| |
| Pełne imię i nazwisko |
Lew Zacharowicz Mechlis |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia?/13 stycznia 1899 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przynależność polityczna | |
| |
| Odznaczenia | |
        
| |
Lew Zacharowicz Mechlis, ros. Лев Захарович Мехлис (ur. 1 stycznia?/13 stycznia 1899 w Odessie, zm. 13 lutego 1953 w Moskwie) – sowiecki działacz państwowy i partyjny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w żydowskiej rodzinie urzędnika. Pracował jako nauczyciel. W latach 1907–1910 członek lewicowej partii syjonistycznej Poalej Syjon[1]. W czasie wojny domowej w Rosji wykonywał zadania partii bolszewickiej w Armii Czerwonej. W latach 1920–1921 na Krymie pomagał Rozalii Ziemlaczce mordować carskich oficerów, którzy oddali się do niewoli[2].
W latach 1921–1926 pracował na stanowiskach partyjnych i w radach. Po ukończeniu Instytutu Czerwonej Profesury w 1930 kierownik Wydziału Wydawnictw Komitetu Centralnego WKP(b), jednocześnie członek kolegium redakcyjnego gazety Prawda.
W latach 1937–1940 szef Głównego Zarządu Politycznego Armii Czerwonej. W latach 1940–1941 komisarz ludowy Kontroli Państwowej ZSRR. W 1941 znowu wyznaczony na szefa Głównego Zarządu Politycznego Armii Czerwonej. W maju 1942 przedstawiciel Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa we Froncie Krymskim. Nie wywiązał się z zadania zorganizowania skutecznej obrony, za co był usunięty ze stanowiska. Podczas masakry w Teodozji zachęcał sowieckich żołnierzy do wymordowania rannych jeńców niemieckich w szpitalu wojskowym.
Dalej członek Rad Wojennych szeregu armii i frontów. W latach 1946–1950 minister Kontroli Państwowej ZSRR. Na 17 zjeździe WKP(b) wybrany na zastępcę członka Komitetu Centralnego, a na 18 i 19 zjazdach członkiem KC. W latach 1938–1952 członek Biura Organizacyjnego KC WKP(b).
Nazywany „Ponurym Demonem”, był jednym z najbardziej znienawidzonych ludzi w Armii Czerwonej[2]. Wyróżniał się skrajną nadgorliwością; jako szef Głównego Zarządu Politycznego od grudnia 1939 objeździł Syberię, wydając masowe wyroki śmierci na oficerów i komisarzy[3]. Gdy po ataku Niemiec na ZSRR żołnierze Wehrmachtu używali „żywych tarcz” z cywilnych mieszkańców ZSRR, Mechlis rozkazał Armii Czerwonej mordować cywilów seriami z karabinów maszynowych[3].
Deputowany i członek Prezydium Rady Najwyższej ZSRR 1 i 2 kadencji. Odznaczony 4 Orderami Lenina i 8 innymi orderami (m.in. Order Virtuti Militari IV klasy[4][5]) oraz medalami. Pochowany na Cmentarzu przy Murze Kremlowskim w Moskwie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 265.
- ↑ a b Donald Rayfield: Stalin i jego oprawcy, Warszawa 2009, s. 349.
- ↑ a b Donald Rayfield: Stalin i jego oprawcy, Warszawa 2009, s. 350.
- ↑ 24 czerwca 1946 „za wybitne zasługi przy wyzwoleniu Polski spod okupacji niemieckiej” M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 210.
- ↑ Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992. [dostęp 2010-01-07].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 16, s. 198, Wyd. 1974.
- Simon Sebag Montefiore: Stalin. Dwór czerwonego cara, Warszawa 2004.
- Donald Rayfield: Stalin i jego oprawcy, Warszawa 2009.
