Wielka Warszawska

Wielka Warszawska – najwyżej dotowana i jedna z najważniejszych porównawczych gonitw sezonu, której zwycięzca otrzymuje Nagrodę Prezydenta miasta stołecznego Warszawy^[1], przeznaczona dla koni trzyletnich i starszych. Rozgrywana jesienią (na przełomie września i października) na torze wyścigów konnych na Służewcu. Zwycięstwo w gonitwie często przesądza o otrzymaniu tytułu Konia Roku.

Gonitwa ustanowiona została w 1895 przez Augusta Potockiego. Wzorowana na Grand Prix de Paris. Następnie przekształcona w międzynarodową gonitwę porównawczą (podobną do Prix de l’Arc de Triomphe).

W latach 1905–1912 wstrzymano organizację Wielkiej Warszawskiej. Przyczyną było zmniejszenie dotacji przez Rosjan. W 1913 wyścig powrócił, lecz w latach 1914–1916 ponownie został wstrzymany z powodu wybuchu I wojny światowej. W 1917 gonitwa została przeniesiona do Odessy. Tam organizatorem polskich wyścigów konnych na obczyźnie był Fryderyk Jurjewicz, którego imieniem nazwano Wielką Warszawską w latach 30. II Rzeczypospolitej^[2].

Po zakończeniu II wojny światowej pierwsza Wielka Warszawska miała miejsce w Lublinie jako Wielka Nagroda Lubelska. Odbywała się ona na dystansie 2800 m. W latach 1946–1948 gonitwę przeniesiono na Służewiec i przeprowadzano na dystansie 2400 m.

Od sezonu 2023 gonitwa rozgrywana jest w randze Listed, nadanej jej przez European Pattern Committee^[3].

Aktualny (09.2023) rekord gonitwy został ustanowiony w 2011 roku przez konia Intens i wynosi 2 min 40,3 s^[4].

• 1913 – 2700 m
• 20-lecie międzywojenne – 2800 m
• od 1933 – 2400 m
• od 1949 – 2600 m

• 1877 – Aschabad (syn Rulera) – wygrał on również jako pierwszy polski koń Wszechrosyjskie Derby w Moskwie. Oba wymienione konie były własnością hrabiego Ludwika Krasińskiego (Stadnina Koni Krasne). Aschabad jest patronem części gonitwy nazywanej kuchennymi schodami do Derby
• 1895 – Aschabad
• 1901 – Madame Ferrari
• 1902 – Madame Ferrari
• 1926 – Forward
• 1933 – Jawor II
• 1934 – Jawor II
• 1946 – Izan
• 1947 – Turysta, 3l (Bellini – Scoula Bolognese po Blandford), hodowca Dormello-Olgiata, trener A. Pacurko, dżokej K. Jagodziński, 2400 m – 2'32,5"
• 1948 – Turysta, 4l (Bellini – Scoula Bolognese po Blandford), hodowca Dormello-Olgiata, trener A. Pacurko, dżokej W. Stasiak, 2400 m – 2'36,0"
• 1949 – Ruch, 4l (Avanti – Rosa Nera po Nektar), hodowca R. Jeżewska, trener J. Dorosz, dżokej M. Jednaszewski, 2600 m – 2'48,0"
• 1950 – Turf, 3l (Historic – Turkish Lady po Turkhan), hodowca Anglia, trener S. Kowalski, dżokej W. Stasiak, 2'50,0"
• 1951 – Skarbnik, 3l (Skarb – Solina po Aventin), hodowca J. Cichowski, trener M. Molenda, dżokej J. Szczepaniak, 2'45,0"
• 1952 – Wizjer, 3l (Sonnenorden – Via Doria po Viaduct), hodowca SK Kozienice, trener S. Pasternak, dżokej M. Krysiak, 3'03,0"
• 1953 – Dewiza, 3l (Łeb w łeb – Goldquelle po Dharampur), hodowca SK Widzów, trener J. Paszkiewicz, dżokej M. Lipowicz, 2'46,0"
• 1954 – De Corte, 3l (San II – Dossa Dossi po Spike Island), hodowca SK Golejewko, trener K. Chatizow, dżokej W. Biesiadziński, 2'46,0"
• 1955 – Sombrero, 3l (Łeb w łeb – Somosierra II po Sunderland), hodowca SK Widzów, trener J. Paszkiewicz, dżokej M. Lipowicz, 2'45,0"
• 1956 – Narraganset, 3l (Ruch – Najera po Felstead), hodowca SK Golejewko, trener L. Chatizow, dżokej W. Biesiadziński, 2'55,0"
• 1957 – Peary, 3l (Sickingen – Polar Ice po Villars), hodowca SK Iwno, trener M. Molenda, dżokej J. Jednaszewski, 2'50,0"
• 1958 – Issos, 3l (Turf – Isia po Dżems), hodowca SK Iwno, trener A. Tuchołka, dżokej M. Lipowicz, 2'52,0"
• 1959 – Surmacz, 5l (Salut – Surprise po Eclair), hodowca SK Kozienice, trener S. Pasternak, dżokej J. Jednaszewski, 2'47,0"
• 1960 – Donna Aqui, 3l (Aquino – Donna Nera po Pilade), hodowca SK Kozienice, trener A. Falewicz, dżokej J. Jednaszewski, 2'55,0"
• 1961 – Mister Tory, 5l (Aquino – Miss Victory po Berbertrener), hodowca SK Widzów, trener J. Paszkiewicz, dżokej L. Bujdens, 2'52,0"
• 1962 – Jurysdykcja, 3l (Aquino – Justitia po Orthodox), hodowca SK Moszna, trener H. Szymański, dżokej J. Jednaszewski, 2'50,0"
• 1963 – San Remo, 3l (Aquino – Sobiesława po Jeremi), hodowca SK Widzów, trener K. Jagodziński, dżokej B. Ziemiański, 2'58,0"
• 1964 – Demona, 3l (Masis – Dziwożona II po San II), hodowca SK Moszna, trener S. Michalczyk, dżokej M. Mełnicki, 2'54,0"
• 1965 – Demona, 4l (Masis – Dziwożona II po San II), hodowca SK Moszna, trener S. Michalczyk, dżokej M. Mełnicki, 2'45,0"
• 1966 – Cross, 3l (Dorpat – Carbonata po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener L. Chatizow, dżokej J. Paliński, 2'49,0"
• 1967 – Dolores, 3l (Negresco – Dobrawa po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej J. Jednaszewski, 2'47,0"
• 1968 – Erotyk, 3l (Turysta – Eroika po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej V. Hutulaec, 2'49,0"
• 1969 – Erotyk, 3l (Turysta – Eroika po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej V. Hutulaec, 2'46,0"
• 1970 – Driada, 3l (Negresco – Dobrawa po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej J. Jednaszewski, 2'47,0"
• 1971 – Daglezja, 3l (Negresco – Dracena po Hirohito), hodowca SK Golejewko, trener A. Walicki, dźokej V. Hutuleac, 2'50,0"
• 1972 – Dipol, 3l (Antiquarian – Dostojna po Dorpat), hodowca SK Widzów, trener J. Paliński, dżokej S. Dzięcina, 2'53,0"
• 1973 – Dargin, 3l (Mehari – Dorada po De Corte), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej J. Jednaszewski, 2'44,0"
• 1974 – Kasjan, 3l (Saragan – Kasjopea po Aquino), hodowca SK Golejewko, trener A. Walicki, dżokej S. Dzięcina, 2'51,0"
• 1975 – Dej, 3l (Saragan – Dejanira po Taurów), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej B. Mazurek, 2'54,0"
• 1976 – Iranda, 3l (Deer Leap – Intrada po Dorpat), hodowca SK Moszna, trener S. Dzięcina, dżokej W. Ryniak, 2'56,0"
• 1977 – Dersław, 3l (Mehari – Debora po Negresco), hodowca SK Golejewko, trener S. Molenda, dżokej J. Jednaszewski, 2'51,0"
• 1978 – Pawiment, 4l (Mehari – Pytia po De Corte), hodowca SK Iwno, trener J. Jednaszewski, dżokej A. Tylicki, 2'54,0"
• 1979 – Diakowa, 3l (Isztopirin – Daria po Deer Leap), hodowca SK Rzeczna, trener M. Żuber, dżokej W. Ryniak, 2'56,0"
• 1980 – Dixieland, 3l (Conor Pass – Dostojna po Dorpat), hodowca SK Widzów, trener J. Paliński, dżokej R. Maciejak, 2'48,0"
• 1981 – Jarabub, 4l (Mehari – Jasiołka po Caruso), hodowca SK Moszna, trener S. Dzięcina, dżokej M. Mełnicki, 2'53,0"
• 1982 – Sonora, 3l (Dakota – Serbia po Antiquarian), hodowca SK Widzów, trener J. Paliński, dżokej A. Rejek, 2'46,0"
• 1983 – Cisów, 3l (Babant – Cinia po Taurów), hodowca SK Strzegom, trener D. Kałuba, dżokej J. Kozłowski, 2'53,0"
• 1984 – Cardiff, 4l (Kasjan – Carmen po Torpid), hodowca SK Strzegom, trener Ł. Abgarowicz, dżokej J. Gęborys, 2'52,0"
• 1985 – Dżet, 3l (Juggernaut – Druchna po Dorpat), hodowca SK Strzegom, trener R. Bodnar, dżokej J. Ochocki, 2'52,0"
• 1986 – Księżyc, 3l (Saragan – Konstelacja po Mehari), hodowca SK Golejewko, trener A. Walicki, dżokej M. Mełnicki, 2'46,0"
• 1987 – Omen, 3l (Dakota – Ombra po Antiquarian), hodowca POHZ Chojnów, trener S. Sałagaj, dżokej J. Ochocki, 2'44,0"
• 1988 – Dietmar, 4l (Dakota – Dorylea po Negresco), hodowca POHZ Chojnów, trener S. Sałagaj, dżokej J. Ochocki, 2'49,0"
• 1989 – Kesar, 4l (Babant – Kumaryna po Kadyks), hodowca SK Golejewko, trener A. Walicki, dżokej J. Kozłowski, 2'51,0"
• 1990 – Novara, 3l (Dniepr – Nadrenia po Carolus), hodowca SK Golejewko, trener M. Stawski, dżokej T. Dul, 2'48,5"
• 1991 – Kliwia, 3l (Pyjama Hunt – Knieja po Dakota), hodowca SK Krasne, trener A. Walicki, dżokej J. Kozłowski, 2'45,0"
• 1992 – Kliwia, 4l (Pyjama Hunt – Knieja po Dakota), hodowca SK Krasne, trener A. Walicki, dżokej J. Kozłowski, 2'47,0"
• 1993 – Upsala, 3l (Who Knows – Uferschwalbe po Zigeunersohn), hodowca POHZ Chojnów, trener S. Sałagaj, dżokej R. G.-Panczew, 2'43,0"
• 1994 – Montauciel, (USA) 5l (Conquistad or Cielo – Likely Split po Little Current), hodowca USA, trener F. Farkas (Węgry), dżokej P. Kallai, 2'45,5"
• 1995 – Wolarz, 3l (Vilnius – Wega po Cross), hodowca SK Rzeczna, trener W. Sikorski, dżokej K. Szymczuk, 2'49,0"
• 1996 – Bella Donna, 4l (Neman – Badalona po Amyndas), hodowca G. Kaczmarek, trener i dżokej Bolesław Mazurek, 2'47,2"
• 1997 – Zagara, 3l (Dixieland – Zana po Seal), hodowca G. Kaczmarek i A. Żbikowski, trener M. Janikowski, dżokej J. Gęborys, 2'51,0"
• 1998 – Arctic (FRA), 3l (Arctic Tern – Fiasco Argento po Silver Hawk), hodowca P. Chedeville, trener D. Kałuba, dżokej T. Dul, 2'56,4"
• 1999 – VIishnu (GER), 4l (Shareef Dancer – Vinca po King of Macedon), hodowca Gestut Rietberg, trener Chr. Fhr von der Recke (Niemcy) dżokej P.A. Johnson, 2'44,7"
• 2000 – Dżamajka, 3l (Juror – Dżamira po Rutilio Rufo), hodowca SK Widzów, trener B. Strójwąs, dżokej T. Dul, 2'44,7"
• 2001 – Kombinacja, 3l (Jape – Komańcza po Dakota), hodowca SK Jaroszówka, trener B. Mazurek, dżokej E. Zahariev, 2'48,0"
• 2002 – Caitano (GB), 8l (Niniski – Eversince po Foolish Pleasure), hodowca The Overbury Stud, trener A. Schutz (Niemcy) dżokej W. Mongil, 2'45,0"
• 2003 – Tulipa, 4l (Jape – Truly Best po Omen), hodowca SK Jaroszówka, trener D. Kałuba, dżokej S. Wasiutow, 2'48,7"
• 2004 – San Luis, 5l (Dixieland – Santa Monika po Who Knows), hodowca SK Widzów, trener A. Walicki, dżokej P. Piątkowski, 2'44,2"
• 2005 – San Luis, 6l (Dixieland – Santa Monika po Who Knows), hodowca SK Widzów, trener A. Walicki, dżokej P. Piątkowski, 2'41,5"
• 2006 – Night Express, 4l (Jape – Nestera po Five Star Camp), hodowca A. Milewski, trener J. Siwonia, dżokej J. Ochocki, 2'52,0"
• 2007 – Equip Hill (SWE), 5l (Homme d’Honneur – Energiya Sacc po Exceller), hodowca K. Jacobson, trener B. Bo (Szwecja), dżokej P.-A. Graberg, 2'41,7"
• 2008 – Merlini, 5l (Jape – Maria Anna po Alywar), hodowca S. Guła, trener M. Janikowski, dżokej P.-A. Graberg, 2'46,8"
• 2009 – Hipoliner, 6l (Belenus – Hipozetta po Who Knows), hodowca PKI SA, trener J. Siwonia, dżokej A. Turgaev, 2'42,0"
• 2010 – Dancing Moon, 4l (Professional – Dyktatorka po Kastet), hodowca M. Pokrywka, trener W. Olkowski, dżokej V. Popov, 2'42,6"
• 2011 – Intens, 3l (Belenus – Inicjatywa po Juror), hodowca R. Piwko, trener K. Ziemiański, dżokej T. Lukasek, rekordowy rezultat na 2600 m – 2'40,3 (poprzedni rekord należał do San Luisa w 2005 r. – 2'41,5)^[5]
• 2012 – Camerun, 4l (Singspiel – Cantaloupe po Priolo), hodowca W.P. Iceton, trener M. Nowakowski, dżokej P. Piątkowski, 2'45,4"
• 2013 – Patronus, 3l (Ecosse – Princess of Java po Java Gold), hodowca A. Zieliński, trener A. Walicki, dżokej S. Mazur, 2'47,8"
• 2014 – Greek Sphere, 3l (High Chaparral – Night Sphere po Night Shift), hodowca J. Hanly, trener A. Walicki, dżokej A. Fresu, 2'43,1"
• 2015 – Va Bank, 3l (Archipenko – Vinales po Dilshaan), hodowca J.P. Zienkiewicz i B. Abdrakhmanov, trener M. Janikowski, dżokej P.-A. Graberg, 2'51,2"
• 2016 – Caccini, 3l (American Post – Courances po Simon du Desert), hodowca A. Zieliński, R. Zieliński, A. Wyrzyk, trener A. Wyrzyk, dżokej T. Lukašek, 2'51,5"
• 2017 – Bush Brave, 3l (Bushranger – Moriches po Alhaarth), hodowca E. Banahan, trener W. Olkowski, dżokej T. Lukašek, 2'54,0"
• 2018 – Rain and Sun, 3l (Zambezi Sun – Rainallday po Cadoudal), hodowca O. Tricot, trener J. Kozłowski, dżokej A. Turgaev, 2'44,5"
• 2019 – Pride of Nelson (FRA), 3l (Mount Nelson – Alfreda po Unfuwain), hodowca Stilvi Compania Financiera SA, trener P. Piątkowski, dżokej M. Abik, 2’44,97”
• 2020 – Nagano Gold (CZE), 6l (Sixties Icon – Never Enough po Monsun), hodowca Syndikat V3J, trener V. Luka, dżokej V. Cheminaud, 2’43,7”
• 2021 – Night Tornado (GB), 4l (Night of Thunder – Tornadea po Sea the Stars), hodowca SAS Haras de la Huderie, trener K. Ziemiański, dżokej S. Mura, 2’44,3”
• 2022 - Night Tornado (GB), 5l (Night of Thunder – Tornadea po Sea the Stars), hodowca SAS Haras de la Huderie, trener K. Ziemiański, dżokej S. Mura, 2'43,6"^[6]
• 2023 - Le Destrier (IRE), 4l (Le Havre - Quanzhou po Dubawi), hodowca Haras de la Perelle, trener M. Stanisławska. dżokej S. Mazur, 2'42,1''^[7]
• 2024 - Kaneshya (FR), 5l (Hunter's Light - Thawraat po Cape Cross), hodowca A. i R. Khaddam, trener Henri Alex Pantall, dżokej P. Bazire, 2'46,7"

Jedyną kobietą, która wygrała zawody była w 1995 Katarzyna Szymczuk (zm. 2011) na ogierze Wolarz.

Do 2 października 2023 roku, tylko ośmiu koniom udało się zwyciężyć w Wielkiej Warszawskiej dwukrotnie. Są to:

• Madame Ferrari (1901 i 1902),
• Jawor II (1933 i 1934),
• Turysta (1947 i 1948),
• Demona (1964 i 1965),
• Erotyk (1968 i 1969),
• Kliwia (1991 i 1992),
• San Luis (2004 i 2005),
• Night Tornado (2021 i 2022).

Żadnemu koniowi nie udało się zwyciężyć trzykrotnie^[4].

Wśród trenerów najwięcej razy Wielką Warszawską zwyciężył Andrzej Walicki (10 razy), następne miejsce zajmuje Stanisław Molenda (8 razy).

Wśród dżokejów rekord należy do Jerzego Jednaszewskiego (8 razy), następni są: Mieczysław Mełnicki, Jerzy Ochocki i Janusz Kozłowski, którzy zwyciężyli po 4 razy^[4].

• W serialu "Jan Serce" Radosława Piwowarskiego, serialowy Julian Jabłkowski powiedział: "W życiu prawdziwego warszawiaka liczą się tylko trzy daty: Powstania, ślubu i Wielkiej Warszawskiej"^[8].