Kościół św. Antoniego w Męcinie
 nr rej. 101/7/60 z dnia 11.04.1960[1]
| |||||||||||||||||
| Kościół parafialny | |||||||||||||||||
 Kościół św. Antoniego | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
17 stycznia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy wiejskiej Limanowa  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu limanowskiego  | |||||||||||||||||
 49°40′43,39″N 20°32′58,85″E/49,678719 20,549681
| |||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
Kościół św. Antoniego w Męcinie – zabytkowa[1] drewniana świątynia rzymskokatolicka, wzniesiona w końcu XVII wieku dla parafii w miejscowości Męcina w gminie Limanowa. Obiekt znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W miejscu, gdzie dziś stoi zabytkowy kościółek św. Antoniego w Męcinie, istniała już wcześniej świątynia, również drewniana. Wymieniona jest już w świętopietrzu z 1325[2]. Wspomina o niej również Jan Długosz w swoim dziele Liber Beneficjorum[3]. W okresie reformacji służyła miejscowemu zborowi braci polskich, a następnie od 1605 ponownie wyznawcom kościoła rzymskokatolickiego. Została zburzona w 1685[2].
W tym samym roku postawiono nowy kościół, wykonany z drewna, według zasad konstrukcji zrębowej. W XVIII wieku dobudowano od strony południowej niewielką kaplicę boczną. W 1888 wnętrze ozdobiono ornamentalną i figuralną polichromią, która została odnowiona w 1982[3][2].
Po konsekrowaniu nowego kościoła w 2006, obecnie zabytkowa świątynia pełni funkcję kościoła pomocniczego[4].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Kościół św. Antoniego wzniesiony jest z drewna według zasad konstrukcji zrębowej[2] i oszalowany[3]. Jest świątynią jednonawową, z węższym prezbiterium zamkniętym trójboczną absydą[2]. Od południa dobudowana jest niewielka kaplica boczna, a od północy zakrystia. Nad całością dominuje kwadratowa wieża z dzwonnicą, w której przyziemiu umieszczona jest kruchta z wejściem głównym[3].
Dach kościoła pokryty jest ocynkowaną blachą. Świątynię otacza kamienny mur, wzniesiony w 1782[3].
Wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Wnętrze kościoła przykrywa strop płaski.
Barwna polichromia, zdobiąca wnętrze kościoła, wykonana została w 1888 i odnowiona w 1982. Ściany zdobią motywy ornamentalne (ukośna kratka z rozetkami i motywami roślinnymi), a stropy - figuralne[3][5]:
- Trójca Święta - w prezbiterium
- Matka Boża Niepokalanie Poczęta - w nawie
- Ofiarowanie Pana Jezusa w Świątyni - w kruchcie
- Modlitwa Chrystusa w Ogrojcu - w kaplicy bocznej.
Ołtarze
[edytuj | edytuj kod]- Ołtarz główny
- składa się z mensy i dekoracyjnej nadstawy. Pośrodku antepedium mieści się malowany na płótnie monogram Chrystusa - IHS. W części centralnej umieszczono obraz Pan Jezus Cierpiący namalowany na płótnie i naciągnięty na deskę. Obraz namalowany został w latach 1697-1698, a do Męciny zakupił go ówczesny proboszcz w 1715. Na zasuwie umieszczony jest obraz Opłakiwanie Chrystusa, ufundowany przez parafianina w 1920[3].
- Ołtarze boczne
- barokowe
- Ołtarz Matki Bożej Różańcowej - z obrazem sprowadzonym przez miejscowe Bractwo Różańcowe z Wiednia w 1867. Za obrazem w niewielkiej niszy umieszczony jest posąg Matki Bożej Niepokalanej[5][3].
- Ołtarz św. Antoniego Opata - z obrazem Modlitwa św. Antoniego, namalowanym ok. 1700[5].
- Ołtarz Serca Pana Jezusa - barokowo-rokokowy. Znajduje się w nim obraz przedstawiający objawienie wizerunku Serca Jezusa św. Małgorzacie Alacogue. Po bokach znajdują się barokowe figury św. Ignacego Loyoli i św. Jakuba Apostoła[3].
Wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Większość elementów wyposażenia kościoła ma wyraźne cechy stylu barokowego.
- ambona - wykonana w 1740, drewniana, barokowa, z niewielkimi elementami w stylu rokoko. Zdobią ją wizerunki czterech Ewangelistów. W środkowej części znajdują się pozorne drzwi z kapitelami z liści akantu. Na tych drzwiach widnieje wizerunek Chrystusa Dobrego Pasterza[3].
- chór muzyczny z 1895 - neorenesansowy[3][4].
- rzeźbiona drewniana chrzcielnica z 1608. Nadano jej kształt kielicha[4][3].
- konfesjonały - późnobarokowe i renesansowe, z 1740[3][4].
- dzwon z 1711, wykonany przez gdańskiego ludwisarza Absaloma Wittwercka[3][4].
- rzeźba Jana Nepomucena z połowy XVIII wieku[3].
- cenne obrazy[3]:
- Ecce Homo z XVII w.
- Chrystus i Apostołowie - XVIII w.
- obraz dwustronny: Anna Samotrzeć i Święty Wojciech z XVI w.
- Święty Jan Kanty z XVII w.
- Święty Stanisław Kostka z 1715.
- gotycki krucyfiks z XV wieku[3][4].
- stacje Drogi Krzyżowej z 1875[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
- ↑ a b c d e P. Skoczek, "Parafie...", s. 139
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Ludwika D.: XVII-wieczny kościół pw. św. Antoniego Opata. [w:] artykuł w parafialnym biuletynie "Skibowy Kamień" na podstawie pracy magisterskiej Stanisława Worwy i Wojciecha Dudzika [on-line]. parafia Męcina. [dostęp 2011-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g P. Skoczek, "Parafie...", s. 143
- ↑ a b c P. Skoczek, "Parafie...", s. 140
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 139-145. ISBN 978-83-88383-43-4.
