Jan Wesołowski (ur. 27 lutego 1901 w Warszawie, zm. 9 września 1993 tamże) – polski dyrektor teatralny, lalkarz, aktor, reżyser, działacz kulturalny i komunistyczny, członek ruchu oporu (PPR) podczas II wojny światowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 27 lutego 1901 r. w Warszawie[1], w rodzinie Jana i Marianny (zm. 1939). Z wykształcenia był nauczycielem. W latach 1930–39 pełnił funkcję dyrektora Teatru Baj[2].
W trakcie II wojny światowej należał do PPR-u[3]. Działał jako instruktor Wydziału Propagandy KC PPR[4][5]. Był także łącznikiem pomiędzy PPR-em i ZHP[6]. Zaangażował się w akcję ratowania warszawskich Żydów i z ramienia PPRu został jednym z członków zarządu Żegoty[7][8]. Współpracował z Żydowskim Komitetem Narodowym sprawując opiekę nad 36 ukrywającymi się Żydami. Walczył w powstaniu warszawskim, ps. „Krzysztof”. Po jego upadku przedostał się do Krakowa i w listopadzie 1944 r. objął kierownictwo artystyczne Krakowskiego Polskiego Teatru Kukiełek. W latach 1946–1950 aktor i kierownik literacki w Teatrze Dzieci Warszawy[1].
W 1978 r. został uhonorowany tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznanym przez Instytut Jad Waszem w Jerozolimie.
Zmarł 9 września 1993 r. w Warszawie[4][1], pochowany 15 września 1993 r. na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (sektor 34L-5-30)[9].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (20 czerwca 1947)[10]
- Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1978)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Jan Wesołowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2020-07-15].
- ↑ Peter Nagy; Phillippe Rouyer; Don Rubin (13 September 2013). World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Volume 1: Europe. Taylor & Francis. S. 659. ISBN 978-1-136-40296-8.
- ↑ Władysław Bartoszewski (2010). Życie trudne, lecz nie nudne: ze wspomnień Polaka w XX wieku. Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”. S. 228. ISBN 978-83-240-0942-8
- ↑ a b Aleksander Kochański (2001). Protokoły posiedzeń sekretariatu KC PPR: 1945–1946. In-t Studiów Politycznych PAN. ISBN 978-83-88490-19-4. s. 108.
- ↑ Stanisław Mauersberg (1991). Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego w latach 1944–1948. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. s. 30. ISBN 978-83-04-03313-9.
- ↑ Pokolenia: biuletyn Komisji Historycznej KC ZMS. Iskry. 1984. S. 105
- ↑ Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego. Instytut. 1978. s. 92.
- ↑ Michał Komar; Władysław Bartoszewski (2010). Władysław Bartoszewski: środowisko naturalne korzenie. Świat Książki. S. 253. ISBN 978-83-247-1293-9.
- ↑ Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-08-19].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 103, poz. 685 „za wybitne zasługi na polu opieki nad dzieckiem”.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wesołowski Jan & Maruszewska Walentyna (Uszycka). righteous.yadvashem.org (ang.)
- Powstańcze Biogramy - Jan Wesołowski. 1944.pl. [dostęp 2024-10-23].
