Andrea Orcagna
 Statua, Galeria Uffizi we Florencji | |
| Imię i nazwisko |
Andrea di Cione di Arcangelo |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1308 |
| Data i miejsce śmierci |
25 sierpnia 1368 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo, rzeźba, architektura |
| Epoka |
gotyk włoski |
| Ważne dzieła | |
| |
Andrea di Cione di Arcangelo zwany Orcagna (ur. ok. 1308 we Florencji, zm. 25 sierpnia 1368 tamże) − florencki malarz, rzeźbiarz, złotnik, architekt i poeta, tworzył w okresie późnego średniowiecza[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zdobywał pierwsze szlify w warsztatach złotniczym swego ojca Cione i malarskim brata Bernarda[2], by następnie związać się z pracowniami Andrea Pisano i Giotto di Bondone. Z tymi samymi szkołami związani byli również jego bracia malarze: Jacopo, Benci i Nardo. W 1357 ukończył i podpisał istniejący do dzisiaj poliptyk Chrystusa na tronie ze świętymi dla kaplicy Strozzich w kościele Santa Maria Novella we Florencji, uznawany przez historyków sztuki za jedno z jego najważniejszych dzieł. W latach 1355–1357 był mistrzem budowlanym w Orsanmichele we Florencji. W nawie bocznej tej świątyni znajduje się tabernakulum jego autorstwa. Orcagna współpracował z budowniczymi florenckiej katedry oraz był przez dwa lata mistrzem budowlanym katedry w Orvieto (1359–1360), wykonał mozaiki w fasadzie. Do przypisywanych Orcagne dzieł zalicza się fragmenty fresków na chórze kościoła Santa Maria Novella we Florencji, Ukrzyżowanie w refektarzu przy bazylice Świętego Ducha we Florencji oraz fragmenty Tryumfu śmierci w bazylice św. Krzyża we Florencji.
Loggia della Signoria we Florencji bywa też nazywana Loggia Orcagni, chociaż to nie według projektu Andrei di Cione została ona wzniesiona. Nowsze badania wykazały, iż budowniczym loggi był brat Orcagny Benci di Cione.
Tryumf śmierci Orcagny był inspiracją dla Totentanz Franciszka Liszta.
Uczniem Orcagna był Nello di Vanni, utożsamiany z Bernardo Nello czy też Giovannim Falcone[3].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]
- Nastawa ołtarzowa (sceny z życia św. Agnieszki, Marii Magdaleny i Łazarza), kolekcja prywatna, 1340–1345[4]
- Wygnanie księcia ateńskiego (fragment fresku), Palazzo Vecchio, Florencja, po 1343
- Tryumf śmierci (zachowany fragmentarycznie), fresk w bazylice św. Krzyża (obecnie w muzeum przy bazylice Świętego Ducha), Florencja, ok. 1348
- Tabernakulum w kościele Orsanmichele, Florencja, 1353–1359
- Zbawiciel ze świętymi (poliptyk), kaplica Strozzich we Florencji, 1357
- Ostatnia wieczerza (fresk, fragmenty), Wieczernik przy Klasztorze Ducha Świętego, Florencja ok. 1360
- Nagrobek Tommaso Corsiniego, kościół Ducha Świętego, Florencja, 1366[5]
- Święty Mateusz Apostoł i sceny z jego życia (wraz z bratem Jacopo), Galeria Uffizi, Florencja, ok. 1367
- Madonna z Dzieciątkiem i Aniołami, National Gallery of Art, Waszyngton, przed 1370[6]
- Mozaikowa rozeta w fasadzie katedry w Orvieto, 1354–1380[7][8]
- Ukrzyżowanie i inne, freski w muzeum przy bazylice Świętego Ducha, Florencja[9]
- Św. Zenobiusz ze świętymi Krescencjuszem i Eugeniuszem, Duomo Santa Maria del Fiore, Florencja
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Giorgio Vasari: Andrea di Cione Orgagna. bepi1949.altervista.org, 2005-07-13. [dostęp 2010-08-06]. (wł.).
- ↑ Charles Callahan Perkins: Tuscan sculptors: their lives, works, and times. T. I. Londyn: Longman, 1864, s. 77. [dostęp 2010-08-10]. (ang.).
- ↑ Michael Bryan: Dictionary of Painters and Engravers, Biographical and Critical. T. II. London: George Bell and Sons, 1889, s. 586. (ang.).
- ↑ Shelley Esaak: Altarpiece, 1340-45. arthistory.about.com. [dostęp 2010-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-03)]. (ang.).
- ↑ Firenze e provincia. Milano: Touring club italiano, 1993, s. 457. ISBN 88-365-0533-3. [dostęp 2010-08-10]. (ang.).
- ↑ Orcagna and Jacopo di Cione. www.nga.gov. [dostęp 2010-08-06]. (ang.).
- ↑ Duomo di Orvieto. www.goticomania.it. [dostęp 2010-08-06]. (wł.).
- ↑ La facciata del Duomo di Orvieto. www.italyaround.com. [dostęp 2010-08-06]. (wł.).
- ↑ Museo del Complesso Monumentale di Santa Croce, Basilica di Santa Croce, Firenze. www.borghiditoscana.net. [dostęp 2010-08-06]. (wł.).
