Gowarczów (gromada)
| gromada | |||
| 1954–1973 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Data powstania |
29 września 1954 | ||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1973 | ||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Gowarczów – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Gowarczów z siedzibą GRN w Gowarczowie utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie koneckim w woj. kieleckim, na mocy uchwały nr 13d/54 WRN w Kielcach z dnia 29 września 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Borowiec, Gowarczów, Ruda Białaczowska i Skrzyszów ze zniesionej gminy Gowarczów w tymże powiecie oraz obszary dotychczasowych gromad Korytków i Kupimierz ze zniesionej gminy Stużno w powiecie opoczyńskim, a także pas leśny o powierzchni 2300 ha z powiatu opoczyńskiego[6]. Dla gromady ustalono 27 członków gromadzkiej rady narodowej[7].
Na uwagę zasługuje znajdowanie się w granicach gromady Gowarczów – lecz wyłączonego spod jej administracji – rozbudowującego się poligonu wojskowego Barycz, obejmującego dotychczasowe gromady Barycz, Bębnów, Brzeźnica, Huta, Januchta, Józefów, Komaszyce, Miłaków, Morzywół, Rogówek i Wola Nosowa, które stopniowo wyludniano, podporządkowując je na potrzeby poligonu[8]. Jednak już na przełomie lat 50. i 60. poligon zlikwidowano, a 1 stycznia 1959 roku utworzono na tym terenie nadleśnictwo Barycz[9], którego głównym celem było zalesienie ponad 4000 ha gruntów rolnych byłego poligonu[10]. 31 grudnia 1959 część tych obszarów – dawne wsie Eugeniów, Gąsiorów i Kacprów – wyłączono z gromady Gowarczów, włączając je do gromady Ruski Bród w powiecie przysuskim[11]. Wiele wsi włączonych uprzednio do poligonu Barycz do dziś nie zaludniono, a pozostają one uroczyskami bądź niewielkimi osadami leśnymi (Budki, Eugeniów, Gąsiorów, Huta (Stara), Januchta, Józefów, Kacprów, Ludwinów i Wola Nosowa).
31 grudnia 1959 do gromady Gowarczów przyłączono wieś Giełzów z gromady Petrykozy w powiecie opoczyńskim[11].
Gromada Gowarczów przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12]. 1 stycznia 1973 reaktywowano gminę Gowarczów[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Uchwała Nr 13d/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu koneckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 20 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 31 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 104).
- ↑ Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Końskich z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 9 października 1954 r., Nr. 11, Poz. 27).
- ↑ Historia Nadleśnictwa Barycz.
- ↑ Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego Nr 365 z dn. 10 listopada 1958 r.
- ↑ Historia nadleśnictwa Barycz.
- ↑ a b Dz.U. z 1959 r. nr 68, poz. 422.
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVII/79/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 8 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie kieleckim (Dz. Urz. WRN w Kielcach z 1972 r. Nr 26, poz. 173).
