Lista czołgów Wojska Polskiego zawiera czołgi znajdujące się na wyposażeniu Wojska Polskiego od 1919 roku.
W liście ujęto czołgi będące na wyposażeniu Wojska Polskiego II RP, Wojska Polskiego we Francji, Polskich Sił Zbrojnych, ludowego Wojska Polskiego oraz Sił Zbrojnych RP. Nie umieszczono natomiast prototypów czołgów opracowanych w Polsce, a także czołgów zdobycznych.
Wojsko Polskie II RP
[edytuj | edytuj kod]Zdjęcie | Nazwa | Kraj produkcji | Typ | Warianty | Lata służby | Uwagi | Przypis |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Renault FT Modèle 1917 | Francja | czołg lekki | wiele wersji | 1919-1939 | [1][2] | ||
Carden Loyd Mk. VI | Wielka Brytania | tankietka | Carden-Loyd Mk.VI | 1929-? | [3] | ||
TK-3 | Polska | tankietka | TK-3
TKF |
1931-1939 | [4] | ||
TKS | Polska | tankietka | TKS
TKS z działkiem kal. 20 mm |
1934-1939 | [5] | ||
Vickers E | Wielka Brytania | czołg lekki | Vickers Mk.E typ A (wariant dwuwieżowy)
Vickers Mk.E typ B (wariant jednowieżowy) |
1932-1939 | [6] | ||
7TP | Polska | czołg lekki | 7TP dwuwieżowy
7TP jednowieżowy |
1935-1939 | Rozwinięcie licencyjnego brytyjskiego czołgu Vickers E | [7] | |
Renault R35[8] | Francja | czołg lekki | R35 | 1938-1939 | [8][9] | ||
Hotchkiss H35 | Francja | czołg lekki | H35 | 1939 | Trzy czołgi zakupiono dla Biura Badań Technicznych Broni Pancernych | [10] |
Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
[edytuj | edytuj kod]Zdjęcie | Nazwa | Kraj produkcji | Typ | Warianty | Lata służby | Uwagi | Przypis |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Renault FT-17[2] | Francja | czołg lekki | wiele wariantów | 1940 | Wykorzystywane do szkolenia | [2] | |
Renault R35 | Francja | czołg lekki | R35 | 1940 | [8][11] | ||
Hotchkiss H39 | Francja | czołg lekki | H39 | 1940 | Dwa czołgi wykorzystywane do szkolenia | [12] | |
Renault R-40 | Francja | czołg lekki | R40 | 1940 | [8][11] |
Zdjęcie | Nazwa | Kraj produkcji | Typ | Warianty | Lata służby | Uwagi | Przypis |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Light Tank Mk VI | Wielka Brytania | czołg lekki | Mk VIB | 1942-1943 | Wykorzystywane do szkolenia | [13] | |
M3/M5 Stuart | Stany Zjednoczone | czołg lekki | M3A1
M3A3 M5A1 |
1942-1945 | [14] | ||
Matilda Mk I | Wielka Brytania | czołg piechoty | Mk I | 1941-1942 | Wykorzystywane do szkolenia | [15] | |
Mk III Valentine | Wielka Brytania | czołg piechoty | Valentine I
Valentine II Valentine III Valentine V Valentine VIII |
1940-1944 | Wykorzystywane do szkolenia | [16] | |
Mk IV Churchill | Wielka Brytania | czołg piechoty | Churchill II | 1941-1942 | [17] | ||
Mk V Covenanter | Wielka Brytania | czołg szybki | Covenanter | 1942-1944 | Wykorzystywane do szkolenia | [18] | |
Mk VI Crusader | Wielka Brytania | czołg szybki | Crusader II
Crusader II CS Crusader III |
1942-1946 | Wykorzystywane do szkolenia | [19] | |
Mk VIII Cromwell | Wielka Brytania | czołg szybki | Centaur I
Cromwell III Cromwell IV Cromwell VI Cromwell Command |
1943-1946 | [20] | ||
Mk VIII Challenger | Wielka Brytania | czołg szybki | 1944-1947 | [21] | |||
M3 Lee | Stany Zjednoczone | czołg średni | 1943-1944 | [22] | |||
M4 Sherman | Stany Zjednoczone | czołg średni | Sherman IC
Sherman IIA Sherman III Sherman V Sherman Firefly |
1943-1946 | [23] |
Ludowe Wojsko Polskie i Siły Zbrojne RP
[edytuj | edytuj kod]Zdjęcie | Nazwa | Kraj produkcji | Typ | Warianty | Lata służby | Uwagi | Przypis |
---|---|---|---|---|---|---|---|
T-60 | ZSRR | czołg lekki | 1943-1945 | Wykorzystywane do szkolenia | [24] | ||
T-70 | ZSRR | czołg lekki | 1943-1949[25] | [26] | |||
T-34 | ZSRR | czołg średni | T-34 Model 1941
T-34 Model 1942 T-34 Model 1943 |
1943-początek lat 50. | [27] | ||
T-34-85 | ZSRR | czołg średni | T-34-85 Model 1943
T-34-85 Model 1944 T-34-85M1 T-34-85M2 |
1944-1986 | [29] | ||
KW-8 | ZSRR | czołg ciężki | KW-8 | 1945 | Wykorzystywane do szkolenia | [30] | |
IS-2 | ZSRR | czołg ciężki | 1944-przełom lat 50. i 60. | [31] | |||
IS-3 | ZSRR | czołg ciężki | 1946-lata 70 | W Polsce były używane tylko dwa czołgi, nigdy nie weszły na uzbrojenie Wojska Polskiego | [32] | ||
PT-76 | ZSRR | lekki czołg pływający | lata 50. – 1992[33] | [34] | |||
T-54 | ZSRR | czołg podstawowy I generacji | T-54A
T-54AD T-54AM |
1957-2002 | [35] | ||
T-55 | ZSRR
Polska (produkowane na licencji) |
czołg podstawowy I generacji | T-55
T-55A T-55AD |
1964-2002 | [36] | ||
T-72 | ZSRR
Polska (w latach 1981-91 produkowane na licencji) |
czołg podstawowy II generacji | T-72
T-72M T-72M1 T-72M1R |
od 1979 | T-72M1R – polska modyfikacja czołgu T-72M1 | [37][38] | |
T-55AM Merida | Polska | czołg podstawowy II generacji | lata 80.-2002 | Polska modernizacja czołgu T-55A | [39] | ||
PT-91 Twardy | Polska | czołg podstawowy przełomu II i III generacji | PT-91
PT-91A T-72M1Z |
od 1995 | Polska modernizacja czołgu T-72 | [40][41] | |
Leopard 2 | Niemcy | czołg podstawowy III generacji | Leopard 2 A4
Leopard 2 A5 |
od 2002
od 2014 |
[42][43][44] | ||
Leopard 2PL | Polska Niemcy |
czołg podstawowy III generacji | Leopard 2 PL
Leopard 2 PLM1 |
od 2020 | Polska modernizacja czołgów Leopard 2 w wersji A4 | [45][46][47][48] | |
M1 Abrams | Stany Zjednoczone | czołg podstawowy III generacji | M1A2SEPv2
M1A1 FEP |
od 2022
od 2023 |
28 czołgów M1A2 SEPv2 wypożyczonych od United States Army do szkolenia załóg. | [49][50] | |
K2 | Korea Południowa | czołg podstawowy III generacji | K2 | od 2022 | [51][52] |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Jednostki pancerne Wojska Polskiego
- Artyleria samobieżna Wojska Polskiego
- Transportery opancerzone i bojowe wozy piechoty Wojska Polskiego
- Śmigłowce Wojska Polskiego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Zasieczny: Broń Wojska Polskiego 1939-1945. Wojska Lądowe. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2006, s. 28. ISBN 83-7020-354-X. (pol.).
- ↑ a b c Magnuski 1996 ↓, s. 14.
- ↑ Michał Derela: Polskie tankietki TK-3 i TKS. [w:] Polska broń pancerna [on-line]. [dostęp 2013-04-10].
- ↑ Andrzej Zasieczny: Czołgi II wojny światowej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2005, s. 49-51. ISBN 83-7020-325-6. (pol.).
- ↑ Andrzej Zasieczny: Broń Wojska Polskiego 1939-1945. Wojska Lądowe. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2006, s. 27. ISBN 83-7020-354-X. (pol.).
- ↑ Michał Derela: Czołg lekki Vickers Mk.E w polskiej służbie. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
- ↑ Czołg lekki 7TP. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
- ↑ a b c d Magnuski 1996 ↓, s. 18-19.
- ↑ Czołg lekki Renault R-35 - Kampania Wrześniowa 1939.pl [online], www.1939.pl [dostęp 2024-03-16] .
- ↑ Adam Jońca: Wrzesień 1939 Pojazdy Wojska Polskiego Barwa i broń. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo komunikacji i Łączności, 1990, s. 66-68. ISBN 83-206-0847-3. (pol.).
- ↑ a b Magnuski 1996 ↓, s. 19-21.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 25.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 38.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 44-49.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 51-52.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 57-61.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 74-76.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 80-82.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 89-93.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 102-107.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 110-111.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 117.
- ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 129-140.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 60.
- ↑ Artur Gruntman: Początki przemysłu czołgowego w Polsce Ludowej (cz. 1). [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 63-65.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 83-91.
- ↑ a b Artur Gruntman: Początki przemysłu czołgowego w Polsce Ludowej (cz. 2). [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 96-106.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 141.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 149-151.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 155.
- ↑ Czołg pływający PT-76. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 71.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 115-116.
- ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 120-126.
- ↑ Czołg T-72. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-15)]. (pol.).
- ↑ MSPO 2020: Zmodyfikowany T-72, czyli niewidoczne zmiany [online], defence24.pl [dostęp 2022-04-08] (pol.).
- ↑ Tomasz Szulc. Modernizacje czołgów T-54/T-55. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/2002, s. 15, grudzień 2002. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.).
- ↑ Czołg PT-91 „Twardy". [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-13)]. (pol.).
- ↑ PT-91 Twardy. Militis.pl. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-19)]. (pol.).
- ↑ Przekazanie Polsce czołgów Leopard 2. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-10)]. (pol.).
- ↑ Bogusław Politowski: Leopardy 2A5 są już w Żaganiu. 2014-05-16. [dostęp 2014-08-06]. (pol.).
- ↑ PGZ przekazała pierwsze Leopardy 2PL [online], www.milmag.pl [dostęp 2020-06-15] (pol.).
- ↑ Pancerny przełom. Leopardy z Gliwic idą do wojska [ANALIZA] – Defence24 [online], defence24.pl [dostęp 2020-09-29] .
- ↑ Bumar [online], www.bumar.gliwice.pl [dostęp 2020-09-29] (pol.).
- ↑ Leopard 2PL w Warszawskiej Pancernej [online], DziennikZbrojny.pl [dostęp 2020-09-29] (pol.).
- ↑ Więcej Leopardów 2PL wkrótce w wojsku [online], defence24.pl [dostęp 2022-04-08] (pol.).
- ↑ Polscy żołnierze szkolą się na czołgach Abrams [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 10 sierpnia 2022 .
- ↑ Akademia Abrams wkrótce ruszy w Poznaniu. Znamy szczegóły [online], defence24.pl [dostęp 2022-08-12] (pol.).
- ↑ K2PL – koło zamachowe polskiej zbrojeniówki? [KOMENTARZ] [online], defence24.pl, 3 marca 2023 [dostęp 2023-07-12] (pol.).
- ↑ Pierwsze Koreańskie czołgi [online] [dostęp 2022-12-07] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP 1943-1983. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
- Janusz Magnuski: Wozy bojowe PSZ 1940-1946. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1996. ISBN 83-86776-39-0.