 Szyld GOPR | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1961 |
| Status |
stowarzyszenie |
| Profil działalności |
ratownictwo górskie |
| Zasięg | |
| Prezes Zarządu |
Leszek Prokop |
| Członkowie |
Jerzy Tomala |
| Nr KRS | |
| Powiązania | |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°34′08″N 22°12′19″E/49,569028 22,205333
| |
| Strona internetowa | |
Grupa Bieszczadzka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – jedna z siedmiu grup regionalnych GOPR, która została powołana do działania w 1961 roku. Grupa prowadzi działalność ratowniczą na terenie Bieszczadów i Beskidu Niskiego. Stacja Centralna grupy znajduje się w Sanoku przy ul. Adama Mickiewicza 49, a Rejonowe Stacje Ratunkowe znajdują się w Ustrzykach Górnych i Cisnej, gdzie całodobowo przez cały rok dyżurują ratownicy. Ponadto w Wetlinie w schronisku "Pod Wysoką Połoniną", w Brzegach Górnych w schronisku "Pod Małą Rawką" i w miejscowości Caryńskie w schronisku Politechniki Warszawskiej pod Przysłupem Caryńskim znajdują się punkty ratunkowe GOPR. Na Połoninie Wetlińskiej w schronisku Chatka Puchatka i w Dukli znajdują się dyżurki sezonowe.[1]
Historia
[edytuj | edytuj kod]W sierpniu 1961 turysta Karol Dziuban otrzymał od Zarządu Głównego GOPR zadanie zorganizowania Grupy Bieszczadzkiej w związku z rosnącą liczbą turystów odwiedzających ten zakątek Polski. 21 września 1961 w Sanoku odbyło się pierwsze zebranie organizacyjne grupy (powstałej jako szósta jednostka GOPR w Polsce), podczas którego wybrano zarząd, w skład którego weszli: dr Józef Jankowski – prezes, Bronisław Witwicki – sekretarz, Kazimierz Harna – skarbnik, Jerzy Batruch – członek; ponadto lekarzem grupy został dr Jan Wołczański, a kierownikiem GB GOPR Karol Dziuban[2]. Wcześnie ww. Batruch, Witwicki i Harna (sanoczanie) oraz Miron Berezik z Leska byli założycielem zalążka Bieszczadzkiej Grupy GOPR[3]. W październiku 1961 odbyło się w Komańczy szkolenie pierwszych ratowników pod okiem instruktorów z TOPR. Patrolowanie gór przez ochotnicze grupy szkoleniowe zaplanowano od listopada 1961[4]. Z dniem 1 grudnia 1961 Grupa Bieszczadzka GOPR rozpoczęła służbę na terenie Beskidu Niskiego, Bieszczadów i Gór Słonnych[5]. W 1962 w placówce pracowało 22-23 ratowników społecznych i planowano wówczas zwiększenie liczby pracowników o kolejnych 10[6][7]. Latem 1963 jednostka liczyła już 36 ratowników, w tym trzy kobiety[8], pod koniec 1964 – 50 członków[9], w 1972 już ponad 100 ratowników[10]. W późniejszych latach powstały dyżurki w Wetlinie, Ustrzykach Górnych, Cisnej, Dukli[11]. W latach 60. Biuro GOPR w Sanoku mieściło się pod adresem ulicy Ignacego Daszyńskiego 28[12].
Z okazji 15-lecia istnienia w 1976 Grupa Bieszczadzka GOPR otrzymała sztandar (wręczony przez honorowego prezesa GOPR Jerzego Ustupskiego), udekorowany wówczas srebrną Honorową Odznaką PTTK[13][14]. Po śmierci pierwszego naczelnika Karola Dziubana (1974), następcą na tym stanowisku został jego syn Jacek Dziuban[15] (naczelnik w latach 1974-1991). W październiku 1984 roku GOPR otrzymał nową siedzibę przy ulicy Adama Mickiewicza 49 w Sanoku[16][17].
Historycznie pierwszą interwencję Grupy wykonał w dniu 16 grudnia 1961 Jerzy Batruch[18]. Do 1986 grupa podjęła 12 tys. interwencji i przeprowadziła 342 wyprawy o charakterze ratowniczym lub poszukiwawczym, zaś w tym roku obchodziła jubileusz 25-lecia istnienia, analogicznie jak sanockie lotnictwo sanitarne[19]. W 1992 jednostka liczyła 171 osób[20], a na początku 1996 skupiała 169 ratowników[21].
Od 1991 do 1992 naczelnikiem GB GOPR był Robert Kołodziejczyk. Od 1970 z jednostką był związany Adam Górka, w latach 1990–1992 będący prezesem Zarządu Bieszczadzkiej Grupy GOPR, zaś w latach 1992–2002 jej naczelnikiem[22]. Od 2002 do 2003 naczelnikiem był Jerzy Żak. 1 maja 2003 naczelnikiem Grupy Bieszczadzkiej GOPR został Grzegorz Chudzik[23]. 1 kwietnia 2015 jego następcą został Krzysztof Szczurek[24]. Ratownikami Grupy Bieszczadzkiej GOPR byli m.in. Roman Bańkowski[25], Jerzy Mendyka (pilot i kierownik Zespołu Lotnictwa Sanitarnego w Sanoku), Aleksander Ostrowski[26].
17 września 2011 w Sanoku odbyły się uroczystości z okazji 50-lecia istnienia Grupy Bieszczadzkiej GOPR[27], a pięć lat później w dniu 19 listopada 2016 obchody 55-lecia[28].
Upamiętnienia
[edytuj | edytuj kod]W siedzibie Grupy Bieszczadzkiej GOPR przy ulicy Adama Mickiewicza 49 zostały ustanowione dwie tablice pamiątkowe:
- Tablica upamiętniająca Karola Dziubana, inicjatora powstania Grupy Bieszczadzkiej GOPR. Została odsłonięta 11 października 1986 podczas obchodów jubileuszu 25-lecia grupy[29]. Inskrypcja na tablicy brzmi: Karolowi Dziubanowi 1922-1974 pierwszemu naczelnikowi grupy bieszczadzkiej GOPR w jej XXV lecie. Ratownicy. Październik 1986[30].
- Tablica upamiętniająca Andrzeja „Duśka” Kurka, ratownika GOPR (zm. 1993). Została odsłonięta 13 września 2011 roku. Autorem i wykonawcą projektu był Roman Dawidziak[31][32][33][34]. Inskrypcja głosi: Andrzejowi Kurkowi „Duśkowi”. Człowiekowi wielkiego ducha, współtwórcy Grupy Bieszczadzkiej GOPR, jej prezesowi w latach 1961–1972, ratownicy. w pięćdziesiątą rocznicę powstania Grupy Bieszczadzkiej GOPR. 1961 2011.
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- II nagroda przewodniczącego Komitetu do spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej dla sekcji ratownictwa z powietrza Grupy Bieszczadzkiej GOPR (1990, za szczególne osiągnięcia w rozwoju ratownictwa z powietrza, za wprowadzanie nowatorskich metod ratownictwa z zastosowaniem śmigłowca Mi-2)[35]
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”[36]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stacje i punkty ratunkowe Bieszczadzkiej Grupy GOPR - twojebieszczady.net
- ↑ Bieszczadzka grupa GOPR powstała w Sanoku. „Nowiny”, s. 5, nr 228 z 26 września 1961.
- ↑ Roman Bańkowski. Człowiek gór. „Tygodnik Sanocki”. Nr 25, s. 6, 20 czerwca 2003.
- ↑ W listopadzie rozpoczyna służbę bieszczadzki GOPR. „Nowiny”, s. 3, nr 42 z 2 października 1961.
- ↑ Bieszczadzka grupa GOPR rozpoczęła służbę. „Nowiny”, s. 5, nr 291 z 8 grudnia 1961.
- ↑ W Bieszczadach czuwa GOPR. „Nowiny-Stadion”, s. 3, Nr 27 z 2 lipca 1962.
- ↑ Dzień Ratownika. „Nowiny”, s. 7, Nr 259 z 31 października 1962.
- ↑ Dwa lata pracy bieszczadzkiego GOPR-u. „Nowiny”, s. 1, Nr 185 z 7 sierpnia 1963.
- ↑ Bieszczadzka Grupa GOPR. Ewa Beynar. „Nowiny”, s. 5, Nr 297 z 15 grudnia 1964.
- ↑ Aktualności turystyczne. „Nowiny”, s. 3, Nr 93 z 5 kwietnia 1972.
- ↑ Bieszczadzka Grupa GOPR – Historia Bieszczadzkiej Grupy GOPR. gopr.bieszczady.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-09)]..
- ↑ Stanisław Kłos: Województwo rzeszowskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 341.
- ↑ Sztandar dla Bieszczadzkiej Grupy GOPR. „Gazeta Sanocka – Autosan”. 21-22 (66-67), s. 2, 15-30 listopada 1976.
- ↑ Kronika województw. Krosno. 15-lecie działalności grupy bieszczadzkiej GOPR. „Nowiny”, s. 1, Nr 261 z 16 listopada 1976.
- ↑ Elżbieta Kolano. Błękitne krzyże na połoninach. „Nowiny”, s. 6, Nr 264 z 23-25 listopada 1979.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. U GOPR-owców w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, nr 31 (332) z 1-10 listopada 1984.
- ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 956.
- ↑ Akcje GOPR. bieszczady.gopr.pl. [dostęp 2018-11-01].
- ↑ Elżbieta Kolano. Dyżur przez okrągły rok. „Nowiny”, s. 4, Nr 238 z 11-12 października 1986.
- ↑ Z niebieskim krzyżem na piersi. „Nowiny”, s. 2, Nr 211 z 27 października 1992.
- ↑ Bartosz Błażewicz. Goprowiec – górski anioł stróż. „Tygodnik Sanocki”. 2 (218), s. 4, 12 stycznia 1996.
- ↑ Adam Górka – 14.08.2017. ratownictwogorskie.pl. [dostęp 2017-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-18)].
- ↑ Kalendarium historii Grupy Bieszczadzkiej GOPR 1961 – 2009. bieszczady.gopr.pl. [dostęp 2015-03-21].
- ↑ K.Szczurek nowym szefem bieszczadzkiego GOPR. radio.rzeszow.pl, 2015-04-01. [dostęp 2015-08-01].
- ↑ Biogram Romana Bańkowskiego. W: Roman Bańkowski: Rozmyślania. Sanok: 1999, s. 30. ISBN 83-905046-8-5.
- ↑ Ratownicy Bieszczadzkiej Grupy GOPR. bieszczady.gopr.pl. [dostęp 2015-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-22)].
- ↑ Agnieszka Frączek: Sanok: Pół wieku GOPR w Bieszczadach. samorzad.pap.pl, 2011-09-20. [dostęp 2017-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-16)].
- ↑ 55 lat Bieszczadzkiej Grupy GOPR. rzeszow.uw.gov.pl, 2016-11-21. [dostęp 2018-06-14].
- ↑ Święto bieszczadzkich ratowników. „Nowiny”, s. 2, Nr 240 z 14 października 1986.
- ↑ Franciszek Oberc: Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka. Sanok: 1998, s. 26. ISBN 83-909787-1-7.
- ↑ Marian Struś. Pół wieku GOPR-u w Bieszczadach. „Tygodnik Sanocki”, s. 9, nr 37 (1035) z 16 września 2011.
- ↑ Odsłonięcie tablicy pamięci Andrzeja „Duśka” Kurka. www.isanok.pl. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
- ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej GOPR. www.esanok.pl. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
- ↑ W Bieszczadach wspominali „Duśka”. Jubileusz GOPR. www.nowiny24.pl. [dostęp 2013-09-28]. (pol.).
- ↑ Nagroda dla bieszczadzkiego GOPR. „Nowiny”, s. 2, Nr 208 z 5-7 października 1990.
- ↑ Odznaka Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. bip.podkarpackie.pl. [dostęp 2017-12-15].
