Franco Nero

Franco Nero

Imię i nazwisko	Francesco Clemente Giuseppe Sparanero
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1941 San Prospero Parmense (Parma)
Zawód	aktor, producent filmowy, scenarzysta, reżyser
Współmałżonek	Vanessa Redgrave (od 2006)
Lata aktywności	od 1962
Multimedia w Wikimedia Commons

Franco Nero, właściwie Francesco Clemente Giuseppe Sparanero (ur. 23 listopada 1941 w San Prospero Parmense w Parmie) – włoski aktor, producent filmowy, scenarzysta i reżyser^[1].

Jego przełomową rolą była postać tytułowego bohatera w spaghetti westernie Sergia Corbucciego Django (1966)^[2], co uczyniło go ikoną popkultury i zapoczątkowało międzynarodową karierę obejmującą ponad 200 głównych i drugoplanowych ról w szerokiej gamie filmów i produkcji telewizyjnych^[3]. Nominowany do nagrody Złotego Globu jako najbardziej obiecujący debiutant za rolę Lancelota Du Laca w musicalu fantasy Joshuy Logana Camelot (1967)^[4]. Laureat nagrody David di Donatello dla najlepszego aktora za rolę kapitana Claudio Bellodiego w dramacie kryminalnym Damiano Damianiego Dzień puszczyka (Il giorno della civetta, 1968)^[5].

Urodził się w San Prospero Parmense, w Parmie we włoskiej rodzinie pochodzenia romskiego^[6]. Jego ojciec był brygadierem w Korpusie Karabinierów^[7]. Jego rodzice pochodzili z San Severo^[8][9].

Dorastał w Bedonii i Mediolanie^[10]. W wieku sześciu lat brał udział w przedstawieniach przygotowywanych pod opieką księdza miejscowej parafii na przedmieściach Parmy. Studiował przez jakiś czas ekonomię na Facoltà di Economia e Commercio, a potem przez dwa lata pracował jako księgowy w Mediolanie, gdzie uczęszczał też na kursy recytatorskie w Piccolo Teatro di Milano^[11][12].

Początkowo zarabiał na życie jako malarz i fotograf, a karierę aktorską rozpoczął w 1962^[13] w czarno–białym dramacie Przepalona skóra (Pelle viva) z Elsą Martinelli. W filmie krótkometrażowym Przestępstwo (Un delitto, 1963) wystąpił w roli chłopca, który codziennie mija ten sam dom w drodze do szkoły. Wziął udział w popularnej włoskiej foto–powieści i występował w okazjonalnych w nocnych klubach. Znalazł się też w obsadzie komedii Pożyczona dziewczyna (La ragazza in prestito, 1964) z Annie Girardot.

Mając 23 lata pojawił się w rzymskiej wytwórni Cinecittà i dostał niewielką rolę w komedii Celestina (La Celestina P...R..., 1965). Rok później został dostrzeżony w Rzymie przez hollywoodzkiego reżysera Johna Hustona, który zaangażował go do roli Abla w filmie Biblia (La Bibbia, 1966). Następnie posypały się dalsze propozycje, już głównych ról, w awanturniczych filmach, obliczonych na gust masowego widza, takich jak dramat Znałem ją dobrze (Io la conoscevo bene, 1965) czy western Złoczyńcy (Gli uomini dal passo pesante, 1965). Drogę do Hollywood otworzyły mu kreacje samotnego mściciela w spaghetti westernach – Django (1966), Do widzenia, Teksas (Texas, Addio, 1966), Brutal i zwierzak (Tempo di Massacro, 1966), Deaf Smith i Johnny Ears (Los Amigos, 1973), Keoma (1976) i Django 2: il grande ritorno (1987)^[14]. Wystąpił w anglojęzycznych filmach, w tym w roli Cygana w melodramacie Dziewica i Cygan (The Virgin and the Gypsy, 1970), wojennym Komandosi z Navarony (Force 10 from Navarone, 1978), dramacie sensacyjnym Wejście Ninja (Enter the Ninja, 1981) i dreszczowcu Szklana pułapka 2 (Die Hard 2, 1990)^[15] u boku Bruce’a Willisa.

Wcielał się w imponującą gamę postaci, w tym upokorzonego inżyniera żądnego zemsty w dramacie kryminalnym Ulica prawa (Il cittadino si ribella, 1974), Rudolpa Valentino w telewizyjnym dramacie biograficznym ABC Legenda Valentino (The Legend of Valentino, 1975) w reż. Melville’a Shavelsona, gejowskiego porucznika w dramacie Querelle (1982) z Jeanne Moreau, serbskiego średniowiecznego bohatera w Sokół (Banovic Strahinja, 1983), Arpada w dramacie Podbój (Honfoglalás, 1996) i kaprala karabinierów Nerzę w dramacie Bandyci (Li chiamarono... briganti!, 1999) z Claudią Cardinale. Spróbował swoich sił jako scenarzysta i producent, m.in. westernu Jonathan zwany Niedźwiedziem (Jonathan degli orsi, 1994)^[16]. W 2005 zadebiutował jako reżyser dramatu Forever Blues.

Romansował z Catherine Deneuve (1970)^[17], Nathalie Delon (1971–1972)^[17], Carroll Baker (1973)^[17], Goldie Hawn (1975)^[17] i Ursulą Andress (1976)^[17]. 31 grudnia 2006 zawarł związek małżeński z długoletnią partnerkę życiową Vanessą Redgrave^[18], którą poznał w grudniu 1966 na planie filmu Camelot. Mają syna Carlo Gabriela (ur. 16 września 1969).

• Portret na życzenie: Franco Nero. „Film”. nr 27/1984 (1826), s. 22, 1984-07-01. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
• Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992, s. 150-151. ISBN 83-85195-83-1.

• Franco Nero w bazie IMDb (ang.)
• Franco Nero w bazie Filmweb
• Franco Nero w bazie Notable Names Database (ang.)
• Franco Nero w bazie Discogs.com (ang.)