Zofia Amelia brunszwicka

Zofia Amelia

Królowa Danii i Norwegii
Okres	od 1648 do 1670 (1685)
Jako żona	Fryderyka III
Koronacja	1648 katedra w Kopenhadze
Poprzedniczka	Anna Katarzyna Hohenzollern
Następczyni	Karolina Amelia heska
Dane biograficzne
Dynastia	Welfowie
Data i miejsce urodzenia	24 marca 1628 Herzberg am Harz
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1685 Kopenhaga
Miejsce spoczynku	Katedra w Roskilde
Ojciec	Jerzy, ks. Brunszwiku-Lüneburga
Matka	Anna Eleonora Hessen-Darmstadt
Mąż	Fryderyk III
Dzieci	Chrystian V, Anna Zofia, Fryderyka Amalia, Wilhelmina Ernestyna, Fryderyk, Jerzy, Ulryka Eleonora, Dorota Juliana
Multimedia w Wikimedia Commons

Zofia Amelia brunszwicka duń. Sophie Amalie (ur. 24 marca 1628 w Herzbergu, zm. 20 lutego 1685 w Kopenhadze) – królowa Danii i Norwegii.

Urodziła się jako jedyna córka (czwarte dziecko) księcia Brunszwik-Lüneburg Jerzego (1583–1641) i jego żony Anny Eleonory z Hesji-Darmstadt (1601–1659). W wieku 12 lat została zaręczona z następcą tronu duńskiego ks. Fryderykiem (późniejszym królem Danii Fryderykiem III), a 1 października 1643 w Glücksburg (Ostsee) poślubiła go. Małżeństwo to zostało zawarte z powodu kalkulacji politycznych i dlatego małżonkowie nigdy nie żywili wobec siebie głębszych uczuć. Wobec tego faktu może nie dziwić, iż oboje angażowali się w pozamałżeńskie przygody i wzajemnie to tolerowali. Zofia Amelia wstąpiła na tron wraz z mężem 28 lutego 1648 po śmierci teścia króla Chrystiana IV. Para została koronowana w katedrze kopenhaskiej (1648). Była to ostatnia duńska koronacja w tej świątyni^{[potrzebny przypis]}.

Królowa miała bardzo męskie zainteresowania: lubiła jazdę konną i polowania. Była też przekonana o konieczności podkreślania swojej wyjątkowej pozycji społecznej i w związku z tym prowadziła życie na wysokim poziomie wzorując się na francuskim królu Ludwiku XIV, co niewątpliwie nadwerężało budżet państwowy. Duńczycy pamiętają ją przede wszystkim z powodu jej chorobliwej zazdrości i nienawiści do przyrodniej siostry męża, Eleonory Krystyny, która została uwięziona i do śmierci królowej trzymana pod kluczem. Zgorszenie wywołał fakt pozowania królowej w stroju Ewy do portretu przedstawiającego ją jako boginię Herę. Zofia Amelia zapoczątkowała budowę podmiejskiej rezydencji królewskiej, Pałacu Amalienborg (obecnie oficjalna rezydencja królów Danii w Kopenhadze). Pałac został nazwany jej imieniem. Wywierała pewien wpływ na decyzje polityczne (m.in. na wprowadzenie monarchii absolutnej w Danii), a po śmierci męża większość czasu spędzała w Pałacu Amalienborg, by nie utracić kontroli nad rządami swego syna Chrystiana V. Królowa wspierała związki Danii ze Szwecją i Francją, a ich wyrazem stało się małżeństwo jej córki Ulryki Eleonory ze szwedzkim królem Karolem XI^{[potrzebny przypis]}.

Para miała ośmioro dzieci^{[potrzebny przypis]}:

• Chrystiana V (1646–1699),
• Annę Zofię (1647–1717),
• Frederykę Amalię (1649–1704),
• Wilhelminę Ernestynę (1650–1706),
• Fryderyka (1651–1652),
• Jerzego (1653–1708),
• Ulrykę Eleonorę (1656–1693),
• Dorotę Julianę (1657–1658).

Zofia Amelia zmarła w Amalienborgu, swojej rezydencji pod Kopenhagą i została pochowana w katedrze w Roskilde^[1].

• Henning Dehn-Nielsen: Kings and Queens of Denmark, Kopenhaga 2007, ISBN 978-87-89542-71-3.
• KayK. Nielsen KayK., Danmarks kongelige familier i 1000 år, IbI. Askholm, wyd. 1. udg., 1. opl, [Rødovre]: Askholm, 2007, ISBN 978-87-91679-09-4, OCLC 254232649 . Brak numerów stron w książce
• Rikke Agnete Olsen: Kongerækken, Kopenhaga 2005, ISBN 87-595-2525-8.
• rosenborgslot.dk
• thepeerage.com

• Lista pochówków królewskich w katedrze w Roskilde wraz z fotografiami grobów