Długoszpon żółtoczelny
| Jacana spinosa[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
długoszpon żółtoczelny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Długoszpon żółtoczelny[4] (Jacana spinosa) – gatunek średniego, długopalczastego ptaka z rodziny długoszponów (Jacanidae). Występuje w Meksyku i Ameryce Środkowej, w tym na Kubie i innych karaibskich wyspach; sporadycznie także na południowych krańcach USA. Nie jest zagrożony.
Systematyka, zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje ten gatunek za monotypowy[5]. Autorzy Handbook of the Birds of the World wstępnie wyróżniają 3 podgatunki[2]:
- J. s. gymnostoma (Wagler, 1831) – Meksyk od południowo-środkowego stanu Sinaloa i środkowego Tamaulipas na południe po Chiapas, Jukatan i wyspę Cozumel; rzadko południowo-wschodnie USA (dawniej odbywał lęgi w południowo-wschodnim Teksasie).
- J. s. spinosa (Linnaeus, 1758) – Belize i Gwatemala na południe po zachodnią Panamę.
- J. s. violacea (Cory, 1881) – Kuba, Isla de la Juventud (prawdopodobnie tamtejsza populacja wymarła), Jamajka i Hispaniola.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
- Ma żółty dziób i płytkę kostną na czole. Czarny, opalizujący obszar ma swą granicę na karku i piersi. Brzuch i skrzydła są brązowe, błyszczące. Szare nogi z długimi palcami. Ogon czarny.
- Wymiary
- długość ciała: 17–23 cm
- rozpiętość skrzydeł: 60–65 cm
- masa ciała: 85–170 g – samica większa od samca do 77%, w okresie lęgowym cięższa
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Rozlewiska, bagna i inne podmokłe tereny z pływającą roślinnością.
- Zachowanie
- Spaceruje po liliach oraz innych roślinach o pływających liściach.
- Głos
- Wydaje różne, ostre i wysokie dźwięki; jest hałaśliwy. Czasami bardziej złożone głosy
- Pożywienie
- Czasami zjada nasiona lilii, ale głównie owady.
- Lęgi
- Wyprowadza wiele lęgów. Na cały czas podmokłych obszarach może się rozmnażać cały rok. Gniazdo na pływających liściach, zbudowane z materiału roślinnego. W porze deszczowej składa 4 płowe jaja z czarnymi plamkami, wysiaduje 22–24 dni.
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje długoszpona żółtoczelnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji lęgowej mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów osobników. BirdLife International uznaje globalny trend liczebności populacji za trudny do określenia ze względu na niepewność co do wpływu modyfikacji siedlisk na wielkość populacji[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jacana spinosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Jenni, D.A. & Kirwan, G.M.: Northern Jacana (Jacana spinosa). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-01-23].
- ↑ a b Jacana spinosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Jacanidae Chenu & des Murs, 1854 (1840) - długoszpony - Jacanas (wersja: 2015-02-09). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-03].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-03]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Multico, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
