Dobór grupowy

Dobór grupowy – mechanizm ewolucji biologicznej, w którym dobór naturalny oddziałuje na całe grupy osobników, a nie wyłącznie na pojedyncze osobniki lub geny.

Mechanizm

Polega on na faworyzacji (a co za tym idzie – rozpowszechnianiu) alleli korzystnych dla populacji, pomimo ich szkodliwości dla osobnika^[1]^[2] (tzw. altruizm genetyczny)^[3] na skutek międzypopulacyjnej konkurencji wewnątrzgatunkowej^[2].

Historia

Koncepcja spopularyzowane m.in. przez Vero C. Wynne-Edwardsa^[4]. Przez długi czas odrzucana w biologii ewolucyjnej, szukającej wyjaśnień w doborze osobniczym^[5]. Koncepcja zyskała na popularności w ostatnich dekadach w postaci wielopoziomowego doboru grupowego^[6].

Wielopoziomowy dobór grupowy

Rozwinięciem koncepcji doboru grupowego jest wielopoziomowy dobór grupowy^[5]. Zakłada on wielopoziomowość ewolucji - osobniki konkurują między sobą w ramach grup, a grupy konkurują między sobą w ramach większych grup. Zgodnie z nim grupy złożone z altruistycznych osobników mogą być preferowane przez dobór przy istnieniu konkurencji między grupami, prowadząc do wzrostu częstości altruistycznych osobników w populacji^[7]. Analogiczny proces może zachodzić na wyższych szczeblach organizacyjnych (grupy grup). Koncepcja ta stosowana jest do wyjaśnienia ewolucji kulturowej zachowań sprzyjających spójności grupowej (religia, muzyka) i różnic międzygrupowych^[7], a także formowania się państw i imperiów^[8].

Zobacz też

Przypisy

↑ Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 31, ISBN 978-83-01-16530-7 .
↑ ^a ^b Grażyna Łabno: Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2006, s. 64. ISBN 83-7407-017-X.
↑ Jerzy Dzik: Ewolucja. Warszawa: 2006, s. 19.
↑ John Maynard Smith. Commentary. Group selection. „The Quarterly Review of Biology”. 51 (2), s. 277-283, czerwiec 1976. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).
↑ ^a ^b David Sloan Wilson, Elliott Sober. Reintroducing group selection to the human behavioral sciences. „Behavioral and Brain Sciences”. 17 (4), s. 585-608, 1994. DOI: 10.1017/S0140525X00036104. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).
↑ group selection, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-07-31] (ang.).
↑ ^a ^b David Sloan Wilson, Mark Van Vugt, Rick O'Gorman. Multilevel Selection Theory and Major Evolutionary Transitions. Implications for Psychological Science. „Current Directions in Psychological Science”. 17 (1), s. 6-9, 1.02.2008. DOI: 10.1111/j.1467-8721.2008.00538.x. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).
↑ Peter Turchin. Warfare and the Evolution of Social Complexity: A Multilevel-Selection Approach. „Structure and Dynamics”. 4 (3), s. c6-9, 7.11.2010. DOI: 10.5070/SD943003313. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).

[StB2-1] Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 31, ISBN 978-83-01-16530-7 .

[Eko-2] Grażyna Łabno: Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2006, s. 64. ISBN 83-7407-017-X.

[Dzik2006-3] Jerzy Dzik: Ewolucja. Warszawa: 2006, s. 19.

[smith-4] John Maynard Smith. Commentary. Group selection. „The Quarterly Review of Biology”. 51 (2), s. 277-283, czerwiec 1976. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).

[wilsonsober-5] David Sloan Wilson, Elliott Sober. Reintroducing group selection to the human behavioral sciences. „Behavioral and Brain Sciences”. 17 (4), s. 585-608, 1994. DOI: 10.1017/S0140525X00036104. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).

[britannica-6] group selection, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-07-31] (ang.).

[wilson-7] David Sloan Wilson, Mark Van Vugt, Rick O'Gorman. Multilevel Selection Theory and Major Evolutionary Transitions. Implications for Psychological Science. „Current Directions in Psychological Science”. 17 (1), s. 6-9, 1.02.2008. DOI: 10.1111/j.1467-8721.2008.00538.x. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).

[turchin-8] Peter Turchin. Warfare and the Evolution of Social Complexity: A Multilevel-Selection Approach. „Structure and Dynamics”. 4 (3), s. c6-9, 7.11.2010. DOI: 10.5070/SD943003313. [dostęp 2022-07-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Procesy ewolucyjne	adaptacja dobór naturalny ewolucja molekularna ewolucja regresywna ewolucja rozbieżna ewolucja układu nerwowego ewolucyjny wyścig zbrojeń koewolucja kooptacja makroewolucja megaewolucja mikroewolucja paralelizm ewolucyjny radiacja ewolucyjna specjacja
Nauki związane z ewolucją	biologia ewolucyjna biologia porównawcza ekologia ewolucyjna ekonomia ewolucyjna ewolucyjna biologia rozwoju filogenetyka genetyka populacyjna kladystyka medycyna ewolucyjna paleontologia psychologia ewolucyjna
Rodzaje specjacji	allopatryczna filetyczna parapatryczna radiacyjna sympatryczna
Rodzaje doboru naturalnego	grupowy kierunkowy krewniaczy osobniczy płciowy różnicujący stabilizujący sztuczny
Ewolucja molekularna	dryf genetyczny filogenetyka molekularna mutacja tempo substytucji teoria neutralna ewolucji molekularnej zegar molekularny
Ewolucja poszczególnych taksonów	brzegowców człowieka dinozaurów hipopotamowatych koniowatych kotowatych nietoperzy płazów ptaków ssaków waleni
Pojęcia	atawizm dostosowanie drzewo filogenetyczne efekt wąskiego gardła efekt założyciela formy przejściowe hipoteza Czerwonej Królowej LUCA narządy analogiczne homologia ostatni wspólny przodek
Historia myśli ewolucyjnej	ewolucjonizm (biologia) lamarkizm Karol Darwin O powstawaniu gatunków teoria rekapitulacji darwinizm neodarwinizm syntetyczna teoria ewolucji