Związek zgody

Związek zgody (kongruencja) – połączenie wyrazu określającego z wyrazem określanym, w którym oba wyrazy zgadzają się w rodzaju, liczbie i przypadku^[1].

Między podmiotem (wyjąwszy przypadek podmiotu logicznego) a orzeczeniem (związek główny) zawsze występuje związek zgody – jest to zazwyczaj zgoda w stosunku do liczby^[1], np. przestępcy kradną. Związek zgody zachodzi między rzeczownikami a określającymi je wyrazami, takimi jak przymiotniki, czy liczebniki, dlatego też pytaniami pomocnymi w ustalaniu związku zgody między wyrazami są pytania przydawki: (jaki?), (który?) itp., lecz nie (czyj?) – pytanie przydawki, która łączy się z wyrazem w związku rządu.

• czarny kot – kot jest rodzaju męskiego (nieosobowego żywotnego), więc aby wyrażenie było składniowo poprawne (tj. aby przymiotnik czarny opisywał kota), wyraz czarny musi przybrać tę samą formę co wyraz kot.

• M. kto? co? – czarny kot
• D. kogo? czego? – czarnego kota
• C. komu? czemu? – czarnemu kotu
• B. kogo? co? – czarnego kota
• N. z kim? z czym? – czarnym kotem
• Msc. o kim? o czym? – czarnym kocie
• W. brak pytania – czarny kocie^[2]

• podmiot (poza logicznym) + orzeczenie, np. rower stał
• rzeczownik + przymiotnik, np. kolorowe kredki; czerwony samochód
• rzeczownik + zaimek przymiotny, np. mój długopis;
• rzeczownik + imiesłów przymiotnikowy (czynny lub bierny); np. przechodzone ubranie, błyszczący kamień
• rzeczownik pospolity + rzeczownik własny, np. miasto Koło^[3].

Zobacz hasło związek zgody w Wikisłowniku

• związek zgody w języku angielskim
• konstrukcja
• związek rządu
• związek przynależności
• związek główny

• PiotrP. Bąk PiotrP., Gramatyka języka polskiego – zarys popularny, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977, ISBN 83-214-0923-7 .