Emil Kapaun

Emil Kapaun

Sługa Boży
Emil Kapaun w okresie powojennym
Kraj działania	Stany Zjednoczone, Birma, Japonia, Korea Południowa, Korea Północna
Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1916 Pilsen
Data i miejsce śmierci	23 maja 1951 Pyŏktong
Kapelan 8 pułku kawalerii
Okres sprawowania	1950–1951
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	9 czerwca 1940
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Emil Kapaun ok. 1943
kapitan
Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1916 Pilsen↗
Data śmierci	23 maja 1951
Przebieg służby
Lata służby	1944–1951
Siły zbrojne	US Army
Jednostki	1 Dywizja Kawalerii
Stanowiska	kapelan
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania birmańska wojna koreańska † worek pusański bitwa pod Unsan

Emil Joseph Kapaun (ur. 20 kwietnia 1916 w Pilsen, zm. 23 maja 1951 w Pyŏktong) – amerykański duchowny katolicki, kapelan Armii Stanów Zjednoczonych z okresu II wojny światowej i wojny koreańskiej, Sługa Boży Kościoła katolickiego, kawaler Medalu Honoru.

Urodził się 20 kwietnia 1916 roku i dorastał na farmie 5 km na południowy zachód od miejscowości Pilsen w stanie Kansas, w hrabstwie Marion^[1]. Jego rodzice, Enos i Elizabeth (Hajek) Kapaun, byli czeskimi imigrantami^[2]. W młodości grywał w baseball^[3]. Ukończył szkołę średnią w Pilsen w maju 1930 roku,^[4] seminarium duchowne Conception Abbey (College of New Engleberg; Conception Seminary College) w Conception w stanie Missouri w czerwcu 1936 roku oraz Kenrick Theological Seminary w Saint Louis, w 1940 roku. W 1947 uczęszczał do Catholic University of America w Waszyngtonie^[5].

9 czerwca 1940 roku Emil Kapaun został wyświęcony na księdza w Newman University w Wichicie w stanie Kansas^[6]. Mszę świętą prymicyjną odprawił w kościele św. Jana Nepomucena w swoim rodzinnym Pilsen. W styczniu 1943 roku został mianowany kapelanem pomocniczym na lotnisku wojskowym Herington w pobliżu Herington w stanie Kansas^[6]. W grudniu 1943 roku został proboszczem w cywilnej parafii na miejsce ks. Sklenara, który przeszedł na emeryturę. Posługiwał w rejonie Pilsen na terenie rzymskokatolickiej diecezji Wichita.

Wstąpił do Szkoły Kapelanów Armii USA w Fort Devens w stanie Massachusetts w sierpniu 1944 roku, a po ukończeniu nauki w październiku rozpoczął służbę jako kapelan wojskowy w Camp Wheeler w stanie Georgia. On i jeden inny kapelan posługiwali ok. 19 tysiącom mężczyzn i kobiet z personelu wojskowego^[4]. Kapaun został wysłany do Indii, po czym służył na terytorium Birmy od kwietnia 1945 do maja 1946 roku^[6]. Poruszając się samodzielnie samochodem Jeep Willys docierał do swoich podopiecznych, żołnierzy amerykańskich oraz miejscowych Birmańczyków, poruszając się po obszarze 5200 km kw.^[7] Został awansowany na kapitana w styczniu 1946 roku^[6].

Został zwolniony z czynnej służby w lipcu 1946. W ramach rządowego programu G.I. Bill w lutym 1948 roku uzyskał tytuł Master of Arts na Catholic University of America. We wrześniu 1948 roku powrócił do czynnej służby w armii amerykańskiej i podjął kapelanię w Fort Bliss niedaleko El Paso w Teksasie. W grudniu 1949 roku po raz ostatni opuścił swoich rodziców w Pilsen i wyjechał do okupowanej Japonii^[6].

W styczniu 1950 roku stacjonował w pobliżu góry Fudżi. Został kapelanem 8 pułku kawalerii ze składu 1 Dywizji Kawalerii^[7]. 15 lipca 1950 wraz z dywizją opuścił Zatokę Tokijską i przybył na Półwysep Koreański niecały miesiąc po inwazji Korei Północnej na Koreę Południową^[4].

1 Dywizja Kawalerii dokonała pierwszego desantu morskiego w wojnie koreańskiej 18 lipca 1950 roku. Pod koniec sierpnia Kapaun został przydzielony do służby jako kapelan 3. batalionu w 8 pułku kawalerii. Wkrótce potem brał udział w walkach o worek pusański w Korei Południowej^[8]. Stamtąd, od połowy września, Kapaun i dywizja stale przemieszczali się na północ. 9 października dywizja przekroczyła równoleżnik 38°N, wchodząc na terytorium Korei Północnej i zbliżyła się na odległość 80 km od granicy z Chinami. Główną skargą kapelana w tamtych czasie był brak snu przez kilka tygodni z rzędu^[4]. Nieustannie towarzyszył umierającym żołnierzom, udzielał chrztów, słuchał spowiedzi, udzielał Komunii Świętej i odprawiał Msze Święte na zaimprowizowanym ołtarzu ustawionym na masce jego Jeepa Willysa. Wielokrotnie tracił swoje naczynia liturgiczne i pojazd z powodu wrogiego ostrzału.

Został wzięty do niewoli przez chińskich żołnierzy podczas bitwy pod Unsan w Korei Północnej 2 listopada 1950 roku^[2][3]. Wraz z innymi pojmanymi żołnierzami 3. batalionu 8 pułku kawalerii, maszerował 140 km do tymczasowego obozu jenieckiego w Sombakolu w pobliżu stałego obozu nr 5 w Pyŏktong, gdzie zostali później przeniesieni^[3]. W obozach kopał latryny, mediował spory, oddawał własne racje żywnościowe i podnosił morale wśród jeńców^[2]. Znany był wśród swoich współwięźniów jako ten, który kradł dla głodnych żywność od strażników^[2]. Prowadził także innych jeńców do aktów buntu i szmuglował leki przeciwko dyzenterii dla amerykańskiego lekarza wojskowego uwięzionego w tym samym obozie, Sidneya Esenstena^[9].

U Kapauna rozwinął się wkrótce zakrzep krwi w jednej z nóg, cierpiał też na dyzenterię i zapalenie płuc^[10]. Choć osłabiony po prawie wielu miesiącach niewoli, z powodzeniem poprowadził nabożeństwo wielkanocne 25 marca 1951 roku^[11].

Był tak słaby, że strażnicy więzienni zabrali go do miejsca odosobnienia w obozie w Pyoktong, nazywanego ironicznie „szpitalem”^[2][3], w którym tak naprawdę został sam bez pomocy i umarł z powodu niedożywienia oraz zapalenia płuc 23 maja 1951 roku^[2]. Kapaun został pochowany w masowym grobie w pobliżu rzeki Yalu Jiang^[4].

Był jednym z dwunastu amerykańskich kapelanów, którzy zginęli w Korei. Czterech kapelanów armii amerykańskiej zostało wziętych do niewoli w 1950 roku. Żaden z nich nie przeżył pobytu w obozie^[12].

Ks. Emil Kapaun został odznaczony wieloma amerykańskimi odznaczenia wojskowymi, w tym najwyższym, Medalem Honoru, otrzymanym pośmiertnie w 2013 roku^[13]. W Wichicie nazwano jego imieniem katolicką szkołę średnią, Kapaun Mt. Carmel Catholic High School^[3]. W 1993 roku papież Jan Paweł II rozpoczął jego proces beatyfikacyjny^[2].