Chris Waddle

Chris Waddle (2012)
Pełne imię i nazwisko	Christopher Roland Waddle[1]
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1960 Felling
Wzrost	188 cm
Pozycja	Pomocnik (skrzydłowy)
Kariera juniorska
Lata Klub Pelaw Juniors Whitehouse SC Mount Pleasant SC HMH Printing Pelaw SC Leam Lane SC Clarke Chapman
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1978–1980 Tow Law Town 1980–1985 Newcastle United 170 (46) 1985–1989 Tottenham Hotspur 138 (33) 1989–1992 Olympique Marsylia 107 (22) 1992–1996 Sheffield Wednesday 109 (10) 1996 Falkirk 4 (1) 1996–1997 Bradford City 25 (6) 1997 Sunderland 7 (1) 1997–1998 Burnley 32 (1) 1998 Torquay United 7 (0) 2000–2002 Worksop Town 60 (3) 2002 Glapwell 2 (0) 2002 Stocksbridge Park Steels 1 (0) 2013–2014 Hallam 1 (0)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1984  Anglia U-21 1 (1) 1985–1991  Anglia 62 (6) W sumie: 63 (7)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1997–1998 Burnley (grający trener)
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Multimedia w Wikimedia Commons

Chris Waddle, właśc. Christopher Roland Waddle (ur. 14 grudnia 1960 w Felling) – angielski piłkarz grający na pozycji pomocnika (skrzydłowego), reprezentant kraju, trener, ekspert piłkarski, komentator i dziennikarz sportowy.

Chris Waddle karierę piłkarską rozpoczął w juniorach Pelaw Juniors, następnie reprezentował barwy juniorów: Whitehouse SC, Mount Pleasant SC, HMH Printing Pelaw SC, Leam Lane SC i Clarke Chapman, a w 1978 roku rozpoczął profesjonalną karierę w Tow Law Town, w którym grał do 1980 roku^[2].

Waddle łączył karierę piłkarską z pracą w fabryce przypraw. Po nieudanych testach w Sunderlandzie i Coventry City^[3], w lipcu 1980 roku za 1 000 funtów brytyjskich trafił do klubu Second Division – Newcastle United^[2], w barwach którego zadebiutował 22 października 1980 roku w wygranym 1:0 meczu u siebie ze Shrewsbury Town. Szybko został podstawowym zawodnikiem drużyny Srok, grając u boku Petera Beardsleya i Kevina Keegana i miał spory udział w jej awansie do First Division w sezonie 1983/1984. 22 października 1984 roku w zremisowanym 5:5 meczu wyjazdowym z Queens Park Rangers, Waddle zdobył hat tricka. Po sezonie 1984/1985 odszedł z klubu. Łącznie w klubie rozegrał 170 meczów ligowych, w których zdobył 46 goli.

1 lipca 1985 roku Waddle za 590 000 funtów brytyjskich (kwota ustalona przez trybunał transferowy) trafił do Tottenhamu Hotspur. W debiucie w drużynie Kogutów, 17 sierpnia 1985 roku w wygranym 4:0 meczu u siebie Watford zdobył dwa gole, jednak sezon 1985/1986 Koguty zakończyły na 10. miejscu, w wyniku czego został zwolniony ich trener – Peter Shreeves, a jego następcą został dotychczasowy trener Luton Town – David Pleat. W 1985 roku został wybrany do Drużyny Roku First Division według PFA. W sezonie 1986/1987 zajął 3. miejsce w First Division, dotarł do finału Pucharu Anglii, w którym 16 maja 1987 roku na Stadionie Wembley Koguty przegrały po dogrywce z Coventry City oraz do półfinału Pucharu Ligi Angielskiej, w którym przegrał rywalizację z późniejszym triumfatorem rozgrywek – Arsenalem (1:0, 1:2 p.d.). W 1988 roku został Piłkarzem Roku w klubie. Po sezonie 1988/1989 odszedł z Tottenhamu. Łącznie w klubie rozegrał 138 meczów ligowych, w których zdobył 38 goli.

1 lipca 1989 roku za 4 500 000 funtów brytyjskich (trzeci najdroższy transfer na świecie w tamtych czasach^[4]). W 1989 roku został wybrany do Drużyny Roku First Division według PFA. Podczas pobytu w klubie w latach 1989–1992 stanowił o sile klubu (obwieszczony jako wielki następca Rogera Magnussona), trzykrotnie z rzędu zdobył mistrzostwo Francji (1990–1992) oraz dotarł do finału Pucharu Europy 1990/1991, w którym 29 maja 1991 roku na Stadio San Nicola w Bari przegrał po serii rzutów karnych 3:5 z jugosłowiańskim Red Star Belgrad^[5]. Za swoje fantastyczne występy w sezonie 1990/1991 (najlepszy sezon zawodnika z Wysp Brytyjskich poza jego terenem od czasów Johna Charlesa i Kevina Keegana) otrzymał nagrodę Onze d’Or oraz został wybrany do Drużyny Roku FIFA^[6], a także był jednym z faworytów do Złotej Piłki dla najlepszego piłkarza w Europie według tygodnika France Football, której laureatem został jego klubowy kolega – Jean-Pierre Papin.

W sezonie 1991/1992 klubowym partnerem w pomocy był Trevor Steven, który przybył ze szkockiego Glasgow Rangers, a po zakończeniu sezonu wrócił do klubu.

W czasie pobytu w klubie zyskał pseudonim Magic Chris (Magiczny Chris)^[7]. Według dziennikarza sportowego – Luke’a Ginnella, jest uznawany za jednego z najlepszych ofensywnych pomocników w Europie ze względu na wysokie umiejętności techniczne, świetne wykonywanie rzutów wolnych^[7]. Zostanie zapamiętany jako wielki showman. W 1998 roku zajął 2. miejsce w plebiscycie na Piłkarza 100-lecia klubu (za Jean-Pierrem Papinem), natomiast w 2010 roku został wybrany do Drużyny 110-lecia klubu^[8].

Waddle w lipcu 1992 roku wrócił do Anglii, gdzie za 1 250 000 funtów brytyjskich trafił do Sheffield Wednesday, gdzie grającym trenerem był Trevor Francis^[9]. W sezonie 1992/1993 dotarł do finału Pucharu Anglii i Pucharu Ligi Angielskiej, w których przegrali z Arsenalem kolejno (w dwóch meczach po dogrywkach 1:1, 1:2 – Waddle w 88. minucie zdobył gola na 1:1 oraz 2:1). W 1993 roku został wybrany Piłkarzem Roku w Anglii według FWA, jednak to nie przekonało selekcjonera reprezentacji Anglii – Grahama Taylora, który od 1991 roku przestał powoływać Waddle’a do drużyny Synów Albionu.

W sezonie 1993/1994 dotarł z klubem do półfinału Pucharu Ligi Angielskiej, w którym przegrał rywalizację z Manchesterem United (0:1, 1:4). W następnych sezonach: 1994/1995 i 1995/1996 klub kończył rozgrywki ligowe w dolnej części tabeli ligowej: odpowiednio 13. i 15. miejsce. W styczniu 1995 roku został wybrany Piłkarzem Miesiąca w Premier League^[10], a po sezonie 1994/1995 Trevor Francis został zastąpiony przez byłego trenera Tottenhamu Hotspur – Davida Pleata.

W styczniu 1996 roku trener Newcastle United – Kevin Keegan próbował ściągnąć swojego byłego kolegę z klubu do drużyny Srok jako zastępcę Davida Ginoli, który był wówczas zawieszony, jednak cena wywoławcza transferu zaproponowana przez Davida Pleata (1 000 000 funtów brytyjskich) nie zadowalała trenera Srok^[11]. W tym samym czasie kupnem Waddle’a zainteresowane były kluby: Sunderland, szkocki Celtic, Leeds United^[12].

Później Waddle był trapiony licznymi kontuzjami, w związku z czym oraz świetną formą młodego wówczas Ritchiego Humphreysa (4 gole w 5 meczach) opuścił klub, w którym rozegrał 109 meczów ligowych, zdobywając 10 goli oraz zanotował większą liczbę asyst. Waddle potrafił grać świetnie lewą nogą, a do jego najsłynniejszych trików należy „step over”.

We wrześniu 1996 roku został zawodnikiem szkockiego Falkirk, gdzie miał być grającym trenerem. Jednak po kilku miesiącach wrócił do Anglii grać w Bradford City, gdzie w krótkim czasie stał się ulubieńcem kibiców klubu. 8 listopada 1996 roku w zremisowanym 3:3 meczu wyjazdowym z Huddersfield Town (mecz był transmitowany w telewizji), zdobył gola z rzutu roźnego. 25 stycznia 1997 roku w czwartej rundzie Pucharu Anglii, zdobył gola w wygranym 3:2 meczu z Evertonem, który później został uznany Golem Miesiąca w Anglii.

Jednak nie dokończył sezonu 1996/1997, gdyż w marcu 1997 roku za 75 000 funtów brytyjskich przeniósł się do Sunderlandu, w którym rozegrał 7 meczów ligowych, zdobywając 1 gola, jednak nie zdążył uratować klubu przed spadkiem z Premier League (18. miejsce)^[13].

W maju 1997 roku został grającym trenerem Burnley (klub już wcześniej chciał zatrudnić Waddle’a w tej roli^[14]), jednak po rozczarowującym sezonie 1997/1998 (20. miejsce), mimo uniknięcia przez klub spadku z Second Division, Waddle odszedł z klubu po rozegraniu 32 meczów oraz zdobyciu 1 gola (25 października 1997 roku w zremisowanym 2:2 meczu u siebie z AFC Bournemouth – gol w 25. minucie na 1:0^[15]).

We wrześniu 1998 roku został zawodnikiem Torquay United, jednak po rozegraniu 7 meczów ligowych wrócił do Sheffield Wednesday w roli trenera drużyny rezerw, którym był w okresie lipiec 1999 – czerwiec 2000 oraz grał jednocześnie w lokalnej drużynie amatorskiej. Klub opuścił po tym, jak w czerwcu 2000 jego menadżerem został Paul Jewell.

Następnymi klubami w karierze Waddle’a były: Worksop Town (2000–2002 – 60 meczów, 3 gole w tym 12:0 z Frickley Athletic w ramach Northern Premier League), Glapwell (2002 – 2 mecze) oraz Stocksbridge Park Steels (2002 – 1 mecz), w którym po raz pierwszym zakończył piłkarską karierę.

Potem grał w amatorskiej lidze Sheffield Wragg Over-40s w sezonie 2012/2013^[16], wkrótce po 11 latach wznowił karierę, podpisując nieligowy kontrakt z występującym w rozgrywkach Northern Counties East League Hallam, w którym zadebiutował 22 lipca 2013 roku w przegranym 2:6 przedsezonowym wyjazdowym meczu towarzyskim z Chesterfield^[17][18]. 1 sierpnia 2013 roku podpisał profesjonalny kontrakt do końca sezonu 2013/2014, równocześnie pozostając członkiem zespołu komentatorskiego stacji ESPN. Po sezonie definitywnie zakończył piłkarską karierę.

Chris Waddle 16 października 1984 roku na The Dell w Southampton w wygranym 2:0 meczu eliminacyjnym mistrzostw Europy U-21 1986 z reprezentacją Finlandii U-21, rozegrał swój jedyny mecz w reprezentacji Anglii U-21 (zdobył gola w 2. minucie, strzelając pierwszą bramkę meczu^[19]).

W latach 1985–1991 w seniorskiej reprezentacji Anglii rozegrał 62 mecze, w których zdobył 6 goli. Debiut zaliczył 26 marca 1985 roku na Stadionie Wembley w wygranym 2:1 meczu towarzyskim z reprezentacją Irlandii^[20][21]. Natomiast swojego pierwszego gola w reprezentacji Anglii zdobył 16 października 1985 roku na Stadionie Wembley w wygranym 5:0 meczu eliminacyjnym mistrzostw świata 1986 z reprezentacją Turcji (zdobył gola w 15. minucie, strzelając pierwszą bramkę meczu^[22]).

Waddle był w składzie reprezentacji Anglii na mistrzostwach świata 1986 w Meksyku (ćwierćfinał) i mistrzostwach świata 1990 we Włoszech (4. miejsce po przegranej 2:1 w meczu o 3. miejsce z reprezentacją Włoch 7 lipca 1990 roku na Stadio San Nicola w Bari), Waddle 4 lipca 1990 roku na Delle Alpi w Turynie w półfinale z późniejszym mistrzem świata – reprezentacją RFN (1:1 p.d. 3:4 po serii rzutów karnych, nie wykorzystał decydującego rzutu karnego^[23]), a także na mistrzostwach Europy 1988 w RFN, na których Waddle rozegrał wszystkie 3 mecze, a Synowie Albionu przegrali wszystkie mecze Grupy 2 (z reprezentacją Irlandii (0:1), z reprezentacją Holandii (1:3), z reprezentacją ZSRR (1:3)), w związku z czym zakończyli udział w fazie grupowej.

Po niewykorzystanym rzucie karnym w półfinale mistrzostw świata 1990 we Włoszech z reprezentacją RFN, tłumaczył, iż podszedł do próby za Paula Gascoigne’a, gdyż ten był zdenerwowany zawieszeniem z gry w następnym meczu^[24]. Swoje niepowodzenie tłumaczył wcześniejszym spotkaniem z izraelskim iluzjonistą – Uri Gellerem oraz amerykańskim piosenkarzem tzw. królem popu – Michaelem Jacksonem^[25]. Mimo niepowodzenia dziennikarz The Guardian – Rob Bagchi w 2010 roku ocenił występ Waddle’a na tym turnieju jako wspaniały^[26].

Ostatni mecz w reprezentacji Anglii rozegrał 16 października 1991 roku na Stadionie Wembley w wygranym 1:0 meczu eliminacyjnym mistrzostw Europy 1992 z reprezentacją Turcji, natomiast swojego ostatniego gola w reprezentacji Anglii zdobył 27 maja 1989 roku w wygranym 2:0 meczu z reprezentacją Szkocji w ramach Rous Cup 1989 (zdobył gola w 15. minucie, strzelając pierwszą bramkę meczu^[27])^[20][21][28].

Na początku 1994 roku ówczesny selekcjoner reprezentacji Anglii – Terry Venables chciał go powołać na mecz towarzyski z reprezentacją Danii, który został rozegrany 9 marca 1994 roku na Stadionie Wembley (1:0), jednak Waddle był wówczas kontuzjowany, w związku z czym nie mógł wystąpić w tym meczu^[29].

Klub	Sezon	Liga	Liga		Puchar krajowy		Puchar Ligi		UEFA		Łącznie
			Mecze	Gole	Mecze	Gole	Mecze	Gole	Mecze	Gole	Mecze	Gole
Newcastle United	1980/1981	Second Division	13	1	4	2	0	0	—		17	3
	1981/1982	Second Division	42	7	3	1	2	0	—		47	8
	1982/1983	Second Division	37	7	2	0	1	0	—		40	7
	1983/1984	Second Division	42	18	1	0	2	0	—		45	18
	1984/1985	First Division	36	13	2	1	4	2	—		42	16
Łącznie			170	46	12	4	9	2	—		191	52
Tottenham Hotspur	1985/1986	First Division	39	11	5	2	6	1	—		50	14
	1986/1987	First Division	39	6	6	2	9	3	—		54	11
	1987/1988	First Division	22	2	2	1	1	0	—		25	3
	1988/1989	First Division	38	14	1	0	5	0	—		44	14
Łącznie			138	33	14	5	21	4	–		173	42
Olympique Marsylia	1989/1990	Première Division	37	9	5	3	—		8	1	50	12
	1990/1991	Première Division	35	6	5	0	—		9	2	49	8
	1991/1992	Première Division	35	7	3	0	—		3	1	41	8
Łącznie			107	22	13	3	—		20	4	149	29
Sheffield Wednesday	1992/1993	Premier League	33	1	8	2	9	0	4	1	54	4
	1993/1994	Premier League	19	3	1	0	6	0	—		26	3
	1994/1995	Premier League	25	4	3	1	0	0	—		28	5
	1995/1996	Premier League	32	2	1	0	4	0	2	1	39	3
Łącznie			109	10	13	3	19	0	6	2	147	15
FC Falkirk	1996/1997	Scottish Premier League	4	1	0	0	0	0	—		4	1
Łącznie			4	1	0	0	0	0	—		4	1
Bradford City	1996/1997	First Division	26	5	3	1	0	0	—		29	6
Łącznie			26	5	3	1	0	0	—		29	6
AFC Sunderland	1996/1997	Premier League	7	1	0	0	0	0	—		7	1
Łącznie			7	1	0	0	0	0	—		7	1
FC Burnley	1997/1998	Second Division	32	1	2	0	2	1	—		36	2
Łącznie			32	1	2	0	2	1	—		36	2
Torquay United	1998/1999	Third Division	7	0	0	0	0	0	—		7	0
Łącznie			7	0	0	0	0	0	—		7	0
Łącznie w karierze			600	119	57	16	51	7	26	6	734	148

^[30]

Reprezentacja	Rok	Mecze	Gole
Anglia U-21	1984	1	1
Łącznie		1	1
Anglia	1985	11	1
	1986	12	2
	1987	6	1
	1988	9	0
	1989	10	2
	1990	13	0
	1991	1	0
Łącznie		62	6

^[31][20]

Lp.	Data	Stadion	Przeciwnik	Wynik	Turniej
Anglia U-21
1.	16.10.1984	The Dell, Southampton	Finlandia	2:0	El. Euro U-21 1986
Anglia
1.	16.10.1985	Stadion Wembley, Londyn	Turcja	5:0	El. Mundialu 1986
2.	26.03.1986	Stadion Dinama Tbilisi, Tbilisi	ZSRR	1:0	Mecz towarzyski
3.	15.10.1986	Stadion Wembley, Londyn	Irlandia Północna	3:0	El. Euro 1988
4.	01.04.1987	Windsor Park, Belfast	Irlandia Północna	2:0	El. Euro 1988
5.	26.04.1989	Stadion Wembley, Londyn	Albania	5:0	El. Mundialu 1990
6.	27.05.1989	Hampden Park, Glasgow	Szkocja	2:0	Rous Cup 1989

^[21]

Newcastle United

• Awans do First Division: 1984

Tottenham Hotspur

• 3. miejsce w First Division: 1987
• Finał Pucharu Anglii: 1987

Olympique Marsylia

• Mistrzostwo Francji: 1990, 1991, 1992
• Finał Pucharu Europy: 1991

Sheffield Wednesday

• Finał Pucharu Anglii: 1993
• Finał Pucharu Ligi Angielskiej: 1993

Reprezentacja Anglii

• 4. miejsce na mistrzostwach świata: 1990

• Drużyna Roku First Division według PFA: 1985, 1989
• Piłkarz Roku Tottenhamu Hotspur: 1988
• Onze d’Or: 1991
• Drużyna Roku FIFA: 1991
• Piłkarz Roku w Anglii według FWA: 1993
• Piłkarz Miesiąca w Premier League: styczeń 1995
• Gol Miesiąca w Anglii: styczeń 1997
• Drużyna 110-lecia Olympique Marsylia: 2010

Chris Waddle w 1987 roku nagrał wraz z klubowym kolegą z Tottenhamu Hotspur – Glennem Hoddlem piosenkę pt. „Diamond Lights” (12. miejsce w UK Singles Chart), którą wykonali w programie pt. Top Of The Pops^[32]. W 1991 roku nagrał wraz z klubowym kolegą z Olympique Marsylia – Basilem Bolim piosenkę pt. „We've Got a Feeling”^[33].

Po zakończeniu kariery piłkarskiej został ekspertem piłkarskim, komentatorem oraz dziennikarzem sportowym. Wcześniej pracował w Setanta Sports oraz w ESPN. Obecnie pracuje jako analityk transmisji meczów BBC Radio 5 Live, gdzie podsumowuje mecze Premier League, a także pisze felietony w dzienniku The Sun. Podpisał umowę z Setanta Sports na komentowanie meczów wyjazdowych reprezentacji Anglii w latach 2008–2009. Jest także ekspertem w Showsports Arabia, obejmującym angielską Premier League, ze studia w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich^[34].

Występował również w roli komentatora w grach sportowych wyprodukowanych przez Electronic Arts.

W 2003 roku Thierry Henry wybrał Waddle’a w swojej Drużynie Marzeń. Po porażce reprezentacji Anglii z reprezentacją Niemiec (1:4) 27 czerwca 2010 roku na Free State Stadium w Bloemfontein, Waddle skrytykował Angielski Związek Piłki Nożnej, twierdząc: „FA siedzą na tyłkach i nie robią nic turniej po turnieju. Dlaczego nie słuchają? Dlaczego czy nie patrzą na inne kraje i nie pytają „jak oni dalej produkują talenty?” Trenujemy talenty z piłkarzy... Brakuje nam tak wielu pomysłów i to jest takie frustrujące. Ilość pieniędzy w naszej lidze jest przerażająca i jedyne co robimy to marnujemy je na śmieciowe pomysły... Oszukujemy się myśląc, że mamy szansę jeśli utrzymamy wysokie tempo. Możemy grać tylko w jedną stronę, a jest to kiepskie. Nie możesz grać w piłkę nożną i mieć nadzieję na zdobycie trofeów grając sto mil na godzinę i wywierając presję na drużyny przez 90 minut. aby móc grać wolno, wolno, szybko i nie możemy tego zrobić.”^[35].

Waddle był kluczową częścią puli odniesień do kultury popularnej wykorzystywanych w skeczu stacji BBC pt. The Fast Show. Odniesienia do niego i jego zdjęć pojawiały się regularnie podczas segmentu informacyjnego programu „Chanel 9”.

Chris Waddle ma córkę Brooke i syna Jacka – również piłkarza, który 29 kwietnia 2012 roku podpisał profesjonalny kontrakt z Chesterfield. Kuzyn Waddle’a – Alan Waddle, również był piłkarzem, zawodnikiem klubów takich jak: Halifax Town, Liverpool, Leicester City, Swansea City, Newport County, Mansfield Town, Hartlepool United i Peterborough United.

W kwietniu 2005 roku został oskarżony o zaatakowanie mężczyzny w pubie w Dore, jednak zarzuty zostały oddalone z powodu braku dowodów^[36].

• Chris Waddle w bazie Soccerbase (ang.)
• Chris Waddle w bazie RSSSF.com (ang.)
• Chris Waddle. englandfc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-07)]. w bazie Englandfc.com (ang.)
• Chris Waddle w bazie PlayMakerStats (ang. • fr. • hiszp. • niem. • port. • wł.)
• Chris Waddle w bazie Premier League (ang.)
• Chris Waddle w bazie Sporting Heroes (ang.)
• Chris Waddle w bazie Englandstats.com (ang.)
• Chris Waddle w bazie WorldFootball.net (ang.)
• Chris Waddle w bazie FootballDatabase.eu (ang. • fr. • hiszp.)
• Chris Waddle w bazie England Football Online (ang.)
• Chris Waddle w bazie National Football Teams (ang.)
• Chris Waddle w bazie Soccerbase (ang.)
• Chris Waddle w bazie Barry Hugman’s Footballers (ang.)
• Chris Waddle w bazie Eu-Football.info (ang.)
• Chris Waddle, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2021-08-21] .
• Chris Waddle, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [dostęp 2021-08-21] .