 major lekarz
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Henryk Julian Levittoux |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
31 marca 1899 |
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1919–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Henryk Julian Levittoux (ur. 31 marca 1899 w Rokitnej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor wszech nauk lekarskich, pionier traumatologii sportowej[1], ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Ukrainie, w rodzinie Jana i Marii z Krzynkowskich[2]. Był bratem Jerzego. Rozpoczął studia na uniwersytecie Kijowskim, ukończył na Uniwersytecie Warszawskim z tytułem doktora medycyny. Od 1918 służył w Wojsku Polskim, w 8 pułku artylerii polowej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 21 pułku piechoty i 205 pułku piechoty. Otrzymał Krzyż Walecznych.
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 110. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupie medyków[3]. W 1924 pełnił służbę w 4 pułku lotniczym w Toruniu na stanowisku naczelnego lekarza i jednocześnie pozostawał oficerem nadetatowym 8 batalionu sanitarnego. Następnie wykonywał praktykę lekarską w 1 Szpitalu Okręgowym w Warszawie pod kierownictwem doc. Adolfa Wojciechowskiego[4]. 19 marca 1928 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 1 stycznia 1928 i 24. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[5]. W kwietniu 1933 awansował ze stanowiska ordynatora na stanowisko starszego ordynatora[6]. 16 marca 1934 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 18. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych[7][8].
Pod jego opieką był m.in. utytułowany lekkoatleta Janusz Kusociński[9], któremu w 1936 Levittoux usunął zwyrodniałą łąkotkę[10]. W latach 1936–1939 był adiunktem w II Klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego[11]. Prowadził wykłady z ortopedii dla studentów V roku medycyny[11]. Równocześnie pracował w Instytucie Radowym, a także przyjmował pacjentów w prywatnym gabinecie w swoim mieszkaniu przy ulicy Polnej 78[11]. W marcu 1939 jako oficer służby stałej pozostawał w stanie nieczynnym[8].
Po wybuchu II wojny światowej, w czasie kampanii wrześniowej był w szpitalu w Brześciu. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez sowietów i przetrzymywany początkowo w Brześciu[12], a potem w obozie w Starobielsku[13]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[14]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2023[2].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[15][16][17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18][19][20].
14 października 2009 przy Zespole Szkół Sportowych nr 50 (obecnie LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego) w Warszawie na Bielanach zasadzono Dąb Pamięci ppłk. Henryka Levittoux[21].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Matuszewski i Załuski 2023 ↓, s. 141.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 296.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 326.
- ↑ Marek Krawczyk: Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby. liversymposium.files.wordpress.com, 2008. [dostęp 2013-09-28]. (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 56.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 129.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 17 marca 1934, s. 101.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 370.
- ↑ Stanisław Zaborniak: Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919–1939: Tom VI Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej. Rzeszów: 2011, s. 50. ISBN 978-83-7338-663-1.
- ↑ Kusociński Janusz Tadeusz (1907-1940) [online], Polski Komitet Olimpijski [dostęp 2013-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-19] (pol.).
- ↑ a b c Matuszewski i Załuski 2023 ↓, s. 142.
- ↑ Chudy 1982 ↓, s. 115-117.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 323. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 17 [dostęp 2024-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Ppłk Henryk Levittoux. Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza. [dostęp 2024-07-22].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1061, 1085.
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 716, 737.
- Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 329, 869.
- Władysław Chudy. W sowieckim więzieniu w Brześciu nad Bugiem. „Zeszyty Historyczne”. 61/358, s. 111-128, 1982. Paryż: Institut Litteraire S.A.R.L..
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Łukasz Matuszewski, Maciej Załuski. Henryk Julian Levittoux – orthopaedist, soldier, pioneer of sports traumatology. „Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska”. 3, s. 2, 2023. Warszawa. ISSN 0009-479X.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
