Nafta (inaczej kerozyna) – ciekła frakcja ropy naftowej wrząca w granicach 170–250 °C, mająca gęstość 0,78–0,81 g/cm³. Żółtawa, palna ciecz o charakterystycznym zapachu, będąca mieszaniną węglowodorów, których cząsteczki zawierają 12–15 atomów węgla. Stosowana jako paliwo, rozpuszczalnik i do celów kosmetycznych[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nafta została po raz pierwszy wytworzona z naturalnego asfaltu przez Abrahama Gesnera[2][3]. Z ropy naftowej jako pierwszy wyekstrahował ją i zbadał jej właściwości polski chemik Filip Walter[4]. Nafta stała się towarem powszechnego użytku, gdy polski farmaceuta Ignacy Łukasiewicz skonstruował lampę naftową. Oświetlenie naftowe, obok oświetlenia gazowego, było głównym źródłem światła w budynkach aż do upowszechnienia się elektryczności.
Zastosowanie współczesne
[edytuj | edytuj kod]Produkcja nafty jest relatywnie tania, ponieważ powstaje ona praktycznie wyłącznie w procesie rektyfikacji ropy naftowej, bez dodatkowych procesów uszlachetniających, stosowanych przy produkcji innego rodzaju paliw. Jest częściowo przerabiana na benzynę i inne produkty w procesach krakingu i reformingu.
Paliwo silnikowe
[edytuj | edytuj kod]Z uwagi na niską liczbę cetanową i liczbę oktanową, jest nieprzydatna do zasilania silników zarówno o zapłonie iskrowym (benzynowych), jak i samoczynnym (wysokoprężnych – Diesla), choć używano jej w, dziś już historycznych, silnikach średnioprężnych. Jest znacznie tańsza od benzyny i oleju napędowego, w związku z czym jest stosowana w dużych ilościach w lotnictwie jako paliwo (pod nazwą „kerozyna” lub „nafta lotnicza”) do silników odrzutowych, turboodrzutowych, turbowałowych, turbośmigłowych.
Ponadto, po wysokiej rafinacji znalazła zastosowanie jako paliwo do silników rakietowych, znane jako RP-1[5].
Paliwo do urządzeń grzewczych
[edytuj | edytuj kod]W niektórych krajach nafta stosowana jest jako paliwo do zasilania urządzeń grzewczych. Dostępna jest w tym celu na stacjach benzynowych lub dostarczana jest cysternami[6][7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ nafta, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 450, OCLC 33835352 .
- ↑ T.J. Murray , Dr Abraham Gesner: the father of the petroleum industry, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 86 (1), 1993, s. 43–44, PMID: 8423576, PMCID: PMC1293824 (ang.).
- ↑ Kendall Beaton , Dr. Gesner's Kerosene: The Start of American Oil Refining, „Business History Review”, 29 (1), 1955, s. 28–53, DOI: 10.2307/3111597, JSTOR: 3111597 [dostęp 2021-04-16] (ang.).
- ↑ Jan Dębski: Ignacy Łukasiewicz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1955, s. 58.
- ↑ Robert A. Braeunig: Rocket Propellants. [w:] Rocket and Space Technology [on-line]. www.braeunig.us, 1996–2008. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
- ↑ Kerosene. Craggs Energy. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
- ↑ Heating Your Home in Winter: Kerosene Fan Heater. Nagoya International Center, 2014. [dostęp 2017-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)]. (ang.).