 7^[12]. Dworzec o nazwie Warszawa Ochota został uruchomiony 29 września 1963^[13], a 8 grudnia tego samego roku zaczął funkcjonować przystanek Warszawa Ochota WKD^[14] zajmujący drugi peron obiektu^[13]. Przystanek, wraz z jednocześnie projektowanym, budowanym^[9] i uruchomionym dworcem Powiśle, ułatwił korzystanie z kolei w Warszawie oraz częściowo odciążył komunikację miejską^[15].

We wrześniu 1963, przed otwarciem przystanku, zapowiadano, że w 1964 zostaną na nim uruchomione schody ruchome, co miało być testem tego rozwiązania przed planowanym wykorzystaniem go na Dworcu Centralnym^[16]. Ostatecznie schody prowadzące z peronu przystanku na poziom ulicy uruchomiono na początku 1965^[13]. Konstrukcja szybko uległa awarii i w latach 80. schody zostały zdemontowane^[17]. Z biegiem czasu zniknęły również trzy neony – dwa z napisem Warszawa Ochota umieszczone na pawilonie dworca oraz stojący obok niego słup reklamujący PKP i WKD^[18]. Projektantami tych neonów byli Bronisław Wycech, Teodor Adamski, Jacek Wyczółkowski, Mieczysław Zasadzień, E. Cholewa i H. Chrabałowska^[9][19].

W połowie września 2007 ogłoszono przetarg na remont dworca^[20]. Początkowo miała to być jedynie renowacja, ale ostatecznie zrealizowana została przebudowa mająca na celu uzyskanie pierwotnego wyglądu obiektu za pomocą nowych materiałów. Głównym projektantem modernizacji był Henryk Łaguna z pracowni Maas^[21], natomiast remont przeprowadziło przedsiębiorstwo Complex Bud^[22]. Do początku 2009 w hali dworca wymieniono materiały wykończeniowe, fragmenty posadzki, oświetlenie i małą infrastrukturę oraz zainstalowano monitoring. Zmianie uległy również tynki, izolacja cieplna, okna i instalacje. Ściany zewnętrzne budynku pokryto powłoką antygraffiti, natomiast pokrycie dachu wymieniono na nowe. Odnowione zostały wówczas także schody prowadzące na perony^[23], natomiast same platformy pozostały niewyremontowane^[8]. Ze względu na problemy z własnością gruntu znajdującego się nieopodal pawilonu dworca nie doszła do skutku również odbudowa słupa z neonem PKP i WKD^[21]. W połowie czerwca 2009 udostępniona została rampa dla osób niepełnosprawnych prowadząca na peron^[23].

W 2008 zamknięto od strony peronu schody prowadzące z niego na ul. Towarową^[24]. W kolejnych latach modyfikowano zagrodzenie oraz odgrodzono schody również od strony ulicy^[25]. Ostatecznie w 2014 schody zostały rozebrane^[26].

24 lipca 2012 obiekt został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy pod numerem WOL20359^[27].

W październiku 2013 ZTM Warszawa zaproponował zmianę nazwy przystanku na Warszawa Plac Zawiszy^[28]. W tym samym miesiącu, po negatywnej opinii ze strony ratusza^[29], wycofano się z tego pomysłu^[30].

W 2017, podczas przygotowań do przebudowy linii średnicowej mającej trwać maksymalnie 5 lat, zapowiedziano, że przystanek Warszawa Ochota zostanie przykryty^[31].

Pawilon dworca wykonany w stylu modernistycznym^[21] wyróżnia się architektonicznie. Został zaprojektowany przez Wacława Zalewskiego. Rzut budynku oparto na planie kwadratu o boku 17,25 m. Jego łupinowy dach o grubości 8 cm został wykonany z żelbetu^[10] oraz pokryty mozaiką składającą się z kafelków ułożonych w czarne i białe pasy^[18]. Podążają one za kształtem dachu, którym jest paraboloida hiperboliczna. Dwa wierzchołki położone po przekątnej zostały opuszczone, natomiast pozostałe dwa podniesione na wysokość 8,34 m względem poziomu podstawy konstrukcji. Dach oparty jest w trzech punktach – obydwa narożniki opuszczone mają podparcie przegubowe, a jeden z narożników podniesionych podparcie przegubowe przesuwne. Zastosowanie hiperboloidy wpisuje się w układ funkcjonalny pawilonu, w którego wierzchołkach schodzących do podłoża umiejscowiono dwa ciągi schodów prowadzących na dwa perony przystanku^[10]. W budynku dworca swoje kasy mają Koleje Mazowieckie^[32] i Warszawska Kolej Dojazdowa^[6].

Peron nr 1 obsługuje pociągi podmiejskie^[10]. Jest to peron wyspowy, dwukrawędziowy o nawierzchni utwardzonej, bitumicznej^[33], którego oś leży na -0,907 km linii kolejowej nr 448^[1]. Jego wysokość wynosi 999 mm, natomiast długość użytkowa każdej z krawędzi to 235 m. Znajdują się na nim urządzenia nagłaśniające, ławki, zadaszenie^[33] oraz stoiska handlowe^[34]. Przy pawilonie kasowym oraz blisko wschodniego końca peronu przebiegają kładki nad torami, z których można zejść na tę platformę^[3].

Peron nr 2 obsługuje pociągi WKD^[10]. Jego oś znajduje się na 0,843 km linii kolejowej nr 47^[35]. Ma on dwie krawędzie^[3] oraz jest niższy i krótszy od peronu nr 1^[36]. Znajduje się na nim biletomat WKD^[6]. Na peron prowadzą schody przy pawilonie kasowym^[3].

Podpory wiaduktów i płyt stropowych wykonano jako filary w kształcie litery V^[10].

Przystanek Warszawa Ochota jest obsługiwany przez pociągi Szybkiej Kolej Miejskiej i Kolei Mazowieckich. Na znajdującym się obok przystanku Warszawa Ochota WKD zatrzymują się pociągi Warszawskiej Kolei Dojazdowej^[5].

Do przystanku można dojechać autobusami i tramwajami uruchamianymi przez ZTM Warszawa. Przystanki wchodzące w skład zespołu przystankowego Pl. Zawiszy są zlokalizowane w Al. Jerozolimskich oraz na ul. Grójeckiej, Koszykowej, Raszyńskiej i Towarowej^[3].

W pobliżu przystanku, po przeciwnej stronie ul. Towarowej, znajduje się budynek stacji Warszawa Główna i Stacja Muzeum^[3].

Warszawa Ochota
Linia 47 Warszawa Śródmieście WKD – Grodzisk Mazowiecki Radońska (0,843 km)
Warszawa Śródmieście WKD odległość: 0,601 km		Warszawa Zachodnia WKD odległość: 1,772 km
Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów (-0,907 km)
Warszawa Zachodnia odległość: 1,488 km		Warszawa Śródmieście odległość: 0,907 km