Martha Argerich

Martha Argerich, 2015.
Data i miejsce urodzenia	5 czerwca 1941 Buenos Aires
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	muzyk
Wydawnictwo	Deutsche Grammophon, EMI
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

María Martha Argerich (ur. 5 czerwca 1941 w Buenos Aires^[1]) – argentyńska pianistka, laureatka I nagrody VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1965). Jest powszechnie uznawana za jedną z najwybitniejszych pianistek wszech czasów^[2][3].

Dzieciństwo spędziła w Buenos Aires. W wieku trzech lat rozpoczęła naukę gry na fortepianie. Mając 8 lat dała swój pierwszy koncert – wykonała I Koncert fortepianowy C-dur op. 15 Ludwiga van Beethovena. Rok później wykonywała XX Koncert fortepianowy d-moll KV 466 Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Suity francuskie BWV 812-817 Johanna Sebastiana Bacha.

W roku 1955 przeniosła się do Europy. Szkoliła się u Friedricha Guldy w Wiedniu oraz u Madeleine Lipatti i Nikity Magaloffa w Genewie. Międzynarodową karierę rozpoczęła w 1957 roku, gdy zdobyła pierwsze nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano i Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Genewie. Po tych sukcesach na 4 lata przerwała karierę i podjęła naukę u Stefana Askenasego.

W roku 1965 wygrała VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz zdobyła nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Rok później debiutowała w Stanach Zjednoczonych w nowojorskim Lincoln Center oraz nagrała swoją pierwszą płytę, na której znalazły się utwory Chopina, Brahmsa, Ravela, Prokofjewa i Liszta. W 1978 roku dała swój ostatni recital solo. Od tego czasu wykonuje przede wszystkim muzykę kameralną i koncerty.

W 1980 roku wywołała skandal, gdy opuściła jury X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina po tym, jak wyeliminowano Ivo Pogorelicia z półfinałów konkursu. Do jury konkursu wróciła w roku 2010^[4].

Uznanie zdobyła głównie dzięki nagraniom muzyki Chopina, Prokofjewa, Ravela, Rachmaninowa i Liszta. Nagrywa dla wielu wytwórni płytowych, przede wszystkim dla Deutsche Grammophon. W nagraniach towarzyszyli jej m.in.: Claudio Abbado, Charles Dutoit, Nelson Freire, Gidon Kremer, Mstisław Rostropowicz, Mischa Maisky.

23 października 2015 otrzymała doktorat honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach^[5].

Marta Argerich była trzykrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był kompozytor i dyrygent Chen Liang-Sheng (Robert Chen)(inne języki)^[6], z którym ma córkę Lydę Chen(inne języki), altowiolistkę^[7].

W latach 1969–1973 jej mężem był dyrygent Charles Dutoit, owocem tego związku jest córka Anne-Catherine. Dutoit i Martha Argerich w dalszym ciągu razem występują i nagrywają.

Jej trzecim mężem był pianista Stephen Kovacevich^[8], z którym ma córkę Stephanie^[9].

• 1957 - I nagroda Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ferruccio Busoniego^[10]
• 1957 - I nagroda Międzynarodowy Konkurs Muzyczny w Genewie^[11]
• 1965 - I nagroda VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
• 1996 – Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)^[12]
• 2004 – Krzyż Komandorski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)^[12]
• 2016 – Order Wschodzącego Słońca klasy Złote Promienie z Rozetą (Japonia)^[13]
• 2016 - Kennedy Center Honors^[14]
• 2018 – Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)^[15]
• 2021 – Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (Polska)^[16]
• 2023 – Krzyż Komandorski Legii Honorowej (Francja)^[17]

• Nota biograficzna na stronie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. [dostęp 9 lipca 2011].
• Progetto Martha Argerich (ang. • wł.)
• Martha Argerich's Music. andrys.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-25)]. (ang.)
• Martha Argerich Videography (ang.)
• All about Martha Argerich (ang.)