Lasy Janowskie
.JPG)
Lasy Janowskie (również Lasy Janowskie i Lipskie[1]) – wielki obszar leśny położony w północnej części Kotliny Sandomierskiej, na pograniczu województw: lubelskiego i podkarpackiego. Stanowi zachodnią część kompleksu leśnego Puszczy Solskiej.
Lasy Janowskie rozciągają się od okolic Borowa nad Wisłą do okolic Biłgoraja, gdzie graniczą z właściwą Puszczą Solską. Położone na Równinie Biłgorajskiej, ciągną się szerokim pasem, równoległym do Doliny Sanu na południu i Wzniesień Urzędowskich na północy. Największymi miastami regionu są Biłgoraj i Janów Lubelski.
W Lasach Janowskich przeważają bory sosnowe i lasy mieszane. Gleby stanowią głównie piaski tworzące śródlądowe wydmy oraz gleby bielicowe i iły. Liczna zwierzyna – łowiska. Miejsce lubiane przez miłośników grzybobrania.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W okresie II wojny światowej teren walk między niemieckimi oddziałami wojska i policji a oddziałami partyzanckimi Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej oraz partyzantki radzieckiej. Niemieckie akcje przeciwpartyzanckie prowadzone były w ramach operacji o kryptonimie: Sturmwind I (11–15 czerwca 1944) i Sturmwind II[2] (16–25 czerwca 1944). Po II wojnie miejsce walk żołnierzy wyklętych – m.in. oddziału NZW pod komendą Adama Kusza („Garbatego”) z siłami UB i KBW[3].
W 1984 utworzono Park Krajobrazowy Lasy Janowskie, a w 1994 – Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Janowskie.
Ostoja ptaków
[edytuj | edytuj kod]Od 2010 BirdLife International uznaje Lasy Janowskie za ostoję ptaków IBA pod nazwą Janów forests. Na uznaniu obszaru za ostoję zaważyło występowanie czterech gatunków: głuszca (Tetrao urogallus), bociana czarnego (Ciconia nigra), bączka (Ixobrychus minutus) oraz lelka zwyczajnego (Caprimulgus europaeus). Występuje tam m.in. podgorzałka zwyczajna (Aythya nyroca; 2–3 pary wg danych z ok. 2009 i derkacz zwyczajny (Crex crex))[4]. Prócz wspomnianych gatunków w lasach gnieździ się również lerka (Lullula arborea), dzięcioł czarny (Dryocopus martius), świergotek drzewny (Anthus trivialis), bielik zwyczajny (Haliaeetus albicilla) orlik krzykliwy (Clanga pomarina) i kania czarna (Milvus migrans). Na stawach w okolicach Momotów (Momoty Górne i Momoty Dolne) swoje kolonie mają śmieszki (Chroicocephalus ridibundus). Łatwo można również spotkać żurawia (Grus grus), zaś we wrześniu i na początku października można w rezerwacie spotkać migrującego rybołowa (Pandion haliaetus)[5].
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]W Szklarni znajduje się hodowla koników biłgorajskich. Na terenie ostoi znajdują się szlaki rowerowe. Ponadto na terenie kompleksu leśnego znajduje się Rezerwat przyrody Imielty Ług, który z kolei jest częścią Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie. W Gielni znajduje się stanowisko modrzewia polskiego (Larix polonica)[5]. Atrakcją off-roadową jest Trakt Janowski[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janowskie i Lipskie, Lasy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-07-21].
- ↑ Mała encyklopedia wojskowa 1971 ↓, s. 574, t.1.
- ↑ Grzegorz Makus, Ostatni niezłomni Rzeszowszczyzny. Rozpracowanie i likwidacja oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego” [online], Przystanek Historia, 26 lutego 2022 [dostęp 2024-06-04].
- ↑ PL109 Janów forests. BirdlLife Data Zone. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ a b Antoni Marczewski, Michał Maniakowski: Ptasie Ostoje. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2010, s. 273–275. ISBN 978-83-61444-29-9.
- ↑ Jakub Piechota, Trakt Janowski między Zagumniem a Andrzejówką [online], Lasy Janowskie i okolice, 29 kwietnia 2020 [dostęp 2022-11-05] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa: Mała encyklopedia wojskowa. Warszawa: MON, 1971.
