Agave potatorum

Agave potatorum

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	agawowate
Rodzaj	agawa
Gatunek	Agave potatorum
Nazwa systematyczna
Agave potatorum Zucc. Flora 15(2 Beibl.): 96 1832 [3]
Synonimy Agave amoena Lem. ex Jacobi Agave auricantha Baker Agave elegans Salm-Dyck Agave latifolia Karw. ex Salm-Dyck Agave potatorum var. verschaffeltii (Lem. ex Jacobi) A.Berger Agave pulchra Salm-Dyck Agave quadrata Lem. Agave saundersii Hook.f. Agave schnittspahnii Jacobi Agave scolymus Karw. ex Salm-Dyck Agave scolymus var. polymorpha A.Terracc. Agave verschaffeltii Lem. Agave verschaffeltii Lem. ex Jacobi[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]
narażony na wyginięcie
Multimedia w Wikimedia Commons

Agave potatorum Zucc. – gatunek rośliny z rodziny agawowatych (Agavaceae). Pochodzi z Meksyku. Występuje tam od południowego stanu Pueblo do środkowego Oaxaca i Chiapas^[6].

Pokrój

Należy do mniejszych agaw. Cechuje się dużą zmiennością w zakresie wielkości. Tworzy mięsistą, symetryczną różyczkę liściową osiągającą średnicę 10–90 cm^[6].

Liście

W jednej różyczce jest ich 30–80. Charakteryzują się dużą zmiennością kształtu, wielkości i barwy. Są mięsiste, ale dość sztywne, przy podstawie pogrubione i zwężone. Kształt jajowaty, podłużny lub krótko lancetowaty. Zazwyczaj mają szerokość 9–18 cm, długość 20–40 cm i barwę od niebieskoczarnej jasno srebrnoszarej. Są lekko wygięte do tyłu, a ich końce często zakończone są charakterystycznym, skręconym lub lekko falistym, czerwonawym lub ciemnobrązowym kolcem o długości do 2,5 cm. Rzadko rozmieszczone kolce występują także na brzegu liści w odległości od 0,5 do 2,5 cm. Są podobne, jak kolec na szczycie liścia, ale mniejsze i wyrastają na zębatych wyrostkach. Na liściach występują także pączki^[6].

Kwiaty

Na szczycie łodygi osiągającej wysokość 3–6 m zebrane w wiechę lub grono. Kwiaty o barwie od jasnozielonej do czerwonej, otoczone czerwonymi przysadkami^[6].

• 
  Liście
• 
  Rozeta liściowa
• 
  W uprawie doniczkowej
• 
  Rozeta liściowa
• 
  Kwitnąca agawa
• 
  Kwiaty
• 
  Owoce

W warunkach naturalnych rośnie na półpustyniach, na wysokości 1200–2250 m n.p.m.^[6]. Jest hapaksantem – zakwita tylko raz w życiu. Po wielu latach rozwoju szczątkowa łodyga w różyczce liściowej rośnie wówczas osiągając znaczną wysokość. Na jej szczycie powstają kwiaty. Po przekwitnięciu i wytworzeniu nasion roślina obumiera^[7]. W warunkach naturalnych zazwyczaj kwitnie jesienią, ze szczytem kwitnienia od września do grudnia^[6]. Zakwita zwykle po 10 latach^[7].

• Jest używana do produkcji alkoholowego napoju o nazwie mezcal^[8]. Jej gatunkowa nazwa potatorum oznacza dla pijących^[7].
• Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Znosi tylko niewielkie przymrozki (strefy mrozoodporności 9–12), z tego względu w Polsce może być uprawiana tylko jako roślina pokojowa lub w ogrzewanych szklarniach^[7].

Jest gatunkiem stosunkowo łatwym w uprawie. Dobrze rośnie w pojemnikach i doniczkach. Nadaje się na stanowiska słoneczne lub nieco tylko zacienione. Potrzebuje bardzo dobrze przepuszczalnej gleby^[6]. Najlepszym podłożem jest próchniczna lub gliniasta gleba z dużym dodatkiem żwiru lub gruboziarnistego piasku. Nie toleruje dużej wilgoci w podłożu, dobrze natomiast znosi suszę i wietrzną pogodę. Zimą przechodzi okres spoczynku. Najlepiej wówczas przenieść ją do chłodnego pomieszczenia (najlepiej o temperaturze 6-12 st. C). Wiosną dobrze jest wynieść ją na pole, należy jednak stopniowo przyzwyczajać ją do silniejszego światła. Nawozi się tylko dwa razy w roku – najlepiej w kwietniu i lipcu. Stosuje się nawóz z dużą ilością potasu^[7]. Latem rośnie dość szybko, jeśli ma wystarczającą ilość wody, ale należy pozwolić ziemi przeschnąć przed ponownym podlaniem. Zimą należy podlewać tylko tyle, aby liście nie kurczyły się^[6].

Rozmnaża się przez nasiona lub odrosty pojawiające się przy podstawie różyczki^[6].