Cudokaczka
| Callonetta leucophrys[1] | |||
| (Vieillot, 1816) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
cudokaczka | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Cudokaczka[6] (Callonetta leucophrys) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Zamieszkuje Amerykę Południową – od Boliwii po południową Brazylię, Urugwaj i północną Argentynę[7][4]. Jest gatunkiem niemigrującym, choć po sezonie lęgowym rozprasza się na niewielkie odległości, pojawiając się na niższych wysokościach i zbliżając do wybrzeży[7]. Od XX w. jest licznie hodowana w niewoli.
Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia ją na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Callonetta[6][9]. Miejsce gatunku w rodzinie kaczkowatych jest niejasne, prawdopodobnie najbliżej spokrewnioną z nią kaczką jest grzywienka zwyczajna (Chenonetta jubata)[10]. Nie wyróżnia się podgatunków[9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wymiary
- długość ciała: 35–38 cm[11]
- masa ciała: samce ok. 380 g, samice ok. 350 g
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]
- Środowisko
- Bagniste lasy tropikalne, bagniste polany na nizinnych, dobrze zadrzewionych obszarach. Także zaciszne sadzawki i niewielkie strumienie[7].
- Pożywienie
- Żywi się drobnymi roślinami wodnymi, planktonem, małymi owadami i skorupiakami.
- Lęgi
- Trwają od maja do lipca.
- Gniazdo
- Gniazduje na drzewie – w dziupli lub starych gniazdach innych ptaków zbudowanych z gałązek[7].
- Jaja
- W zniesieniu 6–12 jaj[7]. Samica sama wysiaduje jaja przez około 26 dni, natomiast samiec pomaga jej wodzić pisklęta.
- Pisklęta
- W chwili wyklucia ważą 170–200 g. Pierwsze pióra wyrastają im po 2 tygodniach. Pełne ubarwienie uzyskują dopiero po 3 miesiącach.
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje cudokaczkę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji na wolności, według szacunków organizacji Wetlands International z 2021 roku, prawdopodobnie mieści się w przedziale 25–100 tysięcy osobników. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako spadkowy ze względu na utratę siedlisk leśnych[5].
Hodowla
[edytuj | edytuj kod]Obecnie jest licznie hodowana w amatorskich hodowlach. Zaczęto ją sprowadzać do Europy w 1907 roku. Poza sezonem lęgowym można je trzymać w stadkach z innymi gatunkami ptaków. Są karmione standardowym pokarmem dla małych kaczek (ziarna pszenicy, owsa, kukurydzy i jęczmienia w formie śruty, mieszanki przemysłowe, zielonki, a młode dodatkowo pasze pochodzenia zwierzęcego).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Callonetta leucophrys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Callonetta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-11-21] (ang.).
- ↑ Carboneras 1992 ↓, s. 597.
- ↑ a b Ringed Teal (Callonetta leucophrys). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
- ↑ a b Callonetta leucophrys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Anatidae Leach, 1820 – kaczkowate – Ducks, Geese, Swans (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-15].
- ↑ a b c d e Carboneras 1992 ↓, s. 598.
- ↑ Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-27].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ Kevin P. Johnson, Michael D. Sorenson. Phylogeny and biogeography of dabbling ducks (genus Anas): a comparison of molecular and morphological evidence. „The Auk”. 116 (3), s. 792–805, 1999. (ang.).
- ↑ Cudokaczka (łac. Callonetta leucophrys). [w:] Portal hodowców ptaków ozdobnych www.ptakiozdobne.pl [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-16)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
