Zdeněk Svěrák

Zdeněk Svěrák

Data i miejsce urodzenia	28 marca 1936 Praga
Zawód	aktor, komik, scenarzysta
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zdeněk Svěrák (ur. 28 marca 1936 w Pradze) – czeski aktor, komik i scenarzysta.

W 1958 roku ukończył praską Wyższą Szkołę Pedagogiczną na wydziale języka czeskiego i literatury. Studiował pedagogikę na Uniwersytecie Karola w Pradze. W latach 1958–1961 pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w Měcholupach w pobliżu Žatca i gimnazjum w Žatcu. W latach 1961–1969 był redaktorem publicznej rozgłośni radiowej Český rozhlas. W latach 1977–1991 pisał scenariusze dla studia filmowego Barrandov Studio. W latach 1961–1969 był członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji, o czym opowiadał w wywiadzie dla czeskiego magazynu Reflex^[1]. W 1989 był jednym z sygnatariuszy petycji Kilka zdań (Několik vět) opublikowanej przez inicjatywę Karta 77.

Jego prace obejmują ponad 300 muzycznych dzieł, sztuk oraz ponad 10 filmów. Najbardziej znane z jego scenariuszy to Kola (Kolja; nagrodzony Oscarem) oraz Szkoła podstawowa (Obecná škola; nominacja do Oscara). Razem z bliskim przyjacielem Ladislavem Smoljakiem stworzyli fikcyjną osobowość Járę Cimrmana (uniwersalny geniusz, wynalazca, sportowiec, kryminalista, poeta, pisarz oraz filozof), który prawdopodobnie zwyciężyłby w głosowaniu na Największego Czecha w 2005 roku (ale fakt, że była to postać fikcyjna, uniemożliwił zwycięstwo).

W 1999 został odznaczony Medalem za zasługi III stopnia.

Jego syn Jan Svěrák jest reżyserem filmowym, znanym m.in. z reżyserii filmu Butelki zwrotne (Vratné lahve), nakręconego na podstawie scenariusza napisanego przez ojca.

• 2007: Butelki zwrotne (Vratné lahve)
• 2001: Ciemnoniebieski świat (Tmavomodrý svět)
• 1996: Kola (Kolja)
• 1994: Akumulátor 1 (Akumulátor 1)
• 1991: Szkoła podstawowa (Obecná škola)
• 1985: Wsi moja sielska, anielska (Vesničko má středisková)
• 1980: Kelner, płacić! (Vrchni, prchni!)
• 1976: Mareczku, podaj mi pióro (Marečku, podejte mi pero!)
• 1974: Kto szuka złotego dna (Kdo hledá zlaté dno)

• 2008: Anatomia gagu (Anatomie Gagu)
• 2007: Butelki zwrotne (Vratné lahve) jako Josef Tkaloun
• 2001: Ciemnoniebieski świat (Tmavomodrý svět) jako hinduski członek RAF, jadący na rowerze
• 1996: Kola (Kolja) jako František Louka
• 1994: Akumulátor 1 (Akumulátor 1) jako Fišárek
• 1991: Szkoła podstawowa (Obecná škola) jako Fanouš Souček
• 1985: Wsi moja sielska, anielska (Vesničko má středisková) jako Ryba
• 1984: Święto przebiśniegu (Slavnosti sněženek) jako kierowca trabanta
• 1980: Kelner, płacić! (Vrchni, prchni!) jako Parizek
• 1976: Mareczku, podaj mi pióro (Marečku, podejte mi pero!) jako Slajs
• 1976: Na skraju lasu (Na samote u lesa) jako Oldrich Lavicka
• 1970: Jest pan wdową, proszę pana! (Pane, vy jste vdova!) jako krytyk w teatrze
• 1969: Skowronki na uwięzi (Skřivánci na niti)

• Zdeněk Svěrák w bazie IMDb (ang.)
• Zdeněk Svěrák w bazie Filmweb
• Zdeněk Svěrák w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)
• Zdeněk Svěrák w bazie Kinobox.cz (cz.)