Adriaen Thomas Key, Wilhelm I Orański | |
Książę Oranii | |
Okres |
od 1544 |
---|---|
Poprzednik |
René de Châlon |
Następca |
Filip Wilhelm |
Stadhouder Niderlandów | |
Okres |
od 1572 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia |
24 kwietnia 1533 |
Data i miejsce śmierci |
10 lipca 1584 |
Ojciec | |
Matka |
Juliana Stolberg |
Żona |
Anna van Egmond |
Dzieci |
Maria von Nassau |
Wilhelm I Orański z przydomkiem Niemy, Cichy lub Milczący (ur. 24 kwietnia 1533 w Dillenburgu, zm. 10 lipca 1584 w Delfcie) – hrabia Nassau, książę Oranii od 1544, stadhouder prowincji Niderlandów od 1572.
Początkowo służył na dworze Małgorzaty Parmeńskiej, później był przywódcą walk z Hiszpanią o niepodległość prowincji (1561). Podczas tłumienia powstania przez księcia Albę uciekł na teren jednego z księstw niemieckich. W 1572 powrócił i podjął walkę z Albą. Od 1572 wybierany na stadhoudera kolejnych prowincji Niderlandów.
Po zawarciu unii utrechckiej 1579 stracił wpływy w południowych Niderlandach, co jednak doprowadziło do powstania Republiki Zjednoczonych Prowincji. Został zabity przez fanatyka katolickiego Balthasara Gérarda w Prinsenhofie w Delfcie. Bohater narodowy Holandii, o którym mówi hymn Holandii – „Wilhelmus van Nassouwe”.
Małżeństwa i potomstwo
[edytuj | edytuj kod]6 lipca 1551 poślubił on Annę van Egmond (1533–1558), jedyną córkę i dziedziczkę Maksymiliana, bogatego pana Egmont. Mieli oni troje dzieci:
- hrabinę Marię von Nassau (1553–1555),
- Filipa Wilhelma, księcia Oranii (1554–1618), męża Eleanory de Condé,
- hrabinę Marię von Nassau (1556–1616), żonę hrabiego Filipa zu Hohenlohe-Neuenstein.
25 sierpnia 1561 poślubił Annę Saską (1544–1577), jedyną córkę i dziedziczkę Maurycego, elektora Saksonii. Małżeństwo zostało anulowane w 1571. Para miała czworo dzieci:
- hrabinę Annę von Nassau (1562–?),
- hrabinę Annę von Nassau (1563–1588), żonę hrabiego Wilhelma Ludwiga von Nassau-Dillenburg,
- hrabiego Maurycego Augusta Filipa von Nassau (1564–1566),
- Maurycego Orańskiego, księcia Oranii (1567–1625),
- hrabinę Emilię von Nassau (1569–1629), żonę Don Emanuela Portugalskiego.
24 kwietnia 1575 poślubił Charlottę de Burbon (1546–1582), córkę Ludwika III, księcia Montpensier (zm. 1582). Para miała sześć córek:
- Luizę Julianę (1576–1644), żonę Fryderyka IV Wittelsbacha, elektora Palatynatu Reńskiego,
- Elżbietę (1577–1642), żonę Henryka de La Tour d'Auvergne,
- Katarzynę (1578–1648), żonę hrabiego Filipa Ludwika II von Hanau-Münzenberg,
- Charlottę Flandrinę (1579–1640), od 1593 zakonnicę,
- Charlottę Brabantię (1580–1631), żonę Klaudiusza, księcia de Thouars,
- Emilię Antwerpianę (1581–1657), żonę Fryderyka Kazimierza Wittelsbacha, księcia Palatynatu-Zweibrücken-Landsberg.
24 kwietnia 1583 poślubił Louise de Coligny (1555–1620), córkę sławnego admirała Coligny. Para miała syna:
- Fryderyka Henryka, księcia Oranii, hrabiego Nassau (1584–1647).
- ISNI: 000000012100640X
- VIAF: 289104657, 261981977
- ULAN: 500354070
- LCCN: n50017277
- GND: 118738062
- NDL: 01124751
- LIBRIS: 0xbdfzjj189zk5z
- BnF: 12111384r
- SUDOC: 027292169
- NLA: 35979048
- NKC: jn20030227001
- DBNL: will019
- BNE: XX1186104
- NTA: 068974124
- BIBSYS: 2096913, 1086856
- CiNii: DA14443939
- Open Library: OL1278846A
- PLWABN: 9810600808505606
- NUKAT: n2008131380
- J9U: 987007270082605171
- CANTIC: a11552487
- BNC: 000744085
- ΕΒΕ: 243721
- PWN: 3996272
- Britannica: biography/William-I-stadholder-of-United-Provinces-of-The-Netherlands
- Treccani: guglielmo-i-d-orange-nassau-detto-il-taciturno
- Universalis: guillaume-le-taciturne
- БРЭ: 1914088
- NE.se: vilhelm-i-(den-tyste-1533-84-prins-av-oranien)
- SNL: Vilhelm_1._den_tause
- Catalana: 0031624
- Hrvatska enciklopedija: 64646